The Stoning of Soraya M. mag in 2008 op het filmfestival van Toronto dan bijna de publieksprijs hebben gewonnen – Slumdog Millionaire eindigde net hoger – de manier waarop de film de steniging van een Iraanse vrouw laat zien, grenst aan martelporno.

Dat de film zo goed viel bij het Canadese publiek heeft ongetwijfeld te maken met de intense verontwaardiging over al het onrecht dat te zien is. Bovendien heeft de verschrikkelijke steniging uit de titel echt plaatsgevonden, meldt de film bij aanvang. Dat vergeet je als toeschouwer niet. Het verhaal over de openbare executie in een klein Iraans dorp kwam in handen van een passerende Frans-Iraanse journalist die er in 1994 een internationale bestseller over publiceerde. Op basis daarvan werd het scenario geschreven.

Het is misschien maar een detail, maar die rol van de journalist wordt in de film vreemd genoeg gespeeld door Jim Caviezel, de acteur die als Jezus Christus ook in die andere film over een gruwelijke religieuze executie speelde, The Passion of the Christ. Of dat een luguber toeval is of dat Caviezel een eigenzinnige voorkeur voor scenario’s heeft, is niet duidelijk.

Het is niet alleen de kitscherig in beeld gebrachte steniging met slierten bloed die in slow motion door de lucht vliegen, die de film z’n kracht ontneemt. Het zijn ook de volstrekt eendimensionale personages – de meeste mannen zijn duivels, de meeste vrouwen engelen – en het van meet af aan voorspelbare scenario, dat er uiteindelijk nog irritant lang over doet om z’n boodschap te vertellen: namelijk dat mannen de Sharia-wetgeving in Iran misbruiken om er zelf beter van te worden. Ongetwijfeld doen sommige mannen dat, en steniging is zonder meer het meest barbaarse gebruik dat nog op deze wereld bestaat, maar al dat onrecht maakt nog geen sterke film. Het maakt hier vooral een rammelend politiek pamflet .

Moet je als filmmaker proberen iets verschrikkelijks nog verschrikkelijker in beeld te brengen om de kijker van je politieke verhaal te overtuigen? Bijna altijd is het antwoord op die vraag nee. Het was beter geweest als de kijker Soraya’s verminkte lichaam niet steeds had hoeven aanschouwen en zijn eigen fantasie had kunnen gebruiken. The Stoning of Soraya M. is door de inzet van zulke expliciete beelden niet vrij van sensatiezucht en speelt nadrukkelijk in op de morele verontwaardiging van de westerse kijker. De exploitatie van zulke horror zorgt voor een wrange bijsmaak bij deze uiterst pijnlijke geschiedenis.