Een hevig verontwaardigde bezoeker van Cinema.nl schreef ons een e-mail waarin hij schreef hoe kwaad hij was over War of the Worlds van Steven Spielberg. Vooral het feit dat deze film zo veel afwijkt van het boek van H.G. Wells uit 1898 dat eraan ten grondslag lag. Volgens deze bezoeker zijn er slechts drie elementen uit het boek behouden in de film.

Het is inderdaad de vraag of zo'n radicale bewerking van een boek nog dezelfde titel zou mogen dragen. De hoofdpersoon is een heel ander iemand geworden: bij Wells was het een getrouwde schrijver in het 19e-eeuwse Engeland, bij Spielberg is het een gescheiden Amerikaanse arbeider in de 21e eeuw, waarbij de nadruk ligt op zijn (slechte) relatie met zijn zoon en dochtertje. En dat is nog maar één van de vele verschillen.

In één van de extra's op de '2-disc special edition ' van Spielbergs film is te zien hoe nakomelingen van Wells de filmset bezoeken . Met trots laat Spielberg de Tripods zien die Wells ooit bedacht, waarmee de marsmannetjes de aarde bestormen. In de verfilming uit 1953 waren er voor het gemak vliegende schotels van gemaakt. Daarom merkt Spielberg op dat zijn film authentieker is, meer recht doet aan Wells' boek.

Een korte reportage die elders op de dvd te zien is, laat zien hoe Spielberg en scenarioschrijver David Koepp de film bedacht hebben. Eerst was er het dringende verzoek van Tom Cruise , die de hoofdrol speelt, of hij deze keer een vaderrol kon spelen. En, oja, of zijn personage een arbeider mocht zijn.

Vervolgens las Koepp het boek en stelde hij een lijst op van welke dingen uit het boek wat hem betrof absoluut niet in de film moesten. Zijn uitleg van die werkwijze is overigens goed te begrijpen. Sinds het boek van Wells zijn er heel wat verhalen over invasies van aliens geweest, en heel wat films met hetzelfde onderwerp. Die films kennen heel wat clichés, en die wilde Koepp vermijden. Dus geen beroemde gebouwen die door de marsmannetjes verwoest werden, geen generaals die zich over een kaart van de wereld bogen om de verwoestingen in kaart te brengen.

Blijft de vraag waarom je dan geen compleet nieuw verhaal zou verzinnen, in plaats van vol te houden dat je een verfilming van het boek van Wells gemaakt hebt.

Tegelijk met de dvd van de nieuwe War of the Worlds is ook de oude versie, uit 1953, op dvd verschenen. Zowel in een goedkope, kale uitvoering als een 'special collector's edition' met onder meer een leuke making-of en het fameuze hoorspel van Orson Welles dat in 1938 half Amerika de stuipen op het lijf jaagde - veel luisteraars hadden indertijd niet door dat het een hoorspel was, en dachten dat er echt een invasie van marsmannetjes gaande was.

Het biedt de kans de twee belangrijkste verfilmingen van het boek met elkaar te vergelijken. Duidelijk is bijvoorbeeld dat de versie uit 1953 dichter bij het verhaal van het boek blijft, en - niet zo verrassend - technisch veel minder geavanceerd is dan de film uit 2005. Al vaker is geconstateerd dat de wereldpolitieke achtergronden (oprukkend communisme in '53, terrorisme in 2005) ook doorwerken in de films.

Interessanter is echter dat Spielberg, Koepp en Cruise een heel ander perspectief gekozen hebben. Ze blijven dicht bij de belevenis van de hoofdpersoon, die als gewone burger her en der iets opvangt over de wereldwijde invasie, maar vooral bezig is zijn eigen hachje - en dat van zijn twee kinderen - te redden. Daarmee vermijdt Spielberg inderdaad heel wat clichés van eerdere invasie-films.

Typisch voor Spielberg is daarbij dat, ondanks alle fraaie special effects, die marsmannetjes eigenlijk bijzaak zijn, en het meer gaat om een egoïstische vader die gedwongen wordt zich eens echt om zijn kinderen te gaan bekommeren. Maar in de ambitieuze opzet om zowel een spannende avonturenfilm als een persoonlijk relatiedrama te maken, is Spielberg niet helemaal geslaagd.

Na de krachtpatserij van Spielbergs 132 miljoen dollar -film is het weldadig om de veel kneuteriger film uit 1953 te zien. Bovendien is die film veel minder ambitieus; het gaat gewoon om een spannend verhaal, een opbloeiende romance en de overtuiging dat alles goed komt als je maar in God blijft geloven en trouw naar de kerk gaat. De ware War of the Worlds-fan bekijkt ook nog de twee andere low budget-verfilmingen die dit jaar verschenen, en leest daarna natuurlijk nog eens het boek, om te fantaseren over hoe zijn eigen verfilming er uit zou zien.

Beeldformaat: 1:85:1 anamorphic widescreen ( 2005) / 1:33:1 full frame (1953)
Dolby: Engels 5.1 (2005) / Engels, Frans , Duits, Italiaans, Spaans 2.0 (1953)
Ondertiteling: o.a. Nederlands, Engels, Deens, Fins, Noors, Zweeds
Lengte (hoofdfilm): 112 minuten (2005 ) / 82 minuten (1953)
Distributeur: Paramount Home Entertainment

Meer over War of the Worlds