Boeken

Deirdre Enthoven & Bert Keizer

Luchtmachtgeneraals, artsen, crisismanagers worden bijna dagelijks geconfronteerd met dilemma's. Hun beslissingen worden in de media gevolgd en bekritiseerd. Voor 'Bewogen Besluiten' interviewde journalist Deirdre Enthoven vijftien beroepsbeoefenaren over hun moeilijkste besluiten. Ook te gast is filosoof en arts Bert Keizer. In zijn boek 'Tumult bij de uitgang' doet hij verslag van wat we allemaal denken, hopen, vrezen overwegen en idioot vinden rond de sterfelijkheid van de mens.

Deirdre Enthoven schreef Bewogen besluiten: professionals en hun dilemma's na de moord op de jongetjes Ruben en Julian uit Zeist, dit jaar in het nieuws. Ze raakte gefascineerd door de collectieve verontwaardiging: hoe heeft dit kunnen gebeuren?

In haar boek onderzoekt ze hoe professionals omgaan met de duivelse dilemma’s waar ze dagelijks voor staan. Want iemand heeft besloten dat deze jongens veilig genoeg waren bij hun vader en niet uit huis hoefden te worden geplaatst. Het moet een moeilijk besluit zijn geweest. Wie een kind uit huis plaatst, zadelt hem met een levenslang trauma op. En niet altijd is duidelijk dat de veiligheid van een kind in zo’n mate in het beding is dat dit de enige uitkomst is.

Het is maar één van de dilemma’s die in Deirdres boek voor zou kunnen komen. Andere moeilijke besluiten maakte bijvoorbeeld een generaal die besloot een Afghaans dorp te bombarderen terwijl hij wist dat er burgerslachtoffers zouden vallen of een dokter die een kind tien maanden laat lijden terwijl hij wist dat het kind het niet zou overleven.

 
Alle gevallen bespreekt Deirdre met een hoogleraar ethiek en ze vraagt de geïnterviewden naar hun beweegredenen bij de besluiten die ze namen. Soms is dat gewoon het volgen van een protocol, en hebben de professionals er geen enkele emotie bij – zoals een bankier die gefocust is op winst. Maar wanneer iemand dichter bij de mensen staat waar hij een beslissing over moet nemen, zoals een dokter, wordt het dilemma moeilijker. Bewogen besluiten helpt om op een genuanceerdere manier na te denken over discutabele onderwerpen.
 

Tumult bij de uitgang. Lijden, lachen en denken rond het graf is een nuchter boek van arts, filosoof en schrijver Bert Keizer. Hij werkt in een verpleegtehuis en heeft al meer dan duizend doden gezien. Daarom is hij de man bij uitstek om ons tips te geven voor een mooi sterfbed.

‘Ik ben arts, en ik ben tegen de dood, maar mijn ervaring is dat je hem beter binnen kunt laten als hij aanklopt, want al moet hij de hele voorgevel eruit tillen, naar binnen zal-ie.’ Zo begint Bert zijn boek over de dood. Hij zet meteen de toon. Een mooie dood, en daar kan euthanasie ook aan bijdragen, is het doel van de arts in veel gevallen. Want de dood is onvermijdelijk, maar veel lijden kan voorkomen worden. 


Voor wie vindt dat de dood koste wat kost uitgesteld moet worden, en het wat dat betreft oneens is met Bert, heeft hij nog een boodschap. ‘Hoewel we onze uiteindelijke bestemming, de dood, als een loden kogel met ons meeslepen, moeten we ons ook realiseren dat we zonder dit blok aan ons been zouden wegzweven in volstrekte betekenisloosheid. Wie weet dat hij nooit zal sterven die hoeft, geestelijk gesproken, nooit zijn bed uit te komen, er is immers altijd nóg een dag.’