Ingmar Bergman (1918-2007): regie, cast, scenario, productie en schrijver.
Er zijn 51 films gevonden.

Une histoire d'âme

2015 | Drama

Frankrijk 2015. Drama van Bénédicte Acolas.

Intens gespeelde en fantasievol gefilmde vrije val van een vrouw in de waanzin. Waarin Viktoria, een veertigjarige dame uit de Zweedse bourgeoisie, in een ononderbroken monoloog over haar leven vertelt. Deze 'zielsgeschiedenis', rond 1990 door Ingmar Bergman geschreven en als ongerealiseerd filmproject in zijn archief verdwenen, werd in 2011/2012 door Acolas met Marceau op de Franse planken gebracht. De ultrasobere theaterenscenering heeft hier plaats gemaakt voor een spookachtig-barokke vorm met Viktoria/Marceau die in vele gedaantes door een labyrintachtig herenhuis doolt. Koortsdroomcinema.

Saraband

2003 | Drama

Zweden 2003. Drama van Ingmar Bergman. Met o.a. Erland Josephson, Liv Ullmann, Börje Ahlstedt, Julia Dufvenius en Gunnel Fred.

Intens gespeelde en fantasievol gefilmde vrije val van een vrouw in de waanzin. Waarin Viktoria, een veertigjarige dame uit de Zweedse bourgeoisie, in een ononderbroken monoloog over haar leven vertelt. Deze 'zielsgeschiedenis', rond 1990 door Ingmar Bergman geschreven en als ongerealiseerd filmproject in zijn archief verdwenen, werd in 2011/2012 door Acolas met Marceau op de Franse planken gebracht. De ultrasobere theaterenscenering heeft hier plaats gemaakt voor een spookachtig-barokke vorm met Viktoria/Marceau die in vele gedaantes door een labyrintachtig herenhuis doolt. Koortsdroomcinema.

Trolösa

2000 | Romantiek, Drama

Zweden​/​​Duitsland​/​​Italië 2000. Romantiek van Liv Ullmann. Met o.a. Lena Endre, Erland Josephson, Krister Henriksson, Michelle Gylemo en Juni Dahr.

Jarenlang probeerde Bergman een pijnlijke episode uit zijn leven te verwoorden maar hij vond geen houvast. Volgens regisseur Ullmann, een bekende verschijning in Bergmans oeuvre, zag Bergman het licht toen hij actrice Endre ontmoette. Zij was het canvas waarop Bergman zijn gefragmenteerde herinneringen kon vormgeven. Het kader van de film werd de oudere, getormenteerde Bergman die zich heeft teruggetrokken op een afgelegen eiland om een scenario te schrijven. Zijn isolatie wordt doorbroken door de bezoeken van toneelactrice Marianne die hem in een psycholoog-patiënt setting vertelt over haar huwelijk met beroemde dirigent Markus, hun dochtertje Isabelle en haar onstuimige affaire met licht ontvlambare huisvriend David. Vier verstrengelde leefwerelden die door ontrouw en jaloezie worden uiteengereten. Volgens de regisseur is niet alles kommer en kwel: 'Het licht in dit donkere verhaal is het feit dat we de pijn kunnen vergeten. Wat we nooit mogen vergeten is wat de ervaring ons leerde.'

Larmar och gör sig till

1998 | Drama, Romantiek, Experimenteel

Zweden​/​​Italië​/​​Duitsland​/​​Denemarken​/​​Noorwegen 1998. Drama van Ingmar Bergman. Met o.a. Börje Ahlstedt, Marie Richardson, Erland Josephson, Agneta Ekmanner en Peter Stormare.

Jarenlang probeerde Bergman een pijnlijke episode uit zijn leven te verwoorden maar hij vond geen houvast. Volgens regisseur Ullmann, een bekende verschijning in Bergmans oeuvre, zag Bergman het licht toen hij actrice Endre ontmoette. Zij was het canvas waarop Bergman zijn gefragmenteerde herinneringen kon vormgeven. Het kader van de film werd de oudere, getormenteerde Bergman die zich heeft teruggetrokken op een afgelegen eiland om een scenario te schrijven. Zijn isolatie wordt doorbroken door de bezoeken van toneelactrice Marianne die hem in een psycholoog-patiënt setting vertelt over haar huwelijk met beroemde dirigent Markus, hun dochtertje Isabelle en haar onstuimige affaire met licht ontvlambare huisvriend David. Vier verstrengelde leefwerelden die door ontrouw en jaloezie worden uiteengereten. Volgens de regisseur is niet alles kommer en kwel: 'Het licht in dit donkere verhaal is het feit dat we de pijn kunnen vergeten. Wat we nooit mogen vergeten is wat de ervaring ons leerde.'

Enskilda samtal

1997 | Drama, Biografie

Zweden 1997. Drama van Liv Ullmann. Met o.a. Pernilla August, Max von Sydow, Kristina Adolphson, Gunnel Fred en Hans Alfredson.

Een van 's werelds meest geprezen filmmakers, Ingmar Bergman, vertelt het verhaal van een huwelijk. Het verhaal gaat over Anna Bergman. Als jonge vrouw trouwt Anna, geheel tegen de zin van haar moeder, met Hendrik, een ernstige theologiestudent. Veel te laat realiseert ze zich dat ze een grote fout heeft gemaakt. Anna is 36 jaar en heeft inmiddels drie kinderen. Al meer dan een jaar is ze haar man ontrouw met een jongere man, Tomas, die ze allebei kennen. Hun ongeoorloofde affaire geeft haar voor het eerst na lange tijd weer een passievol, levendig gevoel. Haar geluk is echter ook haar kwelling. Gevangen tussen twee zeer verschillende werelden, wendt ze zich tot Jacob, haar vormingspriester en oude vriend, die ze kan vertrouwen. Jacob geeft Anna advies dat dramatische gevolgen blijkt te hebben, en dan begint het opbiechten. (JvB/VPRO Gids)

Söndagsbarn

1992 | Drama

Zweden 1992. Drama van Daniel Bergman en Daniel Bergman. Met o.a. Thommy Berggren, Henrik Linnros, Lena Endre, Jakob Leygraf en Anna Linnros.

Vader Ingmar schreef het scenario voor het regiedebuut van zijn dertig-jarige zoon Daniel. Het is gebaseerd op een hoofdstuk uit Ingmar's autobiografie Laterna Magica. Het gaat over een zomerse zondag, waarop Ingmar, gespeeld door Linnros de aangename en onaangename kanten van zijn vader leert kennen. Zijn vader wordt schitterend vertolkt door Berggren en zijn moeder door Endre. Hoewel het geheel wat aan de lange kant is, betreft het een fraai staaltje filmkunst. Onwillekeurig wil de kijker vergelijken met Ingmar Bergman's FANNY OCH ALEXANDER en Bille August's DEN GODA VILJAN die over hetzelfde onderwerp gaan. Die rolprenten zijn sterker. Dat wordt misschien wel veroorzaakt door het feit dat een aantal van dezelfde acteurs meedoen in andere rollen, waardoor je een en ander door elkaar gaat halen, terwijl het onderwerp enigszins verzadigd raakt. Het camerawerk is van Tony Forsberg. Geproduceerd o.a. met fondsen van de Zweedse tv en de filminstituten uit Noorwegen, IJsland en Finland.

Den goda viljan

1991 | Romantiek

Zweden 1991. Romantiek van Bille August. Met o.a. Samuel Fröler, Pernilla August, Max von Sydow, Ghita Nørby en Björn Kjellman.

Het script van Bergman en regie van August leveren een veelgelaagde en boeiende film op over Bergmans ouders Henrik en Anna. Als theologiestudent ontmoet Henrik Bergman in het Zweedse Upsalla van begin deze eeuw de rijke Anna Aakerbloom. Ze zijn op slag verliefd, maar het grote klassenverschil zit een relatie in de weg. Ondanks de tegenwerking van haar moeder zet de eigengereide Anna door en trouwt met Henrik. Ze volgt hem naar het noorden, waar hij predikant wordt voor een kleine gemeente. Anna houdt de armoede en het ruwe leven een paar jaar vol, maar dan begint ze toch haar luxe leven in Upsalla te missen. Sterk spel van Samuel Fröler als Henrik en Pernilla August als Anna. August won een Gouden Palm in 1992. Tegelijk met de drie uur durende film werd een zes uur durende tv-versie opgenomen.

De Tvȧ saliga

1985 | Drama

Ierland​/​​Zweden​/​​Italië​/​​Verenigd Koninkrijk​/​​Duitsland​/​​Nederland 1985. Drama van Ingmar Bergman. Met o.a. Harriet Andersson, Per Myrberg, Christina Schollin, Lasse Pöysti en Irma Christenson.

Op een dag ontmoet de vijftig-jarige professor Andersson Myrberg die in een depressie zit, en op de rand staat van zelfmoord. Het leven heeft voor hem geen zin meer. Andersson neemt hem onder haar bescherming en geeft hem een kans een nieuw leven te beginnen. De vrouw blijkt echter minder sterk dan hij gedacht had. Ook zij heeft haar zwakheden en is getraumatiseerd door frustraties uit haar jeugd. In deze film rijdt Bergman al zijn stokpaardjes: wanhoop, liefde, eenzaamheid en de grens tussen tussen zin en waanzin. Schitterende acteursprestaties. Ulla Isaksson, die reeds meermaals met Bergman werkte, schreef het scenario naar haar eigen roman. Een diepgaande studie van de menselijke geest in beeld gebracht door Per Norén, Per-Olaf Runa en Jan Wictorinus.

Efter repetitionen

1984 | Drama

Zweden 1984. Drama van Ingmar Bergman. Met o.a. Erland Josephson, Lena Olin, Ingrid Thulin, Bertil Guve en Nadja Palmstjerna-Weiss.

Na een repetitie voor Strindbergs droomspel blijft een regisseur napraten met de jonge hoofdrolspeelster en een alcoholistische speelster van een bijrol, die ooit zijn vrouw was en een steractrice. Hij raakt zich van zijn onmacht in menselijke relaties bewust, evenals van zijn onvermogen om als regisseur een wezenlijke bijdrage te leveren aan de driehoek tekst-acteurs-publiek. Deze TV-film, gemaakt na Bergmans officiële afscheid van de cinema, toont hem trouw aan zijn oude thema's, maar laat tegelijkertijd een wijze zelf-ironie zien in een volkomen franjeloze aanpak. Drie opmerkelijke acteurs in een kaal decor, het is ruimschoots voldoende.

Fanny & Alexander

1982 | Drama, Biografie

Zweden​/​​Frankrijk​/​​Duitsland 1982. Drama van Ingmar Bergman. Met o.a. Pernilla Allwin, Bertil Guve, Ewa Fröling, Jan Malmsjö en Börje Ahlstedt.

Twee kinderen groeien begin twintigste eeuw op in een liefdevolle, uitbundige Zweedse theaterfamilie. Maar na de vroegtijdige dood van hun vader trouwt hun moeder met een kille geestelijke die niets van levensvreugde moet hebben. Ontroerend mooi vormgegeven, autobiografische familiesage wordt verteld vanuit het perspectief van de kleine Alexander, een jongetje dat met zijn marionetten en laterna magica een geheel eigen wereld creëert. Met dit warme pleidooi voor levenslust en verbeeldingskracht maakte Bergman een einde aan zijn veertigjarige carrière als filmregisseur. Hij bleef echter wel televisiefilms schrijven en regisseren.

Fanny och Alexander was oorspronkelijk een vierdelige miniserie voor televisie van in totaal 312 minuten maar regisseur Bergman besloot het ook uit te brengen als bioscoopfilm van 188 minuten.

Aus dem Leben der Marionetten

1980 | Drama, Experimenteel

Duitsland​/​​Zweden 1980. Drama van Ingmar Bergman. Met o.a. Robert Atzorn, Christine Buchegger, Martin Benrath, Rita Russek en Walter Schmidinger.

Eigenlijk alleen voor Ingmar Bergman-fans. Een schamele serie terugblikken van een zakenman, die een prostituée vermoordde, vervat in vet aangezette ensceneringen.

Fȧrö Document 1979

1979 | Drama

Zweden 1979. Drama van Ingmar Bergman.

Dit is een vervolg op Bergmans eerste film over het eiland waar hij vele jaren gewoond heeft. Met genegenheid en sympathie vertelt hij het verhaal van het lot van een volk. De achtergrond van de film is de unieke schoonheid van het landschap van Faro; het thema is de afhankelijkheid van de eilandbewoners van de natuur en hun hardnekkige strijd om het bestaan.

Herfstsonate

1978 | Drama

Zweden​/​​Duitsland​/​​Frankrijk 1978. Drama van Ingmar Bergman. Met o.a. Ingrid Bergman, Liv Ullmann, Lena Nyman, Halvar Bjork en Knut Wigert.

Bergman speelt een van haar prachtigste rollen als concertpianiste Charlotte die haar carrière altijd voor haar gezin heeft laten gaan. Als ze na een afwezigheid van zeven jaar haar dochter Eva (Ullmann) opzoekt, wordt ze geconfronteerd met de gevolgen. Tot haar schrik blijkt Eva Charlottes andere dochter, de zwaar gehandicapte Helena, in huis te hebben gehaald. Tijdens een nachtelijk gesprek, gooit Eva, die wanhopig zoekt naar moeders goedkeuring, al haar grieven in Charlottes gezicht. Veel, zeer veel wordt er gepraat in deze film, maar nog meer spreken de gezichten.

The Serpent's Egg

1977 | Drama, Experimenteel, Thriller

Duitsland​/​​Verenigde Staten 1977. Drama van Ingmar Bergman. Met o.a. Heinz Bennent, David Carradine, Glynn Turman, James Whitmore en Liv Ullmann.

'Carradine was een nachtmens en viel voortdurend in slaap. Hij was tegelijkertijd ambitieus, punctueel en goed voorbereid. We konden de film binnen de gestelde tijd afmaken.' Bergman dacht met David Carradine de juiste hoofdpersoon voor zijn film The Serpent's Egg te hebben gevonden. De Zweedse regisseur, die zo snel mogelijk een nieuwe productie wou afleveren om de wereld te bewijzen dat hij dat nog kon, was na de opnamen bijzonder trots en vol hoop op een flink succes. 'Het pijnlijke inzicht dat ik een behoorlijke ramp had gemaakt kreeg ik pas veel later. Pas toen mijn bestaan weer een kalmer ritme had gekregen, begreep ik de omvang van mijn mislukking.' Alleen voor zeer fanatieke Bergman-liefhebbers.

Ansikte mot ansikte

1976 | Drama, Experimenteel

Zweden 1976. Drama van Ingmar Bergman. Met o.a. Liv Ullmann, Erland Josephson, Gunnar Björnstrand, Aino Taube-Henrikson en Kari Sylwan.

Een succesvolle psychiater wordt in de contacten met haar patiënten steeds meer geconfronteerd met haar eigen jeugdtrauma's, frustraties en gevoelsarmoede. De vriendschap met een homoseksuele arts biedt enige troost, maar houdt haar niet van een zelfmoordpoging af. De rol van Ullmann is een emotionele krachttoer, maar het scenario is een aaneenschakeling van toentertijd modieuze banaliteiten met droom- en herinneringsbeelden als in een middelmatige griezelfilm. De samenvatting van de langere tv-serie, waarin de bijrollen meer reliëf krijgen, maar waar ook clichés worden uitvergroot.

Trollflöjten

1975 | Muziek

Zweden 1975. Muziek van Ingmar Bergman. Met o.a. Josef Köstlinger, Irma Urrila, Hakan Hagegard, Elisabeth Erikson en Ulrik Gold.

Bergman doet bij deze operaverfilming geen geforceerde pogingen om de begrenzingen van het genre te doorbreken, maar blijft binnen de theatervoorstelling met zichtbaar bordpapieren decors en ironische kijkjes in coulissen en kleedkamer. Inhoudelijk relativeert hij de vrijmetselarij-elementen in dit sprookje over een ontvoerde prinses. De Zweedse vertaling van de tekst is even wennen, maar de zangers zien er bij uitzondering niet alleen uit als hun personages, maar kunnen ook nog acteren. Een feestelijk spektakel, niet uitsluitend voor liefhebbers. Doorgaans wordt de film DIE ZAUBERFLÖTE genoemd. Scenario van regisseur Bergman. Camerawerk van Sven Nykvist. Ook bekend als THE MAGIC FLUTE.

Scenes uit een huwelijk

1974 | Drama, Experimenteel

Zweden 1974. Drama van Ingmar Bergman. Met o.a. Liv Ullmann, Erland Josephson, Bibi Andersson, Jan Malmsjö en Anita Wall.

Zes episodes uit een periode van ongeveer twintig jaar in de relatie van Marianne en Johan, van het eerste schijnbaar rimpelloze huwelijksgeluk tot hun rendez-vous als medeplichtige vrienden jaren na de pijnlijke scheiding. Bergmans minutieuze observatie van de elementaire problematiek leverde zijn meest toegankelijke film op. Inkorting van de tv-serie die 300 minuten was, veroorzaakte dat scènes en bijfiguren vervielen, maar juist door de zo ontstane continuïteit wordt de evolutie van de partners extra duidelijk.

Viskningar och rop

1972 | Drama, Experimenteel

Zweden 1972. Drama van Ingmar Bergman. Met o.a. Harriet Andersson, Ingrid Thulin, Kari Sywan, Liv Ullmann en Erland Josephson.

Een vrouw die berustend op sterven ligt, wordt bezocht door haar twee zusters en hun echtgenoten. Hun egoïsme en huwelijksproblemen worden in confrontatie met de dood levensgroot, zodat de enige die echt aan stervensbegeleiding doet de moederlijke en religieuze huishoudster is. De samengebalde situatie geeft een compleet beeld van het vroegere leven van de drie zusters, hun genegenheid en rivaliteit. Het stelt het falende woordelijk contact tegenover lichamelijk troostend contact waarvoor alleen de huishoudster niet terugschrikt. Uitzonderlijke spelprestaties binnen de uitsluitend in het rood en wit gehouden decoratie in een van de beste van de latere Bergman-films. Scenario van regisseur Bergman. Camerawerk van Sven Nykvist.

Beröringen

1971 | Drama, Experimenteel

Zweden​/​​Verenigde Staten 1971. Drama van Ingmar Bergman. Met o.a. Bibi Andersson, Elliott Gould, Max von Sydow, Sheila Reid en Steffan Hallerstram.

Deze eerste Engelstalige speelfilm van Bergman gaat over een doktersvrouw die verliefd wordt op een Amerikaans-joodse archeoloog die te verstrikt zit in zijn eigen trauma's om haar bij haar twijfels te steunen. Dit relatief simpel beeld van een driehoeksverhouding kreeg veel kritiek om het spel van Gould, maar het zwakke Engelse dialoog en de onwaarschijnlijkheid dat Zweden onderling ook Engels spreken zijn grotere bezwaren. De prachtige rol van Andersson redt de film voor de ondergang. Het camerawerk is van Sven Nykvist.

The Passion of Anna

1969 | Drama, Experimenteel

Zweden 1969. Drama van Ingmar Bergman. Met o.a. Liv Ullmann, Bibi Andersson, Max von Sydow, Erland Josephson en Erik Hell.

Een man gaat na zijn huwelijksperikelen en maatschappelijke problemen op een eiland leven en komt in contact met een echtpaar en hun logée, die óók hun frustraties hebben. Hij krijgt na elkaar verhoudingen met beide vrouwen, die fataal beïnvloed worden door geheimzinnige gewelderupties op het eiland en oorlogsberichten over Biafra en Vietnam. De sterke spelprestaties en het opmerkelijke kleurgebruik tillen de film boven een onbestemde meditatie uit, waarin de poging tot politiek engagement onvoldoende verwerkt wordt. In interview-inlassen becommentariëren de acteurs de rollen die ze spelen.

Riten

1969 | Drama

Zweden 1969. Drama van Ingmar Bergman. Met o.a. Ingrid Thulin, Gunnar Björnstrand, Anders Ek, Erik Hell en Ingmar Bergman.

Een acteurstrio wordt bij de rechter ontboden wegens de veronderstelde obsceniteit van hun voorstelling. De discussies en verhoren leggen hun verbondenheid in haat en liefde en artistieke charlatannerie bloot alsmede levens- en doodsangst en het ongeloof in de rechtspraak van de oude rechter, die tijdens de opvoering van het gewraakte ritueel sterft aan een hartaanval. Bergmans reactie op critici en censors was oorspronkelijk gemaakt voor de Zweedse tv, zodat de film nog soberder en meer uit acteursclose-ups is opgebouwd dan zijn andere produkties. In de dialoog wordt in duidelijke en bedekte referenties de balans opgemaakt van zijn vroegere oeuvre; deze korte film zou topzwaar zijn geworden zonder de geïntensiveerde rollen van de vier acteurs. Scenario van regisseur Bergman en fotografie van Sven Nykvist.

Farödokument

1969 | Drama

Zweden 1969. Drama van Ingmar Bergman.

Portret van het dagelijks bestaan van de bewoners van Bergmans favoriete eiland. De acteurs spelen zichzelf, en dat doen ze op een spontane en ontroerende manier. De camera neemt er de tijd voor, in het tempo dat dit geïsoleerde, wegens het klimaat nogal harde maar zo te zien gelukkige bestaan kenmerkt. Svyn Nykvist, de favoriete cameraman van de regisseur, doet de fraaie landschappen alle eer aan. Heldere en subtiele montage, waarin de ongerepte natuur nadrukkelijk aanwezig is. Een treurdicht met realistische scènes. Bergman maakte in 1979 een nieuwe versie, waarvoor hij ook fragmenten uit deze film gebruikte.

Vargtimmen

1968 | Horror, Drama, Experimenteel

Zweden 1968. Horror van Ingmar Bergman. Met o.a. Liv Ullmann, Max von Sydow, Erland Josephson, Gertrud Fridh en Ingrid Thulin.

Een kunstschilder wordt tijdens de zomervakantie met zijn vrouw geteisterd door dramatische herinneringen, die hem met miskenning door de omgeving tot waanzin en zelfmoord drijven, waarna zijn zwangere vrouw zijn obsessies erft. Ondoorzichtige en overvloedige symboliek en loodzwaar pessimisme maken dit het toppunt van al de binnenvetterige films van Bergman waarbij de irritatie het vaak wint van de geboeidheid. Ullmann brengt in het eerste gedeelte hoogst welkom een element van ongetroebleerde menselijkheid. Camerawerk van Sven Nykvist.

Skammen

1968 | Drama, Oorlogsfilm, Experimenteel

Zweden 1968. Drama van Ingmar Bergman. Met o.a. Liv Ullmann, Max von Sydow, Gunnar Björnstrand, Sigge Fürst en Birgitta Vallberg.

Een muzikantenechtpaar heeft zich voor een burgeroorlog in de nabije toekomst teruggetrokken op een eiland dat echter ook een invasie krijgt. Een huisvriend loopt over naar de vijand, verleidt de vrouw, waarna de echtgenoot zijn geld steelt, zodat de rivaal zich bij de guerrilla`s niet kan vrijkopen. Ze vluchten per roeiboot, die op drift raakt op de oceaan. Bergmans poging tot (symbolisch) politiek engagement krijgt weinig overtuigingskracht, hoewel afzonderlijke scènes en acteursprestaties vaak zeer indringend zijn. Sven Nykvist was de cameraman.

Stimulantia

1967 | Komedie

Zweden 1967. Komedie van Hans Abramson, Jörn Donner, Lars Görling, Ingmar Bergman en Arne Arnblom. Met o.a. Hans Alfredson, Harriet Andersson, Ingrid Bergman, Gunnar Björnstrand en Gunnel Broström.

Een episodenfilm waarin regisseurs vorm kunnen geven aan wat hen in het leven opwindt. Dit vrijblijvende uitgangspunt leidt tot hoogst ongelijksoortige resultaten, waarbij Bergman een familiefilmpje over de geboorte van zijn zoon inbrengt. De leukste sketch is die van Donner, waarin een paar het bedrijven van de liefde zo systematisch en klinisch voorbereid, dat ze er tenslotte maar van afzien. Veteraan Molander haalde zijn ontdekking Ingrid Bergman na ruim 27 jaar terug voor de Zweedse camera's voor verfilming van De Maupassants Halssnoer. Deze optelsom geeft inzicht in de gevarieerdheid van de Zweedse cinema, maar helaas slechts weinig meer.

Persona

1966 | Drama

Zweden 1966. Drama van Ingmar Bergman. Met o.a. Bibi Andersson, Liv Ullmann, Gunnar Björnstrand, Margaretha Krook en Jörgen Lindström.

Tijdens een voorstelling van ELECTRA weigert een beroemde actrice verder te spreken en hult zich voortaan in zwijgen. Ze wordt in een afgelegen buitenhuis toevertrouwd aan de zorg van een jonge verpleegster die - tegen haar stilte in - steeds meer over zichzelf gaat vertellen èn zich in de patiënte gaat projecteren. Tot ze merkt dat de ander haar observeert in plaats van andersom. Bergmans beste en meest heldere film die met minimale middelen - close-ups van twee uitzonderlijke actrices - identiteits-, creativiteits- en relatieproblemen indringend belicht. Scenario van regisseur Bergman. Camerawerk van Sven Nykvist.

For att inta tala om alla dessa kvinnor

1964 | Drama, Experimenteel

Zweden 1964. Drama van Ingmar Bergman. Met o.a. Jarl Kulle, Georg Funkquist, Eva Dahlbeck, Bibi Andersson en Harriet Andersson.

Muziekcriticus schrijft een biografie van een cellovirtuoos zonder een interview met hem te krijgen, maar hij krijgt zoveel informatie van alle vrouwen in diens entourage dat hij de musicus wil chanteren om een eigen compositie uit te voeren. Bergmans tegenaanval op de controverses in de pers rond zijn eigen persoon en werk is weinig doeltreffend door de logge humor, flauwe verkleedpartijen en voor de hand liggende pikanterieën. Alleen visueel is zijn eerste kleurenfilm opmerkelijk. Scenario van regisseur Bergman en Erland Josephson. Camerawerk van Sven Nykvist.

Tystnaden

1962 | Drama

Zweden 1962. Drama van Ingmar Bergman. Met o.a. Ingrid Thulin, Gunnel Lindblom, Jörgen Lindström, Birger Malmsten en Hakan Jahnberg.

Reizende zusters hebben een tijdelijk oponthoud in een land waarvan ze de taal niet spreken. De tuberculeuze lesbische Ester blijft op de hotelkamer met drank en studieboeken, Anna zoekt losse seksuele contacten in de stad. Anna's zoontje is de nieuwsgierige observator. Deel drie van Bergmans trilogie over 'Gods zwijgen' had een schandaalsucces en censuurproblemen, maar is een ascetische, anti-erotische film waarin ook seksualiteit een vergeefse schreeuw om contact is. Het pessimisme doet soms al te kunstmatig aan. Scenario van regisseur Bergman. Camerawerk van Sven Nykvist.

Sȧsom i en spegel

1961 | Drama

Zweden 1961. Drama van Ingmar Bergman. Met o.a. Harriet Andersson, Max von Sydow, Gunnar Björnstrand en Lars Passgard.

De echtgenoot, de vader en de jongere broer van een psychisch gestoorde vrouw zijn tijdens een vakantie op een Baltisch eiland niet in staat om haar te helpen. Ze verleidt haar puberbroer en ziet overal manifestaties van een wrede god. Dit eerste deel van Bergman`s filosofische trilogie over `Gods zwijgen` (gevolgd door NATTVARDSGASTERNA en TYSTNADEN is een ascetisch 'Kammerspiel' dat door zijn pessimistische strekking misschien niet geheel overtuigt, maar opmerkelijk wordt geacteerd, vooral door Andersson. Kreeg een Oscar als beste buitelandse film. Scenario van regisseur Bergman. Camerawerk van Sven Nykvist.

Nattvardgästerna

1961 | Drama, Experimenteel

Zweden 1961. Drama van Ingmar Bergman. Met o.a. Ingrid Thulin, Gunnar Björnstrand, Gunnel Lindblom, Allan Edwall en Kolbjörn Knudsen.

Met behulp van Sven Nykvists schitterende camerawerk wordt in sombere kleuren de diepe twijfel geschilderd van een dominee in een kleine gemeente, waar een visser uit wanhoop zelfmoord pleegt. Bergmans krampachtige, soms wel wat erg gezocht aandoende vraag naar het godsbestaan vormde de tweede in een drieluik waarvan de eerste S[KA9]ASOM I EN SPEGEL (ALS IN EEN DONKERE SPIEGEL) is en de derde TYSTNADEN (DE GROTE STILTE). Ook bekend als THE COMMUNICANTS.

Jungfrukällan

1960 | Drama, Mysterie, Historische film

Zweden 1960. Drama van Ingmar Bergman. Met o.a. Max von Sydow, Birgitta Valberg, Birgitta Petterson, Gunnel Lindblom en Axel Düberg.

Een middeleeuwse legende over een boerendochter die op weg naar de kerk door schaapherders wordt verkracht en vermoord. Daarna vragen de daders nietsvermoedend onderdak op de boerderij van de vader, die hen op zijn beurt vermoordt. Hij zweert een kerk te laten bouwen op de plek waar het lijk van het meisje gevonden wordt, waarna er een bron ontspringt. De picturale schoonheid van de film compenseert de gruwelijk aangezette aanrandings- en wraakscènes, maar de godsdienstigheid wordt in beeld gebracht met steeds fanatiekere en averechtsere vormen dat het verlossende wonder aan het slot in geen enkel opzicht overtuigt. De film kreeg de Oscar voor de beste buitenlandse film. Scenario van Ulla Isaksson. Camerawerk van Sven Nykvist.

Djävulens öga

1960 | Mysterie, Komedie

Zweden 1960. Mysterie van Ingmar Bergman. Met o.a. Jarl Kulle, Bibi Andersson, Nils Poppe, Sture Lagerwall en Stig Järrel.

De uitwerking van een Iers spreekwoord 'de kuisheid van een vrouw is een strontje in het oog van de duivel' laat satan Don Juan van de hel naar de aarde terugsturen om de maagdelijke domineesdochter te verleiden. Hij faalt omdat hij echt verliefd wordt, waardoor zij hem alleen maar deerniswekkend vindt. Een leugentje tegen haar nieuwe echtgenoot doet Satans oog toch genezen. De ironie van het scenario houdt geen gelijke tred met de weinig lichtvoetige vormgeving, terwijl van de acteurs alleen Andersson als de maagd en komiek Poppe als haar vader de juiste toon weten te treffen. Ook bekend als THE DEVIL'S EYE.

Nära Livet

1958 | Drama, Experimenteel

Zweden 1958. Drama van Ingmar Bergman. Met o.a. Ingrid Thulin, Bibi Andersson, Eva Dahlbeck, Barbro Hiort af Ornäs en Max von Sydow.

Drie vrouwen liggen op dezelfde kraamkamer. Een ongelukkig getrouwde vrouw heeft een miskraam, maar gaat na een gesprek met haar eenzame schoonzuster anders tegen haar huwelijkssituatie aankijken. Een oudere moederlijke vrouw krijgt een doodgeboren kind. Een meisje dat door haar vriend in de steek is gelaten en wier abortus is mislukt, leert het moederschap aanvaarden. Het niet door Bergman geschreven scenario mist de filosofische pretentie van andere films uit die periode, maar toont hem opnieuw als een opmerkelijke regisseur van - overigens even opmerkelijke - actrices. De jury in Cannes dacht er net zo over: Bergman kreeg de prijs voor de Beste Regie, de prijs als Beste Actrice werd gedeeld door Anderson, Dahlbeck, Hiort af Ornäs en Thulin. Het scenario is van regisseur Bergman, Ulla Isaksson naar haar romans Det vänliga, värdiga en Det orubbliga. Overigens Bergman staat niet gecrediteerd als scenarioschrijver. Het camerawerk is van Max Wilén.

Ansiktet

1958 | Drama, Mysterie, Experimenteel, Thriller

Zweden 1958. Drama van Ingmar Bergman. Met o.a. Max von Sydow, Ingrid Thulin, Gunnar Björnstrand, Åke Fridell en Naima Wifstrand.

Rondtrekkend artiestengezelschap rondom een zich als stom voordoende magiër, wordt bij de grens van Stockholm aangehouden door autoriteiten die hem van charlatanerie beschuldigen. Een verplichte privé-voorstelling maakt toch indruk, maar leidt niettemin tot ontmaskering als een uitnodiging voor het gezelschap komt, om voor het hof op te treden. Parabel over dubbele rol van de kunstenaar kreeg boeiende uitwerking en situering in de vorige eeuw, maar wordt onnodig zwaar gemaakt door het voortdurend gekwelde acteren van von Sydow die geen enkele ironie of dubbele bodem suggereert. Camerawerk van Gunnar Fischer.

Wilde aardbeien

1957 | Drama, Experimenteel

Zweden 1957. Drama van Ingmar Bergman. Met o.a. Victor Sjöström, Bibi Andersson, Ingrid Thulin, Gunnar Björnstrand en Folke Sundquist.

Een nurkse, bejaarde professor rijdt met zijn schoondochter van Stockholm naar Lund, waar hij aan de universiteit een eredoctoraat zal ontvangen. Aangespoord door dromen, associaties en gesprekken met passanten mijmert hij onderweg over zijn verleden. In een van zijn beste, meest toegankelijke films weet Bergman nu eens niet alleen melancholie op te roepen, maar ook levensvreugde. Al gaat een deel van de eer zeker naar de geweldige hoofdrolspeler Victor Sjöström, ooit zelf regisseur van stomme films, die kort na de opnamen overleed.

Het zevende zegel

1957 | Fantasy, Drama, Mysterie, Historische film

Zweden 1957. Fantasy van Ingmar Bergman. Met o.a. Bengt Ekerot, Nils Poppe, Bibi Andersson, Max von Sydow en Åke Fridell.

Een ridder keert van de Kruistochten terug in het door pest geteisterde Zweden. In een confrontatie met de Dood - een schaakspel - weet hij uitstel te krijgen, dat hij zal gebruiken om de jonge rondtrekkende komedianten Mia en Jof (Maria en Jozef), met hun kind te redden, terwijl hijzelf met zijn huishouding zich aansluit in de dodendans. Het filmisch mysteriespel maakte Bergman internationaal beroemd, maar was inmiddels zo vaak onderwerp van satire (oa Woody Allens Love and Death) dat de somberheid van Von Sydow en Ekerot als ridder en Dood zich nauwelijks nog zonder grinnikneiging laat aanzien. De poëzie rond het komediantengezin werkt echter onverminderd.

Sommarnattens leende

1955 | Komedie, Erotiek, Drama, Experimenteel

Zweden 1955. Komedie van Ingmar Bergman. Met o.a. Ulla Jacobsson, Eva Dahlbeck, Harriet Andersson, Margit Carlqvist en Gunnar Björnstrand.

Bergmans zestiende film was de eerste die internationale aandacht trok. De film is een stijlvolle, bitterzoete komedie over de zich in één nacht afspelende gebeurtenissen in het landhuis van een courtisane. Haar dochter, een actrice, geeft een feest en nodigt daarvoor haar minnaar uit, de legerkapitein Malcolm van wie ze eigenlijk af wil. Maar ook haar ex-echtgenoot, de advocaat Egerman, diens vrouw en hun opgroeiende zoon behoren tot de gasten. Eenmaal verzameld op het landgoed ontwikkelen zich tussen de hoofdpersonen verschillende amoureuze verhoudingen. Het verloop van de gebeurtenissen wordt meesterlijk gestuurd door Bergman, die de psychologie van de diverse personages accentueert door het gebruik van objecten als parasols en sluiers. De elegante vormgeving, de spitse dialogen en Bergmans rake psychologische inzicht in liefdesvalkuilen, maken dit een uitschieter in het komediegenre. Onder al het vertoon van oppervlakkige elegantie en humor schuilt echter de innerlijke leegte en zelfzuchtigheid van de naar liefde en seks hunkerende personages. De luchtige film neemt in Bergmans overwegend ernstige oeuvre een uitzonderingspositie in en was meteen een groot succes. In 1973 werd het verhaal bewerkt tot de Broadway-musical Smiles en in 1982 baseerde Woody Allen zijn A Midsummer Night's Sex Comedy op Bergmans origineel.

Kvinnodröm

1955 | Drama, Komedie

Zweden 1955. Drama van Ingmar Bergman. Met o.a. Eva Dahlbeck, Harriet Andersson, Gunnar Björnstrand, Ulf Palme en Inga Landgré.

Een fotografe en een mannequin maken van een modereportage in Göteborg gebruik voor ontmoetingen met hun getrouwde minnaars. Vernederende confrontaties met respectievelijk de vrouw en de dochter van de mannen doet hen gedesillusioneerd terugkeren naar Stockholm, waar de mannequin zich met haar ex-verloofde verzoent. Deze ironische komedie heeft onverwacht zwarte ondertonen in de portrettering van de mannen en hun huwelijksleven, maar het spel van Dahlbeck en Andersson houdt de film in een luchtig evenwicht. Scenario van de regisseur. Camerawerk van Hilding Bladh.

Gycklarnas afton

1954 | Drama, Experimenteel

Zweden 1954. Drama van Ingmar Bergman. Met o.a. Ȧke Grönberg, Harriet Andersson, Hasse Ekman, Anders Ek en Gudrun Brost.

Een bejaarde circusdirecteur heeft een verhouding met een jonge koorddanseres. Tijdens het optreden in zijn oude woonplaats probeert hij vergeefs de relatie met zijn gezin te herstellen, terwijl de vriendin hem bedriegt met een ijdele toneelspeler die hem 's avonds in de piste beledigt. Na een mislukte zelfmoordpoging doodt hij de beer en vertrekt met het circus en met de door de acteur vernederde vriendin. Een opmerkelijk geacteerde en gefotografeerde Bergman-film met een zeker optimisme over de mens die het ondanks al zijn tekortkomingen met de medemens moet zien te stellen maar de film mist de metafysische pretenties die het latere werk van Bergman uit de jaren 1950-1960 zo loodzwaar maken. Ook bekend als THE NAKED NIGHT en SAWDUST AND TINSEL.

En Lektion i kärlek

1954 | Komedie, Drama

Zweden 1954. Komedie van Ingmar Bergman. Met o.a. Eva Dahlbeck, Gunnar Björnstrand, Yvonne Lombard, Harriet Andersson en Ȧke Grönberg.

Een gebrouilleerd echtpaar heeft zonder het van elkaar te weten dezelfde trein naar Kopenhagen genomen. De man wedt met een medereiziger dat hij de eerste vrouw die hij tegenkomt zal versieren: het blijkt zijn eigen echtgenote. Het toeval leidt tot de herwaardering van hun verleden en een verzoening. Deze meer ironische dan echt optimistische Bergman-komedie hoort tot zijn cyclus rond Eva Dahlbeck, wier rijpe en evenwichtige charme hem inspireerde tot een aantal niet zo pessimistische films. Scenario van regisseur Bergman. Camerawerk van Martin Bodin.

Sommaren med Monika

1953 | Drama, Erotiek, Experimenteel, Romantiek

Zweden 1953. Drama van Ingmar Bergman. Met o.a. Harriet Andersson, Lars Ekborg, John Harryson, Georg Skarstedt en Åke Fridell.

Een jonge arbeider en een verkoopster ontsnappen aan hun werk tijdens een zomer in de vrije natuur. Weer in Stockholm blijkt Monika zwanger en moet de jongen werk zoeken om het gezin te onderhouden. Het huwelijk loopt stuk op de alledaagse sleur en de vader zal het dochtertje alleen moeten opvoeden. Deze niet door Bergman zelf geschreven film over zinnelijke liefde die geen stand houdt, doet hem weer kennen als opmerkelijk spelregisseur, vooral in de overtuigende rol van Andersson. Scenario van regisseur Bergman en Per Anders Fogelström. Camerawerk van Gunnar Fischer.

Kvinnors väntan

1952 | Drama, Komedie

Zweden 1952. Drama van Ingmar Bergman. Met o.a. Anita Björk, Maj-Britt Nilsson, Eva Dahlbeck, Gunnar Björnstrand en Birger Malmsten.

Vrouwen die met vier broers getrouwd zijn, vertellen in afwachting van hun terugkeer van een zakenreis de dramatische en komische ervaringen uit hun liefdesleven. Een jong meisje in hun gezelschap maakt van de gelegenheid gebruik om er met haar vriend vandoor te gaan. De raamvertelling met flashbacks leidt tot drastische wisselingen in toon en hoewel in de tweede helft humor en optimisme schijnbaar de bovenhand nemen, is de totaalstrekking gelaten en meer of minder verbitterde berusting. De actrices zijn - nauwelijks verrassend bij Bergman - opmerkelijk. Scenario van regisseur Bergman. Camerawerk van Gunnar Fischer.

Sȧnt händer inte här

1950 | Thriller

Zweden 1950. Thriller van Ingmar Bergman. Met o.a. Signe Hasso, Ulf Palme, Alf Kjellin, Gösta Cederlund en Yngve Nordwall.

Een Koude-oorlogthriller over een Zweedse spion voor de Sovjet-Unie, die in ruil voor politiek asiel geheimen aan Amerika wil doorverkopen en in Stockholm aan zijn op de hoogte gebrachte handlangers probeert te ontkomen. Deze onbekende en ongewone Bergman-film demonstreert een verrassende aanleg voor suspense en Hitchcock-waardige bravourescènes, maar tegelijkertijd zoveel ironische distantie ten opzichte van het genre en de doorzichtige intrige, dat het resultaat nu overkomt als een parodie. Bergman zelf wil niets meer van deze opdrachtfilm weten.

Sommarlek

1950 | Drama, Romantiek

Zweden 1950. Drama van Ingmar Bergman. Met o.a. Alf Kjellin, Birger Malmsten, Annalisa Ericsson, Georg Fundquist en Renee Björling.

Een ballerina wordt tijdens haar vakantie op het platteland bij een oom verliefd op een student die aan het eind van de zomer omkomt bij een auto-ongeval. Een verliefde journalist en haar oom helpen haar om levensmoed te hervinden en door te gaan met dansen. Een voor Bergman (in de desbetreffende periode) ongewoon optimistische film, al blijft de tekening van sommige bijfiguren van uitzichtloze zwartheid. Opmerkelijke spelprestaties en schilderachtige schoonheid. Scenario van regisseur Bergman en Herbert Grevenius. Camerawerk van Gunnar Fischer. Ook bekend als ILLICIT INTERLUDE, SUMMER INTERLUDE en SUMMERPLAY.

Törst

1949 | Drama, Experimenteel

Zweden 1949. Drama van Ingmar Bergman. Met o.a. Eva Henning, Birger Malmsten, Bengt Eklund, Birgit Tengroth en Hasse Ekman.

Een echtpaar is op de terugreis na weinig geslaagde wittebroodsweken. Zij herinnert zich haar affaire met een getrouwde man, resulterend in abortus en steriliteit, hij denkt aan het mislukken van zijn eerste huwelijk en de op een tragedie uitlopende pogingen van zijn ex-vrouw om haar eenzaamheid te doorbreken. Het echtpaar is van plan hun huwelijk reële kans te geven. Deze bittere Bergman-film - niet door hem zelf geschreven - belicht van meer dan één kant de eenzaamheid binnen relaties. Zwartgalligheid krijgt meer overtuigingskracht dan de rooskleurige conclusie.

Till glädje

1949 | Drama, Experimenteel

Zweden 1949. Drama van Ingmar Bergman. Met o.a. Stig Olin, Maj-Britt Nilsson, Victor Sjöström, Birger Malmsten en Margit Carlqvist.

Een violist hoort dat zijn vrouw bij een ongeluk in het huishouden om het leven is gekomen en herinnert zich hun kennismaking, pril huwelijksgeluk, conflicten, ontrouw en verzoening. Hij put zijn overlevingskracht uit de muziek. Na een reeks vroegere, nihilistische films is dit de eerste meer positieve Bergman-film met een pleidooi voor leven voor de kunst, soms wat erg symbolisch aangezet. Een opmerkelijke rol van regisseur Sjöstrom als dirigent. Camerawerk van Gunnar Fischer.

Fängelse

1949 | Drama, Experimenteel

Zweden 1949. Drama van Ingmar Bergman. Met o.a. Doris Svedkund, Birger Mamsten, Eva Henning, Hasse Ekman en Stig Olin.

Een journalist wordt door bevriende regisseur in contact gebracht met een prostituée over wie hij scenario zou moeten schrijven. Hij heeft een zelfmoordpoging achter de rug, zij heeft haar baby verdronken en die voorgeschiedenis maakt hun liefde zowel praktisch als psychisch. Vroege film van Bergman toont op hem op zijn zwartgalligst, maar laat ook zien dat hij nog op zoek is naar een eigen filmvorm door de afwisseling van stijlen, de expressionistische fotografie en de surrealistische droomscènes. Deze frappante beelden leiden de aandacht van het drama en van de personages af.

Hamnstad

1948 | Drama

Zweden 1948. Drama van Ingmar Bergman. Met o.a. Nine-Christine Jönsson, Bengt Eklund, Berta Hall, Mimi Nelson en Erik Hell.

Een zeeman leert in Göteborg een meisje kennen, dat zich in de haven heeft proberen te verdrinken. Flash-backs maken de redenen van haar minderwaardigheidscomplex duidelijk: ouders die hun frustraties op haar afreageerden, bittere ervaringen in een opvoedingstehuis, een om haar verleden gedwarsboomde liefde en het beangstigende voorbeeld van een vriendin die stierf door abortus. Zowel qua situering als vorm en muziek door QUAI DES BRUMES geïnspireerde Bergman-film, met voor hem ongewone maatschappijkritiek. Gelukkige romance met de zeeman is weinig overtuigend en vooral een kapstok voor de herinneringsbeelden. Scenario van regisseur Bergman. Camerawerk van Gunnar Fischer.

Musik i mörker

1947 | Drama

Zweden 1947. Drama van Ingmar Bergman. Met o.a. Birger Malmsten, Mai Zetterling, Bengt Eklund, Bibi Skoglund en Hilda Bergström.

Een sinds een ongeval in zijn diensttijd blinde jongeman wil als volwaardig lid van de maatschappij geaccepteerd worden, maar krijgt alleen maar minderwaardige baantjes. Een verloren wedstrijd met een kennis van een vriendin brengt paradoxaal genoeg troost, omdat hij tenminste niet ontzien is. Deze film van Bergman zonder eigen scenario boeit zowel om het thema als de destijds gangbare geaccentueerde stijl met veel close-ups en een symbolische droomscène, die inmiddels weer als ongewoon en bijzonder overkomt. Goed geacteerd.

A Ship Bound for India

1947 | Drama, Experimenteel

Zweden 1947. Drama van Ingmar Bergman. Met o.a. Birger Malmsten, Holger Löwenadler, Gertrud Fridh, Anna Lindahl en Lasse Krantz.

De gebochelde zoon van een scheepskapitein wordt door de vader van zijn geliefde geminacht en na rivaliteit om de liefde van het meisje zelfs naar het leven gestaan. Na een zelfmoordpoging wordt hij bevrijd van zijn minderwaardigheidscomplex en vindt hereniging plaats met het meisje. Een melodramatische Bergman-film die boeit door de tekening van het claustrofobische bestaan aan boord enerzijds en die van het provinciaal revuetheater (waar het meisje vandaan komt) anderzijds. Een groteske rol van Löwenadler als de vader die opschept over zijn avonturen en verre reizen en door toenemende blindheid wegvlucht in fantasievaarten.

Kris

1945 | Drama

Zweden 1945. Drama van Ingmar Bergman. Met o.a. Marianne Löfgren, Inga Landgré, Dagny Lind, Stig Olin en Allan Bohlin.

Een door haar pleegmoeder opgevoede jonge vrouw wordt teruggeëist door haar eigen moeder, die een nieuwe minnaar heeft. De man verleidt het meisje, maar pleegt na te zijn betrapt door de moeder zelfmoord. Bergmans debuutfilm contrasteert een onvoldoende aannemelijk gemaakte sombere intrige met het idyllisch getekend leven in een provinciestad. Cynisme en zelfmedelijden van de mannenrol zijn niet uitgediept, maar de vrouwen worden in hun onderlinge relatie en rivaliteit nu reeds opmerkelijk getekend. Claustrofobische fotografie en erg nadrukkelijke sfeermuziek maken de film nogal ouderwets.