Het idee achter Dominion: Prequel to the Exorcist was om het personage van Father Merrin, die de duivelsuitdrijving deed in de film The Exorcist, verder uit te diepen. Merrin werd in dit scenario een priester die in de Tweede Wereldoorlog van zijn geloof viel. Als hij geconfronteerd wordt met een door de duivel bezeten jongen, wendt hij zich toch weer tot God.
Oorspronkelijk zou de film geregisseerd worden door veteraan John Frankenheimer, maar kort voor de opnamen stierf deze aan een hartaanval. Als vervanger werd Paul Schrader gevraagd, regisseur van onder meer American Gigolo, Cat People en Auto Focus en schrijver van onder meer Taxi Driver en Raging Bull. Geen voor de hand liggende keus, omdat Schraders films eerder ingetogen karakterstudies zijn dan makkelijk te behappen jongerenfilms. Terwijl producent Morgan Creek juist mikte op een doelgroep van jonge horrorfans. Het ging dan ook spectaculair mis. Schraders versie werd afgekeurd en regisseur Renny Harlin mocht de film opnieuw maken met deels dezelfde acteurs - dat werd Exorcist: The Beginning.
Schraders versie - die her en der al op filmfestivals te zien was - is nu op dvd uitgebracht in een speciale uitgave (twee schijfjes). In het audiocommentaar vertelt de regisseur wat volgens hem het probleem was van het scenario. 'Het gaat over een zieke jongen die beter wordt naarmate hij meer bezeten raakt. Dat is niet zo effectief voor een horrorfilm, want iemand die geneest, is niet zo angstaanjagend.'
Schrader vond het niet erg, vertelt hij: hij was toch al meer geïnteresseerd in het verhaal van Merrin en diens geloofcrisis. Schraders collega Renny Harlin zocht de oplossing in talloze, vet aangezette horrorclichés . De belangrijke scène aan het eind, waarin de priester en de duivel tegenover elkaar komen te staan, heeft in beide films dan ook een volkomen verschillend karakter. Schrader voert de waanzin van de omgeving subtiel op en houdt zich wat effecten betreft in, Harlin gaat - het is de climax, per slot van rekening - volledig over the top met een krijsende, wit opgemaakte, rare acrobatische toeren uithalende vrouw.
Zoals in Harlins versie het serieuze verhaal wringt met de platte horror-effecten, is het bij Schrader andersom. Juist de horror-elementen wringen met het serieuze drama dat hij wil neerzetten; als de bezeten jongen Cheche een rare stem opzet, werkt dat lachwekkend. En dat kan niet de bedoeling zijn geweest.
Schraders commentaar bij de film is amusant en interessant. Hij vertelt uitgebreid over het camerawerk van Oscarwinnaar Vittorio Storaro en over de montage. Hij merkt op dat de ouderwetse montageregels - niet over de as gaan, bijvoorbeeld - in de moderne cinema niet meer gelden. En dat hij, wat de belichting en beeldcompositie betreft, een voorbeeld nam aan films uit de jaren veertig. 'De film moest hip genoeg zijn om niet saai te worden, maar ook zeker niet te modern.' Ook dat zal waarschijnlijk niet naar de wens van de producenten geweest zijn. Maar op de problemen rond de film gaat Schrader in zijn commentaar niet in.
Amusant is hoe hij de film vergelijkt met westerns. Als Merrin zijn priestersgewaad aantrekt, zegt Schrader: 'Daar heb je John Wayne in een jurk.' In Schraders optiek is er weinig verschil tussen het pistool dat John Wayne trok en de rozenkrans waarmee Stellan Skarsgård als Merrin de duivel tegemoet treedt.
Van de extra's op de dvd is Schraders commentaar het enige dat de moeite waard is. De korte interviews met Skarsgård, Schrader en producer James G. Robinson stellen niets voor, en het beloofde kijkje 'behind the scenes' is niet meer dan een paar willekeurige setopnamen. Dan zijn er nog beelden van de persconferentie en de vertoning op het Brusselse festival van de fantastische film. Dat zijn ruwe, slecht klinkende amateur-video-opnamen, van ondermaatse kwaliteit. Ze hadden weggelaten moeten worden, maar dan was er geen fijne Special 2-Disc Steelbook Edition van te maken geweest. Staat mooi in de kast, maar dat tweede schijfje kun je beter in de stalen doos laten zitten.
Beeldformaat: 16:9
Anamorphic Widescreen
Geluidsformaat: Dolby Digital 5.1 en DTS (Engels)
Ondertiteling: Nederlands
Duur: 111 minuten (hoofdfilm)
Distributeur: Dutch FilmWorks