Nadat de belezen, maar tikje wereldvreemde Seligman haar op Kerstavond voor dood op straat heeft gevonden, begint Joe hem in zijn Spartaanse woninkje beetje bij beetje haar levensverhaal te vertellen. Het is een aaneenschakeling van seksuele aberraties (of sociale taboes), die als een moderne versie van de verhalen van Duizend-en-een-nacht zijn opgedeeld in hoofdstukken.

Joe (Charlotte Gainsbourg, eerder te zien in even veeleisende rollen in Antichrist en Melancholia) vertelt, de film maakt een sprong terug in de tijd, en we zien hoe ze al op jonge leeftijd rebelleert tegen de liefde. 'Forget about love' luidt niet voor niets de tagline op de poster van Nymphomaniac. Liefde is lust met jaloezie; seks is véél en véél beter, vindt de jonge, door seks geobsedeerde vrouw, die het al snel met zoveel mannen doet dat ze ze niet meer uit elkaar kan houden. 

Seligman kijkt nauwelijks op van haar verhalen. Hij stelt af en toe een vraag, schenkt thee in, en vat een en ander adequaat samen: 'Dus je was met al die mannen en toch voelde je je eenzaam?!' Hij etaleert zijn Bijbelkennis en vergoelijkt steevast haar zelfhaat. Met als gevolg dat Joe in ieder hoofdstuk een beetje verder gaat om de uiterlijk onbewogen Seligman te overtuigen van het feit dat haar obsessie voor seks en lustgevoelens écht een vernietigende uitwerking hebben. 

In die zeer diverse hoofdstukken, die namen hebben als Delirium en The Silent Duck ( even googelen), toont Von Trier zijn ongebreidelde meesterschap: hij versnelt, gebruikt split screen en citeert uit eigen werk; er verschijnen van betekenis zwangere getallen in beeld, en er is een hoofdstuk in zwart-wit. 

Er zit wat van Von Trier in de zonderlinge Seligman (gespeeld door de Zweed Stellan Skarsgård, met wie hij al zes keer eerder samenwerkte) én in de sociale outcast Joe, die er andere behoeften en normen en waarden op na houdt dan gangbaar zijn in onze patriarchale samenleving. En daarvoor snoeihard wordt gestraft.  

Uma Thurman is even grotesk als huiveringwekkend als verlaten echtgenote; Jamie Bell is geniaal gecast als SM-meester: een wolf in schaapskleren. De mystieke ervaring die Joe op haar twaalfde beleefde is prachtig-kitscherig in beeld gebracht; de scène met twee zwaar geschapen negers – zoals Joe ze zelf weinig politiek correct noemt – die maar niet kunnen kiezen wie haar in welk gat zal nemen, is hilarisch. 

Er zijn scènes die door menigeen als opwindend zullen worden ervaren, maar Nymphomaniac prikkelt toch vooral het intellect; Von Trier lardeerde zijn film met schrandere, soms bijzonder geestige verhandelingen over vliegvissen en de volgorde waarin mensen hun nagels knippen, over bomen met een ziel, en harmonie en polyfonie in de fuga 's van Bach. 

Vier uur duurt het eer Joe haar levensverhaal heeft verteld, veel te lang voor een reguliere filmvoorstelling. Dus is de film door de Deense producent ruw in twee delen gehakt; tijdens de aftiteling van het eerste deel zijn al beelden te zien van het nóg explicietere tweede deel. Voor dat tweede deel moet de nieuwsgierig geworden Nederlandse kijker een tweede kaartje kopen – waar Nymphomaniac in het thuisland Denemarken als double bill te zien is, met een kwartiertje pauze ertussen. 

Als het aan Von Trier had gelegen was Nymphomaniac overigens nog anderhalf uur langer geworden; de vier uur durende versie die in de reguliere bioscopen te zien is, is met zijn toestemming, maar zonder zijn medewerking ingekort en gecensureerd. Niet alleen zijn er expliciet-pornografische scènes ingekort of verwijderd, ook is een aantal lange scènes met zijwegen gesneuveld. 

Ook nu bevat Nymphomaniac, geproduceerd door Von Triers eigen productiehuis Zentropa, dat eind jaren negentig al hardcore-pornofilms voor vrouwen maakte, bovengemiddeld veel frontaal naakt en tal van expliciet in beeld gebrachte penetraties, waarvoor de bovenlijven van Gainsbourg (Joe) en het debuterende Britse Elite- model Stacy Martin (de jonge Joe) met de computer werden verbonden met de onderlijven van copulerende porno-acteurs.  Het is een aardige gimmick, die niet kan verhullen waar het werkelijk om gaat.  

Nymphomaniac is een alomvattende studie naar wat als afwijkend gedrag wordt gezien; een prachtig wandtapijt, dat mede door Gainsbourgs fraaie vertolking van de Jimi Hendrix- klassieker 'Hey Joe' op de aftiteling tot het aller-, allerlaatste moment blijft boeien.