In de opwindende proloog van Alex van Warmerdams Borgman zien we hoe een priester een klopjacht leidt op een handvol tamelijk groezelig uitziende mannen die zich onder de grond in holen verschuilen. Een van hen weet ternauwernood te ontsnappen en belt even later aan bij een luxe villa. Of hij even van hun bad gebruik mag maken.

Zijn naam is Borgman, Camiel Borgman. De priester in de proloog en de zin waar de film mee opende (‘En zij daalden neer op aarde om hun gelederen te versterken’) suggereren een satanische verwantschap, maar verder dan die suggestie gaat Van Warmerdam niet.

En er blijft wel meer in de film onduidelijk. Of liever: Van Warmerdam laat wel meer over aan de fantasie van de kijker. Want wie is die Borgman? Wie zijn zijn hulpjes? Wat willen ze precies?  En hoe toevallig is het dat ze zijn ‘neergedaald’ bij een luxe villa, waar een poenerige proleet woont met zijn ‘trophy wife’ en drie blonde kinderen?

De precieze invulling van de plot is overigens van ondergeschikt belang. De lol van Borgman zit hem niet zozeer in wat, maar hoe er wordt verteld. De film zit vol visuele vondsten (let op het ijsstokje!) en is net als Van Warmerdams vorige zeven films weer even droogkomisch, vilein en vervreemdend.

Van Warmerdam, die de laatste tijd met zijn theaterwerk regelmatig in België zit, castte twee Vlamingen in belangrijke rollen. Dat pakt in het ene geval – Jan Bijvoet is perfect als de passief-agressieve Borgman – beter uit dan in het andere. Want ondanks verwoede pogingen wil Jeroen Perceval maar niet overtuigen als Hollandse patser.

Overigens is de echte hoofdrol voor Hadewych Minis, die Marina, de vrouw des huizes speelt. De psychisch nogal onevenwichtige Marina laat zich uit schuldgevoel – omdat haar man Borgman toen die aanbelde en om een bad vroeg hardhandig van het erf sloeg – maar al te gemakkelijk inpalmen door Borgman. Met alle gevolgen van dien.

Met Borgman werd – 38 jaar na Jos Stellings Mariken van Nieumeghen – voor het eerst weer eens een Nederlandse film geselecteerd voor de hoofdcompetitie van Cannes. De Gouden Palm werd helaas niet gewonnen.