Elke week lees je hier Wims persoonlijke ervaringen met de gasten van deze week en hun boeken.
VPRO Boeken 11 mei 2014
Roman Helinski & Pieter Waterdrinker
Roman Helinski, letterkundige en journalist, komt vertellen over Bloemkool uit Tsjernobyl. In dit coming- of- age verhaal, gebaseerd op de familiegeschiedenis van Roman Helinski, wordt vooral de vader volwassen. Bloemkool uit Tsjernobyl is kleurrijk en zeer knap gestileerd. In grote vaart schept Helinski een universele vadergeschiedenis, het begin van een oeuvre. Ook te gast is Pieter Waterdrinker die zich in 1966 vestigde in Rusland. Hij woont sindsdien afwisselend in Moskou en Sint-Petersburg. Al vele jaren bereist hij het Russische rijk tot in zijn verste uithoeken. In De Correspondent verhaalt hij over zijn leven in het moderne Rusland.
Roman Helinski - Bloemkool uit Tsjernobyl
'Hoe goed was ik als jonge voetballer? Ik scoorde regelmatig. Misschien ontstond daardoor ten onrechte de indruk dat ik er wat van kon. Of kwam het doordat mijn vader mijn spel ophemelde? Toen ik nog heel klein was, ontdekte hij mijn talent, en hij stond erop dat ik op voetbal ging, al was ik daar een jaar te jong voor. Hij kreeg de plaatselijke club zover dat ik toch werd toegelaten'.
Schrijft Roman Helinski in zijn debuut, Bloemkool uit Tsjernobyl, ondertitel: een vadergeschiedenis. Helinski schreef een roman over zijn vader, een Belgische Pool die zijn leven versierde met grote verhalen en die uiteindelijk in Afrika terechtkwam waar hij nagenoeg onvindbaar leeft.
Wat was er waar van wat hij vertelde? Was zijn vader, de opa van Helinski, inderdaad een begenadigde profvoetballer? En wat spookte hij op die buitenlandse congressen uit, ging hij wel naar die congressen en was de jonge Helinski inderdaad een goede voetballer, evenals zijn opa, of had zijn vader dat ook weer verzonnen?
Waarom schreef Helinski een boek over hem, een boek waarin hij de fantast zo liefdevol mogelijk heeft geportretteerd omdat die hem leerde...ja, wat leerde hij van zijn vader?
Pieter Waterdrinker - De correspondent
Schrijver/Slavist Kees Verheul heeft weleens beweerd dat Rusland bij de IJssel begint. Ik vind dat een mooie gedachte omdat ik, geboren aan de IJssel, het idee kan koesteren dat ik een halve Rus ben en op de een of andere manier bevalt dat idee me, waarbij aangetekend dat ik me terdege bewust ben van het gevaar van de valse romantiek.
Maar klopt het?
Ik betwijfel het. Snappen wij bijvoorbeeld het verlangen dat de Rus koestert naar het Groot Russische Rijk? Waarom noemen sommige tegenstanders van Poetin zich de nieuwe marxisten. Niet dat ze terugverlangen naar vroeger maar vroeger speelt een veel grotere rol in hun denken dan wij ons realiseren.
Ik betwijfel of iemand als Frans Timmermans ook maar iets snapt van die beroemde Russische ziel.
Pieter Waterdrinker, die sinds 1996 in Rusland woont, wel. Zijn verhalenbundel De Correspondent zou verplichte leesstof moeten zijn voor politici. En voor literatuurliefhebbers haast ik me er aan toe te voegen want Waterdrinker is, denk ik, in de eerste plaats een goede schrijver.
Het mooiste verhaal uit de bundel is misschien wel Tsjaikovskistraat 40 waarin hij zijn Petersburgse woning in een chique voormalige huurkazerne beschrijft en de medebewoners portretteert onder wie de gearriveerde bandiet die na het uitkopen van de veertien vroegere bewoners zijn appartement heeft omgetoverd tot een paleisje. Onder wie de minder gefortuneerde twaalf bewoners van de kommunalka, de gemeenschappelijke ruimte die doet vermoeden dat de Sovjet-Unie nog steeds bestaat.
Nee, zo'n gebouw zul je in de Achterhoek, of Twente niet tegenkomen.
Rusland begint helemaal niet bij de IJssel.
Wim Brands