Tien jaar geleden maakte regisseur Werner Herzog een documentaire over Dieter Dengler, die in 1966 als Amerikaanse luchtmachtpiloot tijdens een geheime missie boven Laos werd neergehaald en gevangen genomen. Dengler wist niet alleen aan zijn bewakers te ontsnappen, maar overleefde - blootsvoets en met een lichaamsgewicht van slechts 43 kilo - ook de genadeloze jungle. Donderdag verschijnt Herzogs speelfilmversie van Denglers beproeving, Rescue Dawn, met Christian Bale als Dieter Dengler. Herzog heeft het onderscheid tussen speelfilms en documentaires altijd onzinnig gevonden. 'Bekijk het liever zo: zijn de films goed of zijn ze slecht?'

De feiten
Geboren: 5 september 1942, München, als Werner Stipetic.

Actief als: regisseur, schrijver, producer, acteur, editor.

Eerste film: Herakles (1962), 12 minuten durende 16 mm-film in zwart-wit.

Prijzen: Zilveren Beer op het filmfestival in Berlijn en de Duitse Filmprijs in 1968 voor Lebenszeichen, Grote Prijs van de Jury en Fipresci -prijs in Cannes in 1975 voor Jeder für sich und Gott gegen alle, prijs van Franse filmcritici in 1976 voor Aguirre, der Zorn Gottes, prijs voor Beste Regisseur op het filmfestival van Cannes in 1982 voor Fitzcarraldo, Grote Prijs op het filmfestival van Melbourne in 1993 voor Lektionen in Finsternis, Speciale Juryprijs op het IDFA in 1997 voor Little Dieter Needs to Fly, Alfred P. Sloan- prijs op het Sundance-festival in 2005 voor Grizzly Man.

Beste film
Aguirre, der Zorn Gottes (1972). Op feiten gebaseerd historisch drama dat zich afspeelt in de jungle van Peru, waarin Klaus Kinski een obsessieve, psychotische Spaanse veroveraar speelt; bizar, fascinerend, en het beste dat de samenwerking tussen Herzog en Kinski voortbracht.
Ook zien: Grizzly Man.

Slechtste film
Cobra Verde ( 1988). Laatste en minst geslaagde samenwerking tussen Herzog en Klaus Kinski, waarin beiden al te bekend terrein bewandelen.

Handelsmerk
Herzog is berucht om de zware omstandigheden waaronder vooral zijn speelfilms tot stand kwamen; volgens George Sluizer, die meewerkte aan het in de jungle opgenomen Fitzcarraldo (1982), was die film zelfs nog zwaarder om te maken dan Coppola's Apocalypse Now. Voor de opnamen van Heart of Glass (1974) werden de acteurs gehypnotiseerd. De hoofdpersonen in Herzogs films zijn vaak mensen die extreme beproevingen hebben doorstaan of wier grootse dromen door anderen niet begrepen worden. Herzog portretteert ze met een mengeling van verwondering en bewondering. Richtte zich de laatste jaren vooral op het maken van documentaires .

Herzog over Herzog
'Vanaf het moment dat ik zelfstandig kon denken wist ik dat ik films ging maken. Ik heb nooit de keus gehad of ik regisseur zou worden.'
(Boek: Herzog on Herzog, 2002)

' Er zijn diepere lagen van waarheid in de cinema en er is zoiets als dichterlijke en verbijsterende waarheid. Het is geheimzinnig en ongrijpbaar en kan slechts door verdichting, verbeelding en stilering worden bereikt.'
(Manifest, 1999)

'Film is niet de kunst van geleerden, maar van ongeletterden.'
(Boek: New German Cinema van James Franklin, 1983)

'Ik ben geen kunstenaar en ben dat nooit geweest. Ik ben eerder een ambachtsman.'
( Herzog on Herzog, 2002)

'Ik ben voorzichtig met dingen categoriseren, om te zeggen: dit is een documentaire, of: dit is een speelfilm. Ik vind dat we geen slapeloze nachten moeten doorbrengen met het zoeken naar categorieën. Bekijk het liever zo: zijn de films goed of zijn ze slecht?'
(indieWIRE, 2002)

'De scheidslijn tussen speelfilms en documentaires is voor mij vaag . Fitzcarraldo is mijn beste documentaire en Little Dieter Needs to Fly is mijn beste speelfilm. Ik maak niet zo'n duidelijk onderscheid tussen de twee - ze zijn allemaal films.'
(Index, 2004)

'Ik ben altijd op mijn best als het fysiek zwaar wordt. In een studio kan ik niet prettig werken, dat is te kunstmatig.'
(Cinema.nl, tv-uitzending De tien van Rotterdam, 2007)

'Ik vroeg Christian Bale om verder te gaan dan hij ooit had gedaan. Dat wilde hij.'
(Cinema.nl, tv-uitzending De tien van Rotterdam, 2007 over de zwaarste scènes in Rescue Dawn)