Suso Cecchi D’Amico (96) overleden

Italiaanse scenariste stond aan de wieg van neorealisme

Ladri de biciclette (1948), Rocco e i suoi fratelli (1960), Il gattopardo (1963) – wie zijn, of haar, naam achter films van zulk kaliber mag zetten, maakt automatisch deel uit van de filmgeschiedenis. De zaterdag op 96­jarige leeftijd overleden Italiaanse scenariste Suso Cecchi D’Amico werkte voor de grote regisseurs uit haar geboorteland: Vittorio De Sica, Luchino Visconti, Michelangelo Antonioni. Als een van de weinige vrouwen in een nog door mannen gedomineerde industrie, verwierf ze een voorname positie in de naoorlogse Italiaanse cinema, juist toen die een ongekende bloei meemaakte.

Cecchi D’Amico, geboren in 1914, stamde uit een familie van schrijvers en intellectuelen (haar vader was auteur Emilio Cecchi), maar dat maakte een carrière in de letteren niet vanzelfsprekend. Het is dat iemand haar eens vroeg wat ze ‘als jonge vrouw’ van een zeker script vond (‘tamelijk slecht’), wat uitliep in een eerste schrijfopdracht.

Alhoewel Cecchi D’Amico als schrijfster aan de wieg stond van de filmstroming die later het ‘neorealisme’ zou worden genoemd, heeft ze zich daartoe nooit beperkt. Komedies schreef ze uiteindelijk het liefste. Een daarvan leverde haar een Oscar-nominatie op: Casanova 70 van Mario Monicelli uit 1965, met Marcello Mastroianni in de rol van de gemankeerde verleider. Het script van een door haar herschreven film – Roman Holiday (1953) – werd wel geëerd met een Oscar, maar doordat haar naam op de titelrol ontbrak, ontving ze nooit een beeldje. Vreemd was dat niet: vooral in de begintijd van de cinema werden credits rommelig, soms zelfs lukraak toebedeeld.

Ook aan de voornaamste films uit haar oeuvre waren vaak vele namen verbonden. Ladri de biciclette (De fietsendieven) telde zeven scenaristen, Rocco e i suoi fratelli (Rocco en zijn broers) zelfs negen.

Vooral met Visconti werkte ze nauw samen, over een periode van ruim twintig jaar , onder meer aan diens meesterwerk Il gattopardo. Visconti hechtte ook aan haar aanwezigheid op de filmset, zodat ze ter plekke scènes of dialogen kon herschrijven, indien gewenst.