Boeken

P.F. Thomése & Ann Meskens

Schrijver P.F. Thomése vertelt over zijn roman 'De weldoener'. Het idee voor dit boek ontstond na het lezen van een krantenbericht over een man die een meisje van de verdrinkingsdood redde en haar vervolgens jarenlang misbruikte. De Vlaamse filosofe Ann Meskens schreef een boek over de Franse acteur, komiek en regisseur Jacques Tati (1908-1982). In dit boek leert Meskens ons anders naar het leven te kijken.

Het idee voor De weldoener, de nieuwe roman van schrijver P.F. Thomése, ontstond na het lezen van een krantenbericht over een man die een meisje van de verdrinkingsdood heeft gered en haar vervolgens jarenlang misbruikte. Het gegeven dat iemand iets goed doet en daaraan rechten denkt te kunnen ontlenen. Maar als je het goede vertegenwoordigt, kun je dan onbeperkt je gang gaan?

De componist Sierk Wolffensberger is ver boven zijn stand getrouwd met een Frans sprekende vrouw van Luxemburgse adel. Na vele omzwervingen is hij met zijn vrouw en zoon teruggekeerd in zijn geboortestad Haarlem. Als plaatsvervangend stadskoordirigent schenkt hij de plaatselijke kerken gratis en ongevraagd geestelijke muziek, tegen een decor van lege kerkbanken en een enkele verdwaalde ziel. Als hij tijdens de donkere dagen voor Goede Vrijdag de lessenaars in de Sint-Antonius Padua wil inspecteren, stuit hij in de kerk op het lichaam van een jong meisje dat zojuist een overdosis medicijnen heeft ingenomen. Hij wil haar uit haar benauwenis bevrijden en brengt haar naar het ziekenhuis waar ze weer tot leven wordt gewekt.

Sierk is de redder van het meisje. Hij voelt zich opeens fantastisch, zo ongelooflijk goed dankzij haar. Dit gevoel wil hij delen. Zij heeft hem dit geluk geschonken en hij denkt haar leven een nieuwe kans te kunnen geven. Hij besluit haar, mede op aandringen van het meisje, te verbergen. De weldoener ontfermt zicht over haar.

De vermissing van het meisje is inmiddels landelijk nieuws. Sierk stelt daarom voor om samen naar Zwitserland te vluchten. Dat zij nog leeft, daarvan is hij de enige reden. De plek in de kerk waar alleen hij haar kon vinden. Zijn redding, hun heimelijke verbond, hun toevlucht, hun ontsnapping tenslotte. Hij is aan een reis zonder terugreis begonnen. Vanaf hier kan hij alleen nog verder. Totdat hij niet verder kan.

Met haar boek over de Franse acteur, komiek en regisseur Jacques Tati (1908-1982) leert de Vlaamse filosofe Ann Meskens ons anders naar het leven te kijken. Wat gebeurt er als je ontdekt dat wij allemaal figuranten zijn? Dat alles om ons heen in scene is gezet?

De jonge Jacques Tatischeff, zoals zijn officiële naam luidde, groeide op in een chique Parijse voorstad. Zijn vader was van Russische afkomst, zijn moeder van Nederlands-Italiaanse komaf. Hij genoot een strenge opvoeding, maar op school blonk hij niet uit. Na een kortstondige rugbycarrière belandde hij via het variététheater in de filmwereld.

Zijn eerste film Jour de Fête draaide Tati in 1947. Tijdens zijn filmcarrière maakte hij zes lange speelfilms, en vier korte films, waarin hij altijd zelf de hoofdrol speelde. Films die tot het genre slapstickcomedy worden gerekend en in de cinematografie als klassiekers worden beschouwd. Kenmerkend voor zijn stijl is zijn camerawerk. Hij filmde de scènes in totaalshot, zodat hij het gedrag van de mensheid kon vastleggen. Met zijn observaties kon hij de werkelijkheid optillen. In de scènes zitten voortdurend subtiele elementen verstopt, van verborgen grapjes tot moderne maatschappijkritiek, details die pas na grondig bestuderen zichtbaar worden.

De Vlaamse filosofe Ann Meskens is groot liefhebber van Tati. Voor haar is zijn oeuvre een vorm van filmkunst waar op een onverwachte manier de waarheid zichtbaar wordt. En ook geluk. In haar boek Jacques Tati. Een kestie van kijken ontrafelt ze de diepere lagen die in zijn films schuilen.