Ali kan uit elk land komen

Emotie is onontbeerlijk', zegt Reza Parsa (35). 'Ik wil bij het kijken van een film iets voelen, een uitbarsting, in mijn maag en mijn hart. Na afloop wil ik stof tot nadenken hebben. Een film moet een paar dagen erna nog leven.'

Vier jaar lang schreef Parsa samen met scenarioschrijver Mikael Bengtsson aan het script voor Before the Storm. Ondertussen maakte hij een aantal korte films , hij schreef scenario's en gaf les aan de Zweedse filmacademie.

Het idee voor het script ontstond na zijn afstuderen aan de Deense filmacademie, tijdens een gesprek met Bengtsson. Een verhaal over meerdere, alledaagse hoofdpersonen die in een situatie terecht komen waarin ze de gevolgen moeten dragen van het doden van een persoon.

Ook wilden ze een klein liefdesverhaal maken, met de vraag: kun je zeggen dat je van iemand houdt als je niet bereid bent iets voor diegene te doen? Wat ook in de film moest zitten: spanning. Per slot van rekening zijn de makers zelf ook gek van spannende films , waarbij je je elke minuut afvraagt wat er in de volgende minuut gaat gebeuren.

In de loop van de jaren veranderde het verhaal. Zo begonnen ze met drie hoofdpersonen: een man, een kind en een vrouw. Maar om de personages beter tot hun recht te laten komen, haalden ze de vrouw eruit.

De verhaallijn wilden de makers zo realistisch en universeel mogelijk houden. Parsa: 'Je bent al snel geneigd om tegaan intellectualiseren: het personage zou, gezien zijn achtergrond, dit en dat doen. Of je gaat constructies maken: het zou interessant zijn als hij dit deed, dan kan hij daarna dat doen.'

Bengtsson en Parsa probeerden te bedenken wat zíj zouden doen in dezelfde situatie. Uitgangspunt is de veronderstelling dat mensen dezelfde manier van denken hebben . Als een verhaal geloofwaardig is voor henzelf, dan is het dat ook voor een ander.

Parsa nam de regie en een gedeelte van de montage op zich. De kinderen die in de film spelen, liet hij in een contract vastleggen dat ze op- of aanmerkingen niet voor zichzelf zouden houden, omdat ze misschien niet durfden, of omdat het te druk was op de set. Hij wilde dat de kinderen goed begrepen dat al hun ideeën interessant waren. 'Bij Emil Odepark, die de 12- jarige Leo speelt, ging het contract bijvoorbeeld zo: ik, Emil, zweer hierbij met hart en ziel dat ik altijd 1) nieuwe ideeen voor mijn personage zal vertellen aan de regisseur; 2) nieuwe scheldwoorden zal melden die ik hoor op school, enzovoort.'In de repetitiemaand voor de opnames veranderde, mede door de ideeën van de kinderen, eenderde van de dialogen.

Parsa, geboren in Iran, kwam op zijn twaalfde naar Zweden. In het laatste jaar van de middelbare school kreeg hij door enkele filmexperimenten belangstelling voor film. Daarvoor keek hij vooral Bruce Lee-films.

Hoofdpersoon Ali is van arabische afkomst, maar woont al lange tijd in een westers land. Volgens Parsa berust de overeenkomst met hemzelf op toeval. Hij koos, juist om niet een bepaald land aan te wijzen, een arabische achtergrond. 'Als Ali arabisch praat, kan hij uit wel 25 verschillende landen komen.'

Parsa vindt niet dat zijn Iraanse afkomst in zijn werk is terug te vinden. Hij heeft in zijn leven weinig Iraanse films gezien. Wel werd hij beïnvloed door Stanley Kubrick. 'Hij nam met elk nieuw project nieuwe stappen, probeerde op andere manieren te denken.'

Dat zijn personages een universeel karakter hebben, bleek uit de reacties van het publiek. Een Joegoslaaf zei tegen hem dat hij het gevoel had dat het over zijn leven ging. In Spanje kwam een klein meisje, ongeveer even oud als hoofdpersoon Leo, op Parsa af. Ze feliciteerde de regisseur en holde toen, uit verlegenheid, weg.

'Juist hierom is het belangrijk het verhaal te vertellen vanuit een alledaags gezichtspunt, ongeacht leeftijd of het land van herkomst. Dan kun je mensen echt iets laten voelen.'