Gouden Tijden, Zwarte Bladzijden is het thema van de 78e Boekenweek, waarbij het draait om het bewogen en roemrijke verleden van Nederland. Moeten we ons schamen voor de Zwarte Bladzijden? Mogen we trots zijn op de Gouden Tijden? Aan Kees van Kooten en Nelleke Noordervliet de opdracht deze vragen te onderzoeken in het Boekenweekgeschenk De verrekijker en het Boekenweekessay De leeuw en zijn hemd.

In haar laatste boek, de historische roman Vrij man, schetst Nelleke Noordervliet een beeld van het dagelijkse leven in de Gouden Eeuw. De opdracht om voor het Boekenweekessay de vaderlandse geschiedenis tegen het licht te houden lijkt dan ook een logisch vervolg. Overheerst de schaamte voor ons koloniaal verleden of zijn we trots op onze handelsmacht? In De leeuw en zijn hemd onderzoekt Noordervliet de dubbelzinnige omgang met ons verleden. Als embedded journalist reist ze door de Nederlandse geschiedenis en komt onderweg historische figuren tegen aan wie ze vragen kan stellen. De reis eindigt in de jaren vijftig.

Kees van Kooten nam voor het Boekenweekgeschenk De verrekijker het oorlogsdagboek en de agenda’s van zijn vader als uitgangspunt, want als je het over Zwarte Bladzijden hebt dan is de opstelling van de Nederlanders tijdens de Tweede Wereldoorlog een ander beladen onderwerp. Waarom hadden de Duitsers zo'n succes met de jodenvervolging in Nederland? Valt een omstander iets te verwijten? Aan de hand van de notities van zijn vader, die sergeant was, gaat Van Kooten op zoek naar mogelijke zwarte bladzijden, maar ontdekt dat hij in de oorlogsjaren vooral een gouden tijd beleefde. Hoewel een handgeschreven brief over een door hem in beslag genomen verrekijker de nodige vragen oproept.