Het is een vrijdagmiddag in augustus, bloedheet, en actrice Lotte Verbeek kijkt bij de wereldpremière van Nothing Personal tijdens het prestigieuze filmfestival in Locarno eens goed om zich heen in de volle zaal. Dit moment blijkt achteraf even memorabel als het winnen van een Gouden Luipaard voor haar hoofdrol, een paar dagen later. ‘Al die mensen die op dat moment ervoor kiezen om te gaan kijken naar een arthouse film. Uit Nederland. En dat ze erdoor geraakt worden. Ik klink nu misschien als een heilig boontje, maar dat vind ik net zo belangrijk als die prijs.’ 

Verbeek is een van de twintig actrices tussen 18 en 30 jaar die het gezicht van de Nederlandse cinema gaan bepalen het komende decennium. Althans, volgens een lijst die werd samengesteld door filmprofessionals en die gepresenteerd wordt door Nederland 2 en de VPRO, in samenwerking met het Nederlands Film Festival. En hoe verschillend de actrices ook mogen zijn, er zijn zeker overeenkomsten. Ze zijn talentvol, vakgericht en (nog relatief) onbekend. 

‘Je hebt veel acteurs die knap kunnen acteren, maar er zijn er maar een paar die je echt gelooft’, zegt Vanessa Henneman, die maar liefst acht van deze twintig actrices vertegenwoordigt met haar Henneman Agency. ‘Dit zijn types die je zo weten mee te nemen in het verhaal, dat je alleen nog een karakter ziet.’ 

Dat valt extra op omdat vijf jaar geleden de route nog precies andersom liep: films werden juist gedomineerd door bekende gezichten, vooral acteurs en actrices die snel naam hadden gemaakt in de net opgekomen soaps. Het was een nieuw soort BN’ er die het grote publiek dagelijks te zien kreeg en die uiterst slim media- aandacht konden genereren. Ideaal om het grote publiek – en dan vooral jongeren – weer naar de Nederlandse film te trekken. 

Dat dat nu minder gebeurt heeft volgens Janusz Gosschalk, casting director van Kemna Casting, twee redenen. ‘De impact van soaps is tegenwoordig veel kleiner. In de eerste jaren deed dat veel voor naamsbekendheid, maar dat effect is nu minder. Daarbij gaat zoiets in cycli. Dan willen ze soapsterren, dan cabaretiers. En tegenwoordig merken we dat producenten minder hameren op grote namen. Relatief bekende acteurs of een goede combinatie is nu interessanter. En kwaliteit.’ 

vlnr: Anna Drijver, Melody Klaver, Sallie Harmsen, Tara Elders, Katja Herbers, Medi Broekman, Sophie van Winden, Caro Lenssen, Sanne Vogel.

Ook Henneman ziet die ontwikkeling. ‘Een film als Oorlogswinter, daar wordt ik natuurlijk heel blij van. Er zit geen echt bekende acteur in, maar het was wel een enorme hit. Het bewijst dat als je goed cast, je mensen ook naar de bioscoop kunt krijgen. In tegenstelling tot bijvoorbeeld Spion van Oranje met Paul de Leeuw. Ondanks misschien wel de bekendste naam van Nederland liep die film minder dan was verwacht.’ 

Onbekend hoeven nieuwe namen tegenwoordig niet te blijven. Was beroemdheid voorheen nog een voorwaarde om op televisie te kunnen komen, door de toegenomen aandacht voor Nederlandse films zijn de nieuwe sterren voor televisieprogramma’s als RTL Boulevard, Shownieuws en De Wereld Draait Door sowieso interessanter. Met een goede media-strategie kan een actrice makkelijker onder de aandacht gebracht worden van de juiste doelgroep. 

Wel lijkt het erop dat actrices van nu zich bewuster zijn van het effect dat dat soort aandacht kan hebben. Ze zullen niet snel praten over verbroken relaties of liefdesbaby’s. Henneman drukt dat haar actrices ook op het hart. ‘Hoe anoniemer je bent, hoe meer je publiek zelf kan invullen als je een rol speelt. Als ze weten dat je een leuke meid bent die haar zaken goed voor elkaar heeft, ben je minder geloofwaardig als depressieve vrouw . Daarom ben ik ook tegen de ‘op de divan’-interviews. Ik zeg altijd: praat over je jeugd en werk, en over de rest heb je het niet. Dat vinden journalisten soms niet leuk, maar pech. Katja Herbers heeft er meer aan als het gaat over haar nieuwe rol onder Theu Boermans dan over een verbroken relatie.’ 

Het past ook beter bij deze generatie. Verbeek: ‘Mijn privéleven is toch ook helemaal niet interessant? Ik hoop dat ik het niet hoef te hebben van pikante verhalen.’ En ook Sylvia Hoeks (Duska, De Storm) probeert dat soort gesprekken te vermijden. ‘Anders wordt het heel moeilijk om nog te transformeren.’ 

Want laat dat duidelijk zijn: het vak, daar draait het om. Mooie rollen. Nieuwe uitdagingen waarvan iets te leren valt. Zelf ook schrijven, regisseren, produceren. De vrouwen op de lijst zijn daar al lang bewust mee bezig. Melody Klaver bijvoorbeeld, door haar rol in Oorlogswinter nu een van de bekendste namen in de lijst, kreeg na Diep vaak de rol van tobberig pubermeisje aangeboden . Ze was toen 15 jaar. ‘Maar die heb ik afgehouden. En na twee kleine films koos ik ook bewust het commerciële Afblijven! Ik wil niet in een hokje geplaatst worden’. En ze wil verder studeren: na het vwo ging ze naar Londen voor een cursus aan de Royal Academy of Dramatic Arts en ze zou graag – net als bijna alle actrices in de lijst – de toneelschool gaan doen. Ook Henneman vindt het belangrijk dat ‘haar’ actrices blijven leren en ziet daarom graag dat zij theater blijven doen. ‘Als je zes weken de tijd hebt om te repeteren met een regisseur, kun je echt een stap maken en je verder ontwikkelen.’ 

Je ziet het aan de actrices die vanwege hun leeftijd net buiten de lijst vallen , maar wel een interessante carrière hebben. Sommigen zijn begonnen bij het theater, zoals Halina Reijn en Carice van Houten. Anderen maakten die overstap later pas – maar dan vechtend tegen vooroordelen. 

Een voorzichtige start levert misschien minder snel roem op dan een rol in een soap. Of je kunt je als actrice minder profileren als ‘vrouwelijk’ of ‘sexy’. Aan de andere kant van de telefoon valt Hoeks even helemaal stil bij die woorden. Dan, verbaasd: ‘ Daar ben ik helemaal niet mee bezig. Ik wil een verhaal vertellen, een karakter ontwikkelen. Joh, ik doe gewoon liever een goede auditie dan ik op een rode loper sta of op feestjes kom. Laat mij maar lekker werken, daar ben ik het gelukkigst bij.’