Boeken

Walter van den Berg, Machiel Bosch & Rob Bijlsma

Bij VPRO Boeken waren dit keer drie schrijvers te gast. De eerste was Walter van den Berg, die het persoonlijke 'Van dode mannen win je niet' schreef. De tweede en derde, die samen over 'Planken Wambuis: wild en bijster land' kwamen praten, waren nartuurbeschermer Machiel Bosch en roofvogelkenner Rob Bijlsma.

Walter van den Berg schreef Van dode mannen win je niet, een persoonlijk boek over zijn stiefvader: een geraffineerde bullebak. Maar zo zwart-wit is het nooit.

Dit is een drama over een dader. Over een man die zijn vrouw manipuleert, mishandelt en zo wreed is om haar precies uit de doeken te doen hoe hij vrouw na naïeve vrouw voor zijn kar spant.

Het is als lezer makkelijk om die man te haten, zou je denken. Maar je hoort zijn stem en leest zijn monoloog, en duidelijk wordt dat die man ook heel graag een vader wil zijn voor zijn stiefzoon. Dit boek is voor die jongen, hij wordt aangesproken. Dat maakt de dreigende roman ook een boek over een bijzondere, liefdevolle relatie tussen een man en een jongen. En dat is spannend.

Kan de stiefvader de rol van de overleden biologische vader vervullen? Of komt de liefde maar van één kant? De titel geeft een hint: van dode mannen win je niet.

Toen Machiel Bosch voor het eerst op de mistige hei stond maakte dat veel indruk. Hij is nu dan ook al twintig jaar natuurbeheerder op de Veluwe en samen met o.a. roofvogelkenner Rob Bijlsma schreef hij Planken Wambuis: wild en bijster land als een ode aan de natuur.

Planken Wambuis is een bijzonder gebied voor Nederlandse begrippen. De natuur is er bijna helemaal met rust gelaten (al vindt Rob Bijlsma dat elke ingreep er een te veel is en verzucht hij dat er toch te veel aan veranderd is). Machiel Bosch is een van de weinigen die het 2100 hectare grote gebied mag betreden (Rob Bijlsma doet dat ook, maar dan al jaren gedoogd illegaal). Het mooie mos, de zandgrond en de herten: omdat hij ook midden op de Veluwe woont, ziet hij ze elke dag (Rob Bijlsma ziet ze regelmatig dag en nacht en weer een dag, en vergeet dan soms te drinken).

'Planken Wambuis is het rijk van de rustzoeker. Van de eenling. Van de mens die een half uur lang geen medemens wil tegenkomen.' De rol van de mens in dit gebied staat in dit boek ter discussie. Twaalf auteurs en een natuurfilmer doen hun zegje vanuit hun eigen perspectief: cultuurhistorie, archeologie, landschapsinrichting, bodemleven, bewoning en filosofie, bijvoorbeeld. Het gebied is rijk aan geschiedenis en verhalen en in dit boek zijn ze verzameld.