Zondag worden in Los Angeles voor de 88ste maal de Oscars uitgereikt. Vooraf ging het vooral over wie er juist niet ging winnen.

Het was misschien wel het ongemakkelijkste moment in een hele reeks van ongemakkelijke momenten in aanloop naar de Academy Awards dit jaar: de traditionele fotosessie met alle genomineerden. Want het groepsportret bewees andermaal het gelijk van de criticasters: er waren vrijwel alleen maar witte gezichten te zien.

Voor het tweede jaar op rij bevindt er zich geen enkele niet-witte acteur onder de genomineerden voor de belangrijkste Amerikaanse filmprijs. En, zeer pijnlijk: de twee films met een grotendeels zwarte cast die wel werden genomineerd — boksfilm Creed en en hiphop-biopic Straight Outta Compton — maken alleen kans op een gouden beeldje voor bijrolacteur Sylvester Stallone en de twee witte scenaristen.

Het leidde tot Twitterprotesten onder de hashtag #OscarsSoWhite, oproepen tot boycots van onder andere regisseur Spike Lee — die nota bene in november een ere-Oscar ontving voor zijn gehele oeuvre — en krampachtige reacties van oudere, witte acteurs. Zo noemde actrice Charlotte Rampling, dit jaar genomineerd voor het Britse drama 45 Years, in een interview op de Franse radio de hele discussie ‘racistisch voor witte mensen’ (een dag later verklaarde ze ‘verkeerd geïnterpreteerd’ te zijn).

Geen rollen
De Academy kwam al snel met maatregelen: in 2020 dient het aantal vrouwen en minderheden in het ledenbestand, nu nog voor 94 procent bestaande uit witte mannen van middelbare leeftijd, verdubbeld te zijn. Maar uiteindelijk ligt daar niet het grote probleem.

The Economist rekende onlangs uit dat sinds 2000 tien procent van de nominaties naar zwarte acteurs ging (terwijl zwarten 12,6 procent van de Amerikaanse bevolking uitmaken ). Voor hispanics en Amerikanen met een Aziatische achtergrond is de ongelijkheid bijvoorbeeld aanzienlijk groter.
Het gaat dan ook niet om zwart versus wit, ook al ging een groot deel van de discussie over welke zwarte acteur of actrice er überhaupt dit jaar genomineerd had kunnen worden – conclusie: schrikbarend weinig – maar om het algemene gebrek aan diversiteit in de Hollywood-droomfabriek. En het probleem ligt niet zozeer bij de Academy, maar bij de gehele industrie. Want zolang er geen aansprekende rollen voor niet- witte acteurs zijn, en zolang niet-witte regisseurs geen kans krijgen, kunnen ze ook niet genomineerd worden.

Geen nieuws
Recensente Manhola Dargis betoogde dan ook in The New York Times: ‘Het is om razend van te worden, maar niet schokkend, en al helemaal geen nieuws. En als mensen het vervelend vinden, dan zullen ze luidkeels moeten gaan klagen en misschien zelfs hun stem uitbrengen via hun dollars. Bijvoorbeeld door films met minderheden en vrouwen te steunen. Want de enige manier waarop de industrie zal veranderen, is als men ze het vuur aan de schenen legt.’

Of dat ook echt zo zal werken is nog maar de vraag, al hebben bijvoorbeeld de recente successen voor films met heldinnen in de hoofdrol (zie The Hunger Games) een zichtbaar positief effect. Echte verandering zal uiteindelijk niet van de Oscar-stemmers, maar van de grote studiobazen moeten komen. En de top in Hollywood is, zoals burgerrechtenactivist Al Sharpton ooit zei: ‘net als de Rocky Mountains: hoe hoger je komt, hoe witter het wordt .’

Tip: bekijk ter aanvulling dit messcherpe item van Last Week Tonight over de praktijk van 'whitewashing ' in Hollywood.