Stilte voor de storm.

Hotel Thermal is het zenuwcentrum van het KVIFF, het belangrijkste internationale filmfestival van Midden- en Oost-Europa. Na de busrit geef ik me over aan de gebruikelijke festival-procedure. Proberen zo snel mogelijk uit te vinden wie en wat waar zit. In de rij voor de perspas, een persoonlijk postvakje, bioscoopkaartjes en, uiteraard, de uitnodiging voor de openingsavond.

De openingsceremonie zelf was net zo glitterkitsch als de meeste jurken die voorbij komen, met vuurwerk, glitterconfetti, discoballen en dansende Marilyn Monroe-meisjes in witte badpakjes. Maar met een knipoog, die werd versterkt door de openingsfilm Delirious van Tom DiCillo. Daarin neemt hij de glamourcultuur van Hollywood op de hak, waarbij hij zijn parodie prettig relativeert door de romantische punten in het scenario soms over-the-top te laten gaan - wat dan weer snel gecorrigeerd wordt met een grappige dialoog. Auteurscinema en glamour , dat is de combinatie waar het KVIFF naar lijkt te zoeken.

Alleen die Renee Zellweger viel lelijk uit de toon. Wie overhandigt de Tsjechische animator Bretislav Pojar nu een Crystal Globe voor zijn contributie aan de cinema, voor het oog van de Tsjechische president, in spijkerboek? Ik had mijn vooroordelen al klaar, die ik later schoorvoetend moest bijstellen. Op de site van het festival lees ik later dat haar koffer - met daarin haar galajurk - kwijt is geraakt op een vliegveld en ze daar in steenkolen Tsjechisch ook nog een goede grap over heeft gemaakt op het podium.

Zo miste ik gisteren bijna de opening van de officiële competitie, Kunsten å tenke negativt, ofwel The Art of Negative Thinking. Deze Noorse film is een soort grappige Festen, maar dan met gehandicapten. Nu is de combinatie humor en gehandicapten snel pijnlijk, maar regisseur Bård Breien ('Ik heb hiervoor nog nooit op een filmset gestaan') weet de balans te houden. Misschien wel juist omdat hij ze hard aanpakt - de rolstoelers zijn bij hem niet sneu, maar hij bekijkt ze wel met compassie. Voorbeelden geven is lastig: dat iemand in een rolstoel zichzelf in een zelfmoordpoging van het dak af probeert te rijden, maar huilend op een richeltje stoot, klinkt op papier toch minder leuk. Maar Breien kreeg een applaus dat net zo lang duurde als de aftiteling. Een blik op de tussenstand van de publieksprijs (http://www.kviff.com/en/audience-award-list/) leert dat de film bovenaan staat. Maar goed, Miss Potter - gisteren ingeleid door ster Renee Zellweger - staat nog op de derde plaats, dus er kan nog van alles veranderen.

Het enthousiaste en vooral ook jonge publiek is opvallend hier. Niet alleen door het contrast met de normale toeristen - die in de parkjes oud en stram langs de twintigers in slaapzak struinen. Het is vooral zichtbaar voor de aanvang van films: grote groepen hangen rond voor de ingang van de zalen. Het toppunt was wel bij Mean Streets, een klassieker die ik voor de krant nog wilde zien. Vreemd? Nee, iedereen met een festivalpas (zo'n 32 euro voor het hele festival) kan tijdens het KVIFF - als er nog stoelen over zijn bij de film, persvoorstelling en zelfs persconferenties - gratis naar binnen. Dat je dan kiest voor een oude Scorsese is dan logisch: altijd goed en waarschijnlijk een grotere kans op lege plaatsen.

In Open Eyes zijn de beste films uit Cannes verzameld. Verleidelijk, zeker gezien het enthousiasme van al mijn collega's. Aan de andere kant: de kans is groot dat die films Nederland nog wel bereiken en er is destijds al veel over geschreven. Voor een paar films ga ik wel een uitzondering maken. Op 4 Months, 3 Weeks and 2 Days bijvoorbeeld wilde ik eigenlijk niet wachten. Het lot besliste anders: uitverkocht.

East of the West klinkt ook interessant. Daarin worden de beste films uit het voormalige Oostblok getoond, waaronder Un Certain Régard-winnaar California Dreamin'. En de Variety Critics' Choice presenteert tien Europese genrefilms. Wie is er niet geintrigeerd door het idee van een Oostenrijkse slasher (In 3 Tagen bist du tot) of een Poolse thriller (Hiena)? En dit zijn slechts drie van de twaalf programma-onderdelen.

Vooralsnog heb ik vooral competitie-films gezien. Maar Karlovy Vary is natuurlijk geen Cannes en zeker zo kort na dat festival kun je geen constante kwaliteit verwachten. Neem Mýrin (Jar City), een IJslandse blockbuster die een aanklacht tegen het misbruik van genetisch materiaal vermengd met een detective en een tragedie over het verlies van een kind. Een bijzondere combinatie; het levert alleen geen goede film op - ondanks een prettig grimmige sfeer. Daarvoor is het niet spannend genoeg, heeft het wat rare plotwendingen en zijn bovenal de karakters te karikaturaal. Dat laatste probleem heeft ook Dolina. Wat begint als een interessante parallel in een gefantaseerd dorp dat bezet is door een vreemde religieuze groepering, verzandt in een avonturenverhaal dat nog lang doorgaat nadat de regisseur zijn punt gemaakt heeft.

Wel aardig: Dialogue avec mon jardinier. Vooral door de blik van de babbelende tuinman, Jean-Pierre Darroussin. Hij weet de boerenslimheid van een eenvoudige man neer te zetten zonder dat er ironie doorheen schemert. Jammer van die aanzwellende muziek op de dramatische momenten.

Het levert interessante contrasten op: voor een prachtig oud gebouw is een podium neergezet waarop 's avonds meisjes dansen om mensen de Vodafone Fér Club in te lokken. Toen ik er langs reed, rond half twaalf 's nachts, hadden ze geen publiek en was er weinig enthousiasme in hun danspasjes te bekennen. Een wat treurig stemmend gezicht.

Net zo'n contrast was het om competitiefilm Karger te zien in Hotel Pupp. In dit luxe hotel is de festivalsfeer bijna rustgevend. Films worden vertoond in een soort concertzaal die gewone bezoekers via een zij-ingang kunnen bereiken en waarbij engeltjes vanaf het hoge plafond naar beneden kijken. Karger vertelt het verhaal van een Duitse man die tegelijkertijd gaat scheiden, zijn baan als fabriekswerker verliest en in een gruwelijke flat woont. Een droevig portret van de uitzichtloosheid van het voormalige Oost-Duitsland, waar steeds meer mensen wegtrekken.

Volgens de Tsjechische journalist die naast me zat, doet hij dit zeker al tien jaar, en weet niemand eigenlijk wie hij is. Een onbekende beroemdheid.

Tijdens de persconferentie over het programma-onderdeel New Hollywood kwamen échte sterren aan het woord. Actrice Cybill Shepherd (The Last Picture Show), acteur Bud Cort (Harold and Maude) en regisseur Monte Hellman (Two-Lane Blacktop ) schitterden alle drie in de zinderende jaren zeventig. Wat een debat had moeten zijn over die periode, werd een 'trip down memory lane' en het uitwisselen van roddels. De acteurs waren er eens lekker voor gaan zitten. Vooral Cort bleek een enthousiaste anekdote-machine.

'Wist je dat ik een aanbod van Spielberg heb afgeslagen?'

Shepherd: 'Nee, waarom?'

Cort: 'Hij vroeg me om een man te spelen die alles keurig voor elkaar had, maar een keer per maand 's nachts het park in te gaan om een mans... eh ... 'member' af te bijten.'

Shepherd: 'Zei hij dat? Ik kan me niet voorstellen dat Spielberg die woorden heeft gebruikt!'

Peter Bart, jurylid, Variety- journalist en destijds werkzaam voor filmmaatschappij Universal stelde en passant nog dat er een aantal goede films hebben geprofiteerd door de inname van goede wiet.

Gezelligheid alom dus. En Hollywood-historie - hinkstapspringend door de decennia. Jammer genoeg bood het uurtje babbelen inhoudelijk weinig interessants op over de opkomst en ondergang van de filmstroming New Hollywood.

Het competitieprogramma kent tot nu toe nog geen echte hoogtepunten. De meeste films zijn keurig uitgevoerde films. Niets mis mee. Echt niet. Behalve dan dat ze zo brááf zijn en daardoor zowel het hart niet raken en de geest niet prikkelen.

Natúúrlijk komt er uit Italië een melodrama (Saturno Contro) over een groep luidruchtige vrienden die door de plotselinge dood van een van hen wijze lessen leren over het leven. Uiteraard is het Spaanse Pudor een verhaal over verschillende familieleden die allemaal worstelen met hun problemen , maar daarover niet kunnen communiceren.

In Happy Miles, een Australische film, moeten drie immigranten de woestijn doortrekken. Zonder goede hulpmiddelen maar natuurlijk met de prachtige Australische natuur op de achtergrond. Op een gegeven moment komen ze zelfs aan bij een 'rabbit proof fence', enfin, u weet genoeg.

En dan meldde ik al eerder over een Franse film die de puurheid van het platteland verheerlijkt, een zwarte komedie uit Scandinavië en een uitzichtloos drama uit Duitsland.

Variaties op de bekende thema's.

Fijn dat ik toch wat films uit Cannes heb kunnen meepikken. California Dreamin' (Endless) bijvoorbeeld die met zijn 155 minuten zelfs op die onhandige normale stoelen waarmee ze de niet-bioscoopzalen vullen niet te lang voelde. Verder Breath van Kim Ki Duk in een letterlijk afgeladen perszaal en Import/Export van de zwartkijkende Ulrich Seidl.

In het festivalkrantje las ik dat ik door die laatste film een heftig media-feestje heb gemist met rijkelijk vloeiende mojitos - hier geclaimd als festivaldrankje - en naakt zwemmen. Jammer alleen dat de naaktzwemmers niet door hadden dat iedereen op de dansvloer boven hen door een glazen muur vol zicht had op het hele gebeuren. Gênant, maar met Import/Export nog spokend door het hoofd is dat nog maar een relatief begrip.

Natuurlijk gebeurt het wel vaker tijdens festivals, dat humor een locale aangelegenheid blijkt. Dat een groep Japanners ergens in een hoek onbedaarlijk moet lachen om een ogenschijnlijk humorloze scène. Maar ik heb nooit geweten hoe verwarrend het is om echt het tegenovergestelde te vinden van de rest van de zaal. Ligt het aan mij? Ben ik niet in de juiste stemming? Heb ik zo'n vreemde vorm van humor? De Tsjechen? Of gaat er veel verloren in de vertaling?

Hoe dan ook: de film staat inmiddels bovenaan de lijst voor de publieksprijs. Jammer. Tot voor kort stond Harold and Maude onwrikbaar bovenaan, een film uit 1971 over een twintiger die een relatie krijgt met een dame van 79. Deze film kon door het communisme niet eerder in Tsjechië vertoond worden en kreeg ruim 35 jaar na de release in Amerika een vijf minuten durende staande ovatie van het ( overwegend jonge) publiek. Die positie bovenaan de publiekspoll had zowel de wat zwakke selectie, het jonge ruimdenkende publiek, de tijdloze kwaliteit van New Hollywood als de geschiedenis van Tsjechië geïllustreerd.

De slotavond gisteren was een herhaling van zetten. Weer de mensen rondom de rode loper - ditmaal voor Danny DeVito - weer de opgedofte dames die netjes uit de officiële festivalauto proberen te stappen, en verdomd, weer precies hetzelfde dansje als bij de eerste avond. Een wat uitgeleefder decor, dat wel. Ook anders: dit keer werd de Minister van Cultuur in een reeks bedankjes genoemd . Vergeten bij de eerste avond, vertelde festivaldirecteur Jirí Bartoska beschaamd. Jammer dat de man dit keer niet aanwezig was.

Na het uitreiken van de prijzen - Jar City won, niet mijn keuze, wel te verantwoorden - probeerde Argentijns fotomodel en acteur Iván de Pinada uit Cuando ella salto in de foyer de teleurstelling niet te laten merken. Een breedlachende Bård Breien (beste regie) in knalrood pak werd omringd door camera's. Daarna ging nog de competitiefilm The Good Night in première - die geen prijs had gekregen, voelt dan toch raar als afsluiter - en was er aansluitend in Hotel Pupp een groot feest voor genodigden, compleet met chocoladefonteinen en champagne met aardbeien. Want ook dat was het KVIFF: het is mogelijk om door talloze borrels en partijtjes het hele festival geen film te bekijken, toch het festivalgevoel te krijgen en te overleven op de gratis hapjes en drankjes. Het enige dat dan echt onontbeerlijk is, is een stapeltje visitekaartjes.

'Er worden in IJsland zo'n vijf films per jaar gemaakt, drie daarvan draaien hier en nu hebben we ook dit', riep regisseur Kormákur terwijl hij het beeld met de kristallen bal omhoog hield.

Het KVIFF mag dan een van de twaalf meest prestigieuze festivals zijn en na Cannes en Venetië het oudste ter wereld , de officiële competitie kende geen verrassende uitschieters. Controversiële films evenmin.

Het was een lastige keuze, aldus jurylid en Indiase actrice Nadita Das. 'Elke film had zijn eigen pluspunten. We hebben felle discussies gevoerd.'

Na exact dezelfde act als tijdens de openingsavond ging de speciale juryprijs naar het Australische Lucky Miles. Bård Breien won de prijs voor de beste regie met zijn geestige film Kunsten å tenke negativt (The Art of Negative Thinking), een zwarte komedie over een praatgroep voor gehandicapten. 'Ik ben hier al talloze keren gevraagd wat Scandinavische regisseurs toch hebben met ellende, depressie en zelfmoord,' stelde Breien. 'Nu weet ik het: om succes te hebben in Centraal Europa. Jullie zijn net zo depressief als wij.' Het goede acteerwerk van Elvira Minguez (Pudor) en Sergey Puskepalis (Simple Things) werd ook bekroond.

Dat de officiële competitie van de 42ste editie wat kleurloos was, is niet zo verwonderlijk. Het festival staat op de kalender tussen Cannes en Venetië in. Een regisseur dus die de keuze heeft, zal niet snel voor Karlovy Vary kiezen. En waar het KVIFF bekend staat om haar scherpe blik op het voormalige Oostblok, zijn zeker de laatste jaren de meest talentvolle regisseurs uit de regio al gescout voor de bekendere festivals . Het bemoeilijkte dit jaar zelfs het samenstellen van een jury: de Roemeense regisseur Christian Mungiu moest zijn jurylidmaatschap afzeggen omdat hij in Cannes de Gouden Palm had gewonnen en te druk was.

Dat wil niet zeggen dat er voor filmliefhebbers - vooral veel jongeren die traditioneel backpackend naar het kuuroord komen - niets te beleven was. Integendeel. In de verschillende programma-onderdelen viel genoeg te ontdekken. Armin van Ognjen Svilicic, eerder al te zien in Berlijn, won de East of the West-competitie.

Het KVIFF wist dit jaar bovendien haar zwakte in een kracht om te zetten door het nieuwe programma-onderdeel Open Eyes. Daarin werd een selectie van de beste films uit Cannes vertoond. De belangrijkste prijswinnaars waren tijdens het KVIFF te zien: 4 Months, 3 Weeks and 2 Days, Mogari no mori, Le scaphandre et le papillon en Auf der anderen Seite. Ook in de onderdelen Horizons, Another View en Forum of Independents zijn de grootste successen van eerdere festivals samengebracht.

De internationale sterrenspotters die zich ook weer voor de slotavond rondom de rode loper verzamelden, kwamen er bekaaider vanaf. Renee Zellweger was er eerder even om haar film Miss Potter te promoten - die overigens in vrijwel heel Europa al gedraaid heeft. Andere namen waren Ellen Page, Cybill Shepherd en Bud Cort, waarbij de laatste twee aanwezig waren voor het programma-onderdeel New Hollywood, met Amerikaanse films uit de jaren zeventig. Danny deVito was er wel, zaterdagavond. Hij kreeg een prijs voor zijn artistieke contributie aan de cinema. De film The Good Night van Jake Paltrow waarin hij een rol speelt deed mee in de competitie, maar ging pas na de afsluitende ceremonie in première. Zonder dat de film een prijs gewonnen had.