Welk medicijn kun je als volwassene met ADHD met een gerust hart nemen? Verwarrende materie ontdekte onze redacteur Stefan Heijdendael in de uitzending van 11 oktober 2014. In deze uitzending ging het om methylfenidaat, de werkzame stof in onder meer het ADHD-medicijn Concerta. Gebruik van het middel is omstreden omdat de Europese Geneesmiddelenautoriteit EMA een registratie-licentie voor Concerta in 2011 afwees.
Het medicijn zou volgens de EMA te veel gevaarlijke bijwerkingen hebben op het gebied van hart en de bloedvaten en zou ook psychiatrische bijwerkingen hebben, alsmede het risico op angst, agressie en afhankelijkheid. Ook was de werking niet overtuigend aangetoond. Het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen (CBG) sloot zich bij de EMA aan. Concerta is overigens wél goedgekeurd voor gebruik onder de 18 jaar.
Ondanks het gebrek aan een handelsvergunning groeit Concerta uit tot één van de meest voorgeschreven medicijnen aan volwassenen met ADHD. Het wordt in 2014 aangemerkt in de richtlijn van de Nederlandse Vereniging voor Psychiatrie (NVvP) als het eerst aangewezen medicijn voor de behandeling van ADHD bij volwassenen. “Ongelofelijk dat een middel waarvoor geen handelsvergunning is gegeven als nummer één in een richtlijn verschijnt’’, zegt Bijl daarover in onze uitzending.
De arts doet niet alleen uitlatingen in Argos op 11 oktober 2014, maar ook in een uitzending van Brandpunt op 19 oktober. Ook verschijnen er artikelen over het onderwerp in het Geneesmiddelenbulletin, waar Bijl hoofdredacteur van is. De uitspraken schieten in het verkeerde keelgat bij de psychiater Warnaar uit Amsterdam. Hij is allesbehalve blij met de publicaties, zijn patiënten worden namelijk onrustig van de berichten en beginnen te twijfelen aan Concerta en de werking van het medicijn.
De psychiater dient in 2015 een klacht in tegen Bijl bij het Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg. Volgens Warnaar zou Bijl de tweede tuchtnorm hebben overschreden: hij heeft uitlatingen gedaan die in strijd zouden zijn met het algemeen belang van een goede uitoefening van de individuele gezondheidszorg. In 2016 behandelt het Regionaal Tuchtcollege in Zwolle de zaak voor het eerst.
De uitspraak is in het nadeel van Warnaar: het college vindt het voorstelbaar dat Bijls artikel en met name diens uitspraken in de televisie uitzending van Brandpunt hebben geleid tot enigeonrust en onzekerheid bij patiënten, maar zegt het college: ‘’Dit debat behoort aan voor- en tegenstanders een ruime marge van spreken te worden gegund, waarbij niet past dat zij hun woorden telkens op een goudschaaltje zouden moeten wegen omdat de tuchtrechter steeds over hun schouder meekijkt’’.
Warnaar laat hier niet bij zitten en gaat in hoger beroep. Donderdag 9 februari diende de zaak bij het Centraal Tuchtcollege voor de Gezondheidszorg in Den Haag. De psychiater vindt nog steeds dat de tweede tuchtnorm is overschreden. Bijl betreurt het dat het tot deze tuchtprocedure is gekomen. De uitspraak volgt over twee maanden. “Het is de taak van het Geneesmiddelenbulletin om de feiten over methylfenidaat kenbaar te maken aan artsen, apothekers en patiënten. Als dat niet meer mag dan betekent dat het einde van het Geneesmiddelenbulletin en het einde van de onafhankelijke informatievoorziening over geneesmiddelen in Nederland”, meent de arts.