Welk voetbalteam op het WK heeft de meeste ‘vreemde’ spelers? Het antwoord zal je verbazen.

De Franse voetballer Rio Mavuba heeft geen geboorteland. Zijn moeder beviel van hem op een schip, op de vlucht van Angola naar Frankrijk. In het Nederlandse team speelt Jonathan de Guzmán, die in Canada is geboren uit de verbintenis van een Filippijnse vader en een Jamaïcaanse moeder.

Hoeveel allochtonen staan er in het hele WK eigenlijk op het veld en zitten er op de banken te hopen op een wissel? Dat hangt van je definitie af. Het woord ‘allochtoon’ (het is zichzelf, want oud-Grieks) betekent ‘afkomstig uit een ander gebied’. Als je strikt zou kijken, tellen dus alleen mensen die niet in het teamland geboren zijn. De FIFA-site vermeldt dit niet standaard. Maar gelukkig, er zijn duizenden voetbaljournalisten die alles uitpluizen wat er uit te pluizen valt. Dus ook de geboorteplaatsen van de spelers.

Een krappe tien procent van de spelers op het toernooi is niet geboren in het land waar hij voor speelt, achterhaalde deze journalist. En welk team heeft nu de meeste spelers die in het buitenland geboren zijn? Algerije blijkt met afstand te winnen: 15 van de 23 spelers uit zijn selectie zagen het levenslicht in den vreemde - steevast Frankrijk trouwens.

Het Noord-Afrikaanse land laat daarmee de nummer twee, Zwitserland, ver achter zich. Want daar blijft de teller steken op 6. Nederland heeft twee spelers van vreemde bodem. De ene is dus Jonathan de Guzmán; de ander is Bruno Martins Indi, die in Portugal ter wereld kwam. Australië heeft volgens deze definitie maar één allochtoon in het team. Maximaal drie allochtonen op het veld dus vanavond.

Koninklijke familie

Wat als we een wat ruimere definitie van ‘allochtoon’ hanteren, die van het Centraal Bureau voor de Statistiek bijvoorbeeld? Volgens het CBS ben je allochtoon als tenminste één van je ouders in het buitenland is geboren. Bijna alle leden van onze Koninklijke familie zijn dus allochtonen. En Nederlanders die voor 1975 in Suriname zijn geboren niet, want dat was toen deel van Nederland.

Helaas, bij de voetballers is deze definitie van allochtoon lastig toe te passen. Ik ken althans geen database waarin de geboorteplaatsen van al die voetbalouders staan. Dus ik ga door naar de volgende definitie, eentje die in de praktijk vaak wordt gebruikt: een allochtoon is iemand ‘van buitenlandse afkomst’. Hoe ver je daarbij terug moet kijken, blijft meestal onduidelijk. Stiekem bedoelen mensen er nogal eens mee, dat iemand een andere kleur heeft dan de ‘oorspronkelijke’ bewoners van een land, waar ze dan zelf meestal onder vallen.

En wat is dan ‘oorspronkelijk’? Honderd jaar geleden? Duizend? Tienduizend? De wieg van de mensheid staat ergens in Afrika, dus uiteindelijk is bijna iedereen allochtoon. Maar dat is flauw. Laten we zeggen dat elk gebied (landen waren het lang niet altijd) vijfhonderd jaar geleden per definitie zijn 'oorspronkelijke' bewoners had. Heeft een speler voorouders die zich na het jaar 1514 in zijn voetballand gevestigd hebben? Dan heeft hij volgens deze definitie allochtoon bloed.

Als je er zo naar kijkt, bestaan veel voetbalteams uit louter allochtonen. Het geldt voor alle teams uit Zuid-, Midden- en Noord-Amerika - tenzij daar een volbloed indiaan in meespeelt. En voor het Australische team natuurlijk, want daarin is geen aboriginal te bekennen.

Hoe veel voorouders heeft een gemiddeld mens eigenlijk als je vijfhonderd jaar terugkijkt? Heel veel, want hun aantal verdubbelt bij elke generatie die je teruggaat. Als je rekent dat een generatie gemiddeld 25 jaar in beslag neemt, en er voor het gemak even van uit gaat dat er geen overlap in je lijst van voorouders zit, kom je op ruim een miljoen voorouders. Het moet toch wel heel raar lopen als daar helemaal niemand tussen zit die in het buitenland is geboren? Wel passend om dan als mascotte een dier te hebben dat van oorsprong helemaal niet in je land voorkomt.

ook leuk: