Orson Welles

Verenigde Staten 1993. Documentaire van Robert Guenette.

Een boeiend profiel van een begenadigd schrijver, regisseur en acteur. George Orson Welles, in 1915 geboren in Kenosha, Wisconsin, was als kind al heel getalenteerd en speelde diverse rollen in stukken van William Shakespeare op Todd School in Woodstock. Samen met John Houseman richtte hij in 1937 het Mercury Theatre op. In 1939 ging hij naar Hollywood met een contract van RKO om een film te maken. Het resultaat was het meesterwerk CITIZEN KANE (1941), waarvoor hij meeschreef aan het scenario, de regie deed en de titelrol invulde. Hij kreeg daarvoor onder andere de nominatie voor de Oscar als Beste Regisseur, Beste Acteur en Beste Film. Helaas kreeg hij krantenmagnaat William Hearst (de man die er begin 1900 niet voor terugdeinsde om een oorlog op Cuba te ontketenen om kranten te verkopen) tegen zich, die beweerde dat de Kane-figuur was gemodelleerd naar hemzelf en probeerde, zij het zonder succes, de release van de film tegen te houden. De negatieve publiciteit van de machtige Hearst zorgde er echter wel voor dat Welles niet de hierboven vermelde, hem toekomende Oscars won. Overigens werden Welles en Herman J. Mankiewicz gehuldigd voor het Beste Scenario met het felbegeerde beeldje (dat zijn jongste dochter Beatrice in 2003 de Academy voor de symbolische prijs van [KA1]e[KA1]en dollar liet terugkopen hoewel ze in feite van plan was het te veilen). Welles maakte andere prachtige films als THE MAGNIFICENT ANDERSONS (1942), THE LADY FROM SHANGHAI (1946), MACBETH (1948), OTHELLO (1952), een film waar hij wegens geldgebrek diverse jaren aan heeft gewerkt, en TOUCH OF EVIL uit 1958. Hij bracht het grootste deel van zijn leven in Europa door en had ook meer contact met Europeanen dan met zijn eigen landgenoten. Fragmenten uit interviews met hem en uitspraken van zijn jongste dochter Beatrice Welles-Smith (de enige erfgenaam) getuigen van zijn enorme toewijding en van de pijn die hij leed door de bekrompen, keiharde opstelling van de Amerikaanse critici. Als een soort mosterd na de maaltijd ontving hij in 1970 een ere-Oscar en in 1975 een prijs voor zijn hele oeuvre van het American Film Institute. Hij stierf in 1985 aan een hartaanval, zeventig jaar oud.