‘Van elke tien films die je koopt, vallen er gemiddeld vier tegen, doen vier ongeveer wat je ervan verwacht, en doen twee het boven verwachting. En als je inderdaad twee successen scoort, heb je het goed gedaan.’
Dat is de nuchtere analyse van Pim Hermeling, eigenaar van September Film Distribution, een van de bijna dertig distributeurs die ons land rijk is. Hermeling (48 jaar) gaat dit jaar voor de 22ste keer naar het filmfestival in Cannes. Op zoek naar films die zijn bedrijf dan later in Nederland mag uitbrengen. ‘Ik ga naar Cannes om een filmrecht te kopen. Lukt dat , dan kom ik thuis met een papiertje waarop staat dat ik de rechthebbende ben van die film in Nederland. Vervolgens wordt alles wat je rondom die film ziet gedaan door ons.’
Distributeurs zijn de eerste zeef in de enorme hoeveelheid films die jaarlijks worden gemaakt. Ze betalen een bepaald bedrag om een titel in de Nederlandse bioscopen uit te mogen brengen, en als er maar genoeg mensen naartoe gaan maken ze winst. In een goed jaar is dat, volgens de rekensom van Hermeling, dus bij slechts twee van de tien films.
Vroeger kon een distributeur nog uitgaan van een flinke opbrengst uit de verkoop van dvd’s, maar, zegt Klaas de Jager (38 jaar) van Independent Films: ‘Dat businessmodel is voorgoed veranderd. De dvd is weggevallen en video on demand heeft dat gat nog lang niet opgevuld.’
De Jager en Hermeling zijn collega’s. Daarmee ook concurrenten, al vissen de twee distributeurs niet echt in dezelfde vijver. Hermeling: ‘Wij gaan met September Film voor regisseursfilms en mikken op een publiek van veertigplussers. Zeg maar het VPRO-publiek.’ De Jager: ‘Independent is van oudsher sterk in Nederlandse films, familiefilms en het young adult-genre [= Hunger Games].’
Extra reuring
Independent Films is ook de club die in Nederland Paul Verhoevens Elle gaat uitbrengen. Op 14 april werd bekend dat die film is geselecteerd voor het prestigieuze hoofdprogramma van Cannes. Een hele eer, want dat is de afgelopen 41 jaar slechts twee andere Nederlandse filmmakers gelukt: Alex van Warmerdam in 2013 met Borgman, en Jos Stelling in 1975 met Mariken van Nieumeghen.
Paul Verhoevens controversiële thriller Elle is geselecteerd voor het hoofdprogramma van Cannes. Voor Nederlandse distributeurs is Cannes geen filmfestival, maar een markt. ‘De grootste en de beste.’
Het zal interessant zijn om te zien hoe het
Cannespubliek reageert op Verhoevens ongetwijfeld controversiële thriller over
een vrouw die wraak neemt op haar verkrachter. ‘Ik denk niet dat feministen blij
zullen zijn met deze film,’ liet de angry old man al weten.
De
Jager is natuurlijk wel blij met de selectie van Verhoevens film. ‘Het geeft
extra reuring, zeker in Nederland.’ Maar hij ziet ook risico’s: ‘Stel dat-ie
niet goed valt en wordt kapotgeschreven door de verzamelde pers.’ Groot acht De
Jager dat risico overigens niet, want hij heeft de film al gezien en vond hem ‘
heel intrigerend’.
Kopen op script
Terwijl de
ogen van de wereld gericht zijn op de sterren op de vermaarde rode loper, zul
je Hermeling of De Jager daar niet gauw aantreffen. ‘Iedereen denkt dat ik de
hele dag over die rode loper heen en weer loop,’ zegt Hermeling: ‘maar ik kom
daar nauwelijks bij in de buurt. Voor mij is Cannes geen festival, maar een
markt. De grootste en de beste. Ik zit voornamelijk in hotels te onderhandelen
over scripts van films die nog gemaakt moeten worden.’ Want distributeurs kopen
zelden een film die al af is.
De Jager: ‘De concurrentie in de
Benelux is zo groot dat je er gerust vanuit kunt gaan dat de films die nu in
Cannes vertoond worden en nog niet verkocht zijn, gewoon niet zo goed zijn.
Pareltjes zitten daar niet meer tussen.’ En dus kopen ze daar nu de films van
morgen. Op basis van het verhaal, de regisseur en de beoogde acteurs.
Dat verhaal is soms maar een paar regeltjes (een echt script is er zelden),
maar ook die projecten worden door de sales agents agressief aan de man gebracht
. De Jager: ‘Een bekend trucje is dat ze alle distributeurs uit de Benelux
achter elkaar plannen, zodat je als je in het hotel aankomt net een concurrent
naar buiten ziet komen. Dat doen ze in de hoop dat je dan in paniek raakt en
snel toeslaat. Maar je moet je daardoor niet gek laten maken. Er zijn altijd een
paar hete projecten in Cannes, maar er is ook een hele hoop bagger.’
‘Kopen op script’ is een risico, maar kan ook een boel opleveren. Zo kocht
Hermeling een aantal jaren geleden het script voor
Thomas Vinterbergs veelgeprezen kindermisbruik-drama
Jagten. ‘Dat was een zwaar en depressief verhaal, en heeft me toen maar
weinig gekost. Toen het een onverwacht grote hit werd, moest ik wel wat
bijbetalen, maar dat deed ik natuurlijk graag.’
Historisch is de
Franse filmhit
Intouchables (2011), over een volledig verlamde man en zijn no-nonsense
hulpje uit de banlieue. In Nederland trok die film meer dan een miljoen
bezoekers. Ook Hermeling wilde hem destijds hebben. ‘Ik heb meegedaan, maar
verloren. De ander bood meer. En daarmee is voor mij de kous af. Ga je daar nog
langer over nadenken, dan word je gek.’
Voor meer over het
filmfestival van Cannes, ga naar cinema.nl/
cannes