De Vliegeraar geboycot in Afghanistan

Verkrachtingsscène zou stammenconflict kunnen uitlokken

Marc Forsters verfilming van De Vliegeraar, de bestseller van Khaled Hosseini die zich afspeelt in Afghanistan, wordt vooralsnog niet vertoond in Kabul. Daar is een controverse ontstaan over een verkrachtingsscène in de film.

De verkrachting van zijn beste vriend Hassan door een bullebak uit de buurt, is een gebeurtenis die het leven van hoofdpersoon en verteller Amir verandert. ' De persoon die ik vandaag de dag ben, werd ik op mijn twaalfde, op een kille bewolkte winterdag in 1975', begint het boek.

Amir schiet Hassan niet te hulp, maar rent weg. Dat leidt tot een breuk in hun vriendschap; uit schaamte over zijn eigen lafheid wil Amir zo min mogelijk te maken hebben met Hassan. Hassan behoort tot de Hazara's, een in de geschiedenis van Afghanistan vaak achtergestelde minderheid. Hij is de bediende van Amir, een Pashtu.

In de film, waarin veel gewone Afghanen spelen, wordt de rol van Hassan vertolkt door de 11-jarige Hazara Ahmad Khan Mahmidzada. Hij en zijn vader Ahmad Jaan, vrezen voor de gevolgen van de verkrachtingsscène in de film.

Ahmad Jaan heeft tegen de BBC gezegd dat hij bang is dat de film de verhouding tussen Hazara's en Pashtu's zal verslechteren en dat zijn eigen gezin in gevaar zal komen omdat zijn stamgenoten zullen denken dat hun eer is geschonden. 'Ik ben zo bang dat ze mijn keel zullen doorsnijden, dat ze me zullen doden, dat ze me zullen martelen .'

Hij zegt dat hij pas na aankomst in China, waar de film is opgenomen vanwege de onveiligheid in Afghanistan, door kreeg dat er een verkrachtingsscène in zou voorkomen. Toen zou hij hebben geprobeerd zijn zoon terug te trekken uit de film.

Musa Sultani van de Afghaanse mensenrechtencommissie zegt dat een dergelijke film inderdaad oude spanningen kan doen laten oplaaien. 'Deze scène kan in een Afghaanse context worden geïnterpreteerd als oneervol voor een gemeenschap', zei hij tegen de BBC. 'In een tribale samenleving kunnen mensen niet het onderscheid maken tussen fictie en de werkelijkheid.'

De producenten van The Kite Runner zeggen dat de verkrachtingsscène zeer discreet, met kleding aan, is gefilmd. Volgens Rebecca Yeldham zijn de spelers van tevoren gewaarschuwd dat dit soort scènes zouden worden gefilmd. Toch hebben de producenten gemeend dat het beter was om de film nog niet te vertonen in Afghanistan.

The Kite Runner komt in Nederland op 22 november uit.

(Bron: de Volkskrant)