Dat de negentienjarige Eric geen gewoon leven achter de rug heeft, wordt snel duidelijk in de keiharde gevangenisfilm Starred Up van de Brit David Mackenzie.

Eric zit weer eens in de gevangenis. Geen jeugdgevangenis deze keer, want Eric is 'starred up'. Hij was zo onhandelbaar tussen zijn leeftijdgenoten, dat hij is gepromoveerd naar de volwassen boeven.

Zijn celgenoot begaat de vergissing om aan Eric, die een sigaret vastheeft en op zoek is naar vuur, een aansteker te willen geven. Zonder dat eerst aan te kondigen. Eric ziet een verdachte beweging (de celgenoot zoekt in zijn binnenzak naar de aansteker), verwacht een aanval en slaat zijn celgenoot halfdood.

Eric – angstaanjagend goed gespeeld door de jonge Jack O'Connell – is een gekooid dier, gewelddadig en gevaarlijk, maar toch ga je moeiteloos een film lang met hem mee. Want je begrijpt dat Erics geschiedenis er niet een was van leven, maar van overleven.

Regisseur Mackenzie – van intelligent-subtiele films als Young Adam en Perfect Sense – maakt het de kijker niet makkelijk. Hij vraagt niet om sympathie voor Eric met veelbetekenende flashbacks, waarin we kunnen zien hoe zwaar zijn leven was. Mackenzie verlaat de gevangenis geen moment, en sluit de kijker als het ware op met Eric. Een film lang lopen we mee in zijn schoenen.

En of het niet genoeg is dat de negentienjarige Eric zich staande zal moeten houden tussen de volwassen gevangenen, hij wordt ook nog eens geconfronteerd met zijn verleden. Want in dezelfde gevangenis zit ook zijn vader. De twee hebben elkaar jaren niet gezien en zullen – of ze het willen of niet – samen verder moeten.

Het scenario van Starred Up werd geschreven door Jonathan Asser, die zelf jarenlang gevangenistherapeut is geweest. Het personage Oliver, de gevangenistherapeut in Starred Up, is op hem gebaseerd, en de scènes waarin Eric meedoet aan de groepssessies die Oliver met een handvol gevangenen houdt, zijn de beste van de film.

Niet alleen voel je daar dat Eric misschien nog een toekomst heeft, de scènes druipen ook van de spanning. Want Olivers therapie bestaat eruit dat hij de gevangenen zo dicht bij hun woede laat komen dat ze erop los willen slaan, waarop Oliver ze tot bedaren brengt en laat zien dat je je woede onder controle kan krijgen.

Die scènes werken omdat de gebeurtenissen en personages levensecht voelen. Waardoor ze aangrijpen en relevant worden. Net als de rest van de film. Starred Up laat ons een film lang meelopen met een kansarme klootzak. Die vraagt niet om onze sympathie, maar aan het eind van de film heeft hij die wel.