Boeken

Els Kloek

Ooit gehoord van Trijntje Keever? Van Marie du Moulin? Van Judith Leyster, Maria Gartman, Trix Terwindt? In hun tijd stuk voor stuk spraakmakende vrouwen die een opmerkelijke rol hebben gespeeld in het verleden van Nederland. Historica Els Kloek ontrukt hun levensverhalen aan de vergetelheid door ze een plek te geven in het het monumentale naslagwerk '1001 vrouwen uit de Nederlandse geschiedenis'.

In het boek 1001 vrouwen uit de Nederlandse geschiedenis heeft historica Els Kloek de levensbeschrijvingen van vrouwen verzameld die in de afgelopen eeuwen op een of andere manier naam hebben gemaakt. Bij de samenstelling werd niet alleen gekeken naar bijzondere prestaties, maar ook naar de reputatie waarmee de vrouw de aandacht op zich wist te vestigen.

Els Kloek, die verbonden is aan het Huygens Instituut voor Nederlandse Geschiedenis, werkt sinds 2004 aan het Digitaal Vrouwenlexicon: een website met korte biografische schetsen van Nederlandse vrouwen door de eeuwen heen. Het lexicon beperkt zich tot vrouwen die vóór 1850 zijn geboren, voor het boek werden nog eens 200 levensverhalen opgetekend van vrouwen uit de 20ste eeuw, onder wie de schrijfsters Hella S. Haasse, Renate Rubinstein en M. Vasalis.

Bij het samenstellen kreeg Kloek hulp van een team van ruim 250 auteurs en vele medewerkers. Via crowdfunding kreeg het publiek de kans om ‘een vrouw te adopteren’. In het vuistdikke boek, dat is vormgegeven door Irma Boom en maar liefst 1524 pagina’s telt, worden de vrouwen in chronologische volgorde opgevoerd. Het begint in de vroege middeleeuwen met Cunera (sterfjaar 337), een beschermheilige tegen keel- en veeziekten, en eindigt met politica Karin Adelmund (die in 2005 overleed).

Een bonte stoet vrouwen trekt voorbij: reuzin Trijntje Keever, bordeelhoudster Thérèse, spion Mata Hari, schilderes Judith Leyster, feministe Joke Smit en muze Mathilde Willink. Door de levensverhalen worden al deze opmerkelijke en bijzondere vrouwen aan de vergetelheid onttrokken. In het gebouw van Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam is een gelijknamige tentoonstelling ingericht, die nog tot en met 20 mei is te zien.

VPRO Boeken had op 17 maart een extra uitzending, die in het teken stond van de 78e Boekenweek. Lees verder.