Publieksfilm immuun voor critici

Lengte van de recensie wel belangrijk

Bezoekers van arthousefilms kijken vooral naar de lengte van de recensies. De inhoud van de bespreking heeft minder invloed, zo blijkt uit een Gronings onderzoek naar de invloed van krantenrecensies op Nederlands filmbezoek.

Hoe belangrijk is de filmrecensent? Onderzoekers van de Rijksuniversiteit Groningen zochten het uit. In het artikel The impact of Film Reviews on the Box Office Performance of Art House vs Mainstream Motion Pictures, dat binnenkort verschijnt in het Engelse Journal of Economic Studies, wordt nagegaan hoe lezers hun filmkeuzes afstemmen op recensies over mainstreamfilms en arthousefilms. Recensies uit dertien dagbladen werden bestudeerd; twee landelijke gratis dagbladen, vijf niet-gratis kranten en zes regionale kranten. Er werd alleen gekeken naar Nederlandse filmproducties, uitgebracht tussen 1998 en 2003.

De uitkomst is verrassend: bij mainstreamfilms is geen directe invloed van recensies op lezers zichtbaar. Bezoekers van arthousefilms laten zich wel leiden door een recensie. Maar hun keuze heeft nauwelijks te maken met de mening van de recensent. De invloed wordt bepaald door de grootte van de recensie, of er al of niet een afbeelding bij is geplaatst, en door het aantal recensies dat over een film is verschenen.

De onderzoekers onderscheidden mainstream van arthouse naar het soort bioscoop waarin de films werden vertoond. Verder keken zij naar de deelname van steracteurs, het productiebudget, distributie en of een film al of niet een vervolg was op een eerdere film. De duurste productie was The Discovery of Heaven van Jeroen Krabbé (14,4 miljoen euro). Kruimeltje (1999 ) van Maria Peters bracht het meeste geld op: 6,7 miljoen.

De onderzoekers maten ook de verhoudingen in de kranten tussen aandacht voor mainstream en arthousefilms. In De Telegraaf en Algemeen Dagblad zijn de arthouserecensies significant korter dan die over mainstream. In de Volkskrant zijn deze aantoonbaar langer, terwijl het verschil in lengte tussen arthouserecensies en mainstreamrecensies in NRC Handelsblad en Trouw nauwelijks zichtbaar is. Auteurs van Metro, Spits, De Telegraaf en het Algemeen Dagblad laten de lengte van recensies vooral afhangen van het veronderstelde commerciële succes van de films , terwijl de andere landelijke bladen naast de commerciële waarde vooral de kwaliteit meewegen.