'Trouwen met een echte klootzak, een handvol kinderen de wereld in schoppen, en daarna wachten op de menopauze... of kanker.'
De zestienjarige Mona heeft geen hoge verwachtingen van haar toekomst. Ze woont dan ook in een niet nader genoemd dorpje in de valleien van West Yorkshire en is afkomstig uit een arm arbeidersgezin. Vader en moeder runden een pub, maar nu ze beiden zijn overleden is de pub overgegaan in handen van Mona's oudere broer Phil. Die als eerste daad alle alcohol door de goot spoelt en de pub inricht als gebedshuis. Phil, net uit de gevangenis, heeft namelijk het licht gezien en is nu een Born Again Christian.
Mona lijkt gedoemd tot een toekomst tussen de valleien, maar dan ontmoet ze Tamsin, een rijkeluisdochter die de zomer op het platteland doorbrengt. Tamsin vertelt over de wereld buiten de valleien, citeert Nietzsche en speelt cello. En Mona valt als een baksteen voor de mooie Tamsin en de wereld die ze vertegenwoordigt.
Dit is in het kort de plot van de Britse film My Summer of Love van Pawel Pawlikowski. Maar dit is zo'n film, net als bijvoorbeeld Lost in Translation, die zich niet laat reduceren tot plot. De aantrekkingskracht van My Summer of Love is niet het verhaal, maar de tijdloze, onbestemde sfeer, de psychologie van de personages, en de licht-ironische en tegelijkertijd bijtende toon. My Summer of Love is een en al nuance.
Regisseur Pawlikowski (een Pool die als tiener naar Engeland kwam) is tijdens het International Film Festival in Rotterdam om zijn film te promoten. Hij is zichtbaar teleurgesteld over de 'blurb' in de festivalcatalogus, waarin weer alleen de plot van zijn film beschreven wordt.
'Het klinkt zo saai. Zullen mensen wel naar de film komen? Het is in Engeland al moeilijk genoeg om een film van de grond te krijgen. Het is alsof ze daar maar drie soorten films willen: kostuumdrama's, romantische komedies à la Notting Hill, en dan die sociaal-realistische drama's. In handen van iemand als Ken Loach levert dat nog wel mooie cinema op... soms, maar zijn imitators zijn lui en hun films zijn slecht. Ze kiezen een sociaal thema en dramatiseren dat dan. En zo blijven al die films aan de oppervlakte. Ik wil alle oppervlakkigheden juist weghalen. Ik wil doordringen tot de kern van die twee meisjes, zonder daarbij aandacht te hoeven besteden aan alledaagse onbenulligheden. Die verschrikkelijke muziek van boy bands waar zestienjarige meisjes naar luisteren, bijvoorbeeld, of het geblaat in de mobieltjes, het eindeloze geroddel over Big Brother. Mona en Tamsin zijn twee meisjes uit verschillende werelden, maar het draait in mijn film niet om arm en rijk. Het heeft veel meer te maken met hun verschillende kijk op de wereld.'
My Summer of Love is gebaseerd op de gelijknamige roman van Helen Cross. Het was vooral het personage van Mona dat Pawlikowski in het boek aantrok. 'Ik viel voor haar humor, haar cynisme, haar naïviteit over sommige zaken, gekoppeld aan haar romantische verlangen naar meer. Eigenlijk heb ik alleen haar personage en dat van Tamsin uit het boek overgehouden. Weg gingen de mijnstakingen (het boek speelt zich af midden jaren tachtig-GB), Mona' s stiefmoeder, haar oudere zus en veel te dikke broertje, de pedofiel die het op Mona gemunt heeft, en weg moest ook de Yorkshire Ripper, een seriemoordenaar die de buurt onveilig maakt. Dat leidde allemaal maar af.'
'Alles wat met tijd en plaats te maken had haalde ik weg. Wel voegde ik het personage van Phil , Mona's tot de Born Again Christians bekeerde broer, toe. Ik had een sterk derde personage nodig, iemand die zich met de twee meisjes gaat bemoeien. Dat hij een Born Again Christian is geworden heeft te maken met een documentaire die ik vijftien jaar eerder wilde maken. Ik zou een boeteprediker uit Lancashire volgen bij het oprichten van een 20 meter hoog kruis op Pendle Hill. Hij had zijn volgelingen er van weten te overtuigen dat dat kruis nodig was om de vallei terug te claimen van de heksen en satanisten. Maar toen puntje bij paaltje kwam kreeg hij geen toestemming van de gemeente. Omdat het een 'new local development' was. Haha. En dat was niet aangevraagd. Einde documentaire. Vijftien jaar later heb ik voor mijn film dat kruis alsnog weten op te richten.'
'Nu moet ik eerlijk opbiechten dat de Born Again Christians het kruis als symbool niet meer gebruiken. Daar kwam ik tijdens mijn research achter. Ik wist namelijk niets van dat geloof en als je wilt vermijden dat je terugvalt op clichés zul je research moeten doen. Sommige mensen vinden dat Phil desondanks te grappig is geworden, of te dik aangezet, maar ik vind van niet. Het was in ieder geval niet de bedoeling om de Born Again Christians belachelijk te maken. Dat mensen om Phil moeten lachen heeft meer met de rest van de film te maken, want humor is voor mij erg belangrijk. Ik houd van personages die mij op het verkeerde been zetten. Van dramatische scènes die ook grappig zijn. Dat vind ik het grote probleem van de meeste Engelse films, dat iedereen precies doet wat je van hem of haar verwachten zou.'
Bij een film waarin zoveel aankomt op sfeer, is de keuze van de juiste acteurs doorslaggevend. 'Ik begon bij Mona. Als ik voor haar niet de juiste actrice zou vinden had ik geen film. Ik zocht eerst in Londen. Bij agentschappen, op scholen, in workshops. Niets. Het lijkt wel of de meisjes van nu meer en meer op elkaar gaan lijken. Ze kijken alles af van de televisie. Life imitating trash. Na Londen ging ik naar het noorden. Naar Manchester, Leeds en Liverpool. Ook daar kon ik Mona niet vinden. Uiteindelijk ging ik weer terug naar Londen en kwam zo terecht bij Nathalie Press. Ze had al eens op toneel gestaan, maar nog nooit in een film gespeeld. Nathalie heeft presence, en je kan zien dat er zich iets achter haar ogen afspeelt. Voor Tamsin zocht ik een chique meisje. Ik kende Emily Blunt van de televisie en was erg van haar onder de indruk. Ze heeft heel mooie ogen. Ik let altijd op de ogen. Daar speelt alles zich af. Emily acteert een beetje theatraal, maar dat kon ik voor deze rol juist goed gebruiken. Grote vraag was natuurlijk of de meisjes met elkaar overweg zouden kunnen. We deden wat screentests en dat zag er al fantastisch uit. Ik heb ze ook nog samen een nacht in het enorme landhuis van Tamsin laten doorbrengen, wat in werkelijkheid een behoorlijk griezelige bouwval is, en ook dat ging goed.'
'Bij twee jonge meiden die verliefd op elkaar worden, moet je altijd uitkijken dat je niet ten prooi valt aan die typisch mannelijke fantasieën over in soft focus verstrengelde vrouwenlichamen. Daarom zitten er in My Summer of Love maar weinig liefdesscènes. Daar gaat het namelijk niet om. Het gaat over fantasie, geloof, verlangen. En over bedrog. Houdt zij echt van mij? En: hou ik wel echt van haar?'