Jan de Bont

Acteur	VPRO Cinema	Bezoekers	Ik
1993	Op de fiets naar Hollywood

Art Director	VPRO Cinema	Bezoekers	Ik
1971	Blue Movie

Lara Croft Tomb Raider: The Cradle of Life

2003 | Actiefilm, Avonturenfilm

Verenigde Staten/Duitsland/Verenigd Koninkrijk/Japan 2003. Actiefilm van Jan de Bont. Met o.a. Angelina Jolie, Gerard Butler, Ciarán Hinds, Chris Barrie en Djimon Hounsou.

Tweede cinema-aflevering van de avonturen van de voluptueuze videospelheldin Lara Croft. Angelina Jolie leende haar geaffecteerde tongval, soepele lichaamsdynamiek en dito zandloperfiguur voor een majestueus spektakelstuk, opgetuigd door regisseur Jan de Bont, waarin wordt gezocht naar Pandora's doos. Lara's tegenstander is bordkartonnen schurk Reiss (Ciarán Hinds), een liefhebber van biologische wapens die wel brood ziet in de vervaarlijke doos. Het verhaal is volstrekt ondergeschikt aan de doldwaze actie die zich afspeelt tegen de achtergrond van exotische locaties op tal van continenten. Ultiem escapisme.

Minority Report

2002 | Sciencefiction, Thriller, Actiefilm

Verenigde Staten 2002. Sciencefiction van Steven Spielberg. Met o.a. Tom Cruise, Colin Farrell, Samantha Morton, Max von Sydow en Lois Smith.

Anno 2054 is moord in Washington uitgeroeid. Een afdeling met een drietal toekomstvoorspellers (onder wie Morton) maakt het mogelijk dat de daders al opgepakt kunnen worden voordat ze hun misdaad hebben gepleegd. Politieman John Anderton (Cruise) is degene die zorgt dat er actie wordt ondernomen als de toekomstbeelden van de drie binnenkomen. Maar op een dag voorspellen ze dat hijzelf een moord zal plegen. Hij vraagt zich dus - eindelijk - af of die voorspellingen wel altijd kloppen? Mooi vormgegeven, enerverende sf naar een verhaal van Philip K. Dick, met prima spel van de hoofdrolspelers.

Equilibrium

2002 | Sciencefiction, Thriller, Actiefilm

Verenigde Staten 2002. Sciencefiction van Kurt Wimmer. Met o.a. Christian Bale, Emily Watson, Taye Diggs, Angus Macfadyen en Sean Bean.

John Preston (Bale) is opgeleid om in een ooit door emoties overmande en vervolgens door oorlog geteisterde maatschappij iedere vorm van creativiteit en warmte de kop in te drukken. De emoties van deze superagent worden net als die van anderen onderdrukt met behulp van pillen, maar wanneer hij ophoudt met slikken gaat er een nieuwe wereld voor hem open. Het is de structuur van Equilibrium die voorkomt dat het 'nieuwe wereld'-visioen te moralistisch wordt. Nadat Preston heeft gekozen voor zijn gevoel, en zich tegen zijn superieuren heeft gekeerd, verandert de film meer en meer in een zuivere actiefilm, waarin de door digitale effecten versterkte gevechten elkaar snel en elegant opvolgen.

The Haunting

1999 | Horror, Thriller

Verenigde Staten 1999. Horror van Jan de Bont. Met o.a. Lili Taylor, Liam Neeson, Catherine Zeta-Jones, Virginia Madsen en Owen Wilson.

Officieel heet het dat The Haunting is gebaseerd op Shirley Jacksons boek 'The Haunting of Hill House', een verhaal over een quasi-wetenschappelijk onderzoek op een afgelegen spookkasteel. Maar dat is slechts voor de statistiek. De sfeer van genoemde griezelroman werd in The Haunting vakkundig de das om gedaan en vervangen door schreeuwerige speciale schrikeffecten. Steven Spielberg, die de film produceerde, vond dat The Haunting er akelig moest uitzien maar toch decent moest blijven, zodat een groot publiek er mee uit de voeten kon. Niet teveel bloed dus, of andere smerigheid. Ondanks alle kritiek werd The Haunting toch een kassucces.

SLC Punk

1999 | Drama, Komedie

Verenigde Staten 1999. Drama van James Merendino. Met o.a. Matthew Lillard, Michael A. Goorjian, Annabeth Gish, Jennifer Lien en Christopher McDonald.

Stevo (Lillard) en Bob (Goorjian) zijn de punkers van mormonenstad Salt Lake City in de jaren tachtig. Stevo becommentariëert het leven aldaar: 'To be an anarchist in Salt Lake City was certainly no easy task, especially in 1985. And having no money, no job, no plans for the future, the true anarchist position was in itself a strenuous job.' Stevo's en Bobs perikelen worden overtuigend geplaatst in onmooie beelden die de jaren tachtig kernachtig typeren. Met z'n overmaat aan energie trekt talent Lillard (Scream) gemakkelijk de kar in dit komediedrama. (IdH/VPRO Gids)

Speed 2: Cruise Control

1997 | Actiefilm, Thriller, Drama

Verenigde Staten 1997. Actiefilm van Jan de Bont. Met o.a. Sandra Bullock, Jason Patric, Willem Dafoe, Temuera Morrison en Brian McCardie.

Annie Porter (weer gespeeld door Sandra Bullock), net bijgekomen van haar avontuur met de bus, krijgt van haar vriend (Patric) een cruise aangeboden. Het gaat vanzelfsprekend mis, want de boot wordt gekaapt door een maniak (Dafoe). De Bonts vervolg op zijn succesvolle regiedebuut mist alles wat Speed wel had: vaart, spanning en overtuigende acteurs. Alleen de special effects zijn dik in orde. In de Raspberries-competitie - de tegenhanger van de race om de Oscars - werd Speed 2: Cruise Control uitgeroepen tot 'de slechtste vervolgfilm van het jaar'.

Twister

1996 | Actiefilm

Verenigde Staten 1996. Actiefilm van Jan de Bont. Met o.a. Bill Paxton, Helen Hunt, Jami Gertz, Cary Elwes en Lois Smith.

De Bonts peperdure opvolger van klapper Speed deed voor uitkomst al veel stof opwaaien. De speciale tornado-effecten bleken weliswaar indrukwekkend, het bleek ook dat als je één digitale wervelwind van dichtbij hebt gezien, je ze allemaal hebt gezien. Jo (Hunt) en Bill (Paxton) zouden eigenlijk hun echtscheiding moeten regelen, maar gaan liever samen met een groepje bevriende amateurmeteorologen (onder wie Hoffman), een stuk of wat verwoestende tornado's achterna. Prima acteurs hebben niet veel te doen, behalve rennen en schreeuwen. Naar een roman van Michael Crichton.

Speed

1994 | Actiefilm, Thriller

Verenigde Staten 1994. Actiefilm van Jan de Bont. Met o.a. Keanu Reeves, Sandra Bullock, Dennis Hopper, Jeff Daniels en Glenn Plummer.

Passagier Annie (Bullock) moet achter het stuur kruipen van haar forenzenbus, en ze mag de snelheid niet onder de vijftig mijl per uur laten zakken, anders ontploft er een bom, die daar is geplaatst door slechterik Howard Payne (Hopper). Gelukkig krijgt ze hulp van de atletische politieman Jack (Reeves, minder houterig dan we van hem gewend zijn). Zeer sterk regiedebuut van cameraman De Bont (Turks Fruit, Die Hard), deze actiefilm waarin het tempo geen seconde inzakt. Josh Whedon schreef mee aan het puike script. De Bonts vervolgfilm Speed 2: Cruise Control (1997) was maar een slap aftreksel.

Op de fiets naar Hollywood

1993 | Documentaire

Nederland 1993. Documentaire van Robbe De Hert en Willem Thijssen. Met o.a. Paul Verhoeven, Guido Pieters, Jan de Bont, George Sluizer en Freek de Jonge.

Door sommigen de hemel in geprezen documentaire (`dynamisch gestructureerd overzicht`), die door anderen met de grond gelijk werd gemaakt (`als het doorbladeren van een plakboek`; `voorspelbaar, warrige opeenstapeling van clich[KA1]es over de dromen van filmmakers en ontoereikende middelen`) over 35 jaar Nederlandse film, opgeluisterd met illustratieve filmmomenten, aardig commentaar, vrolijke anecdotes, inside-jokes, trailers, werkopnamen, sfeerbeelden, stilistische hoogstandjes (een montage van fietsfragmenten!). De Hert en Thijssen, die eerder al soortgelijke documentaires draaiden (DE DROOMPRODUCENTEN over de ambities van Belgische en Nederlandse filmmakers en JANSEN EN JANSSENS DRAAIEN EEN FILM over de Vlaamse filmgeschiedenis), putten uit dertig uur filmmateriaal. Zowat alle bekende Nederlandse filmmakers, producenten en acteurs komen aan het woord - behalve Dick Maas, Paul Ruven, Digna Sinke, Louis van Gasteren, Rudolf van den Berg, Leon de Winter, Jean Van De Velde - en alle documentairemakers, op Johan van der Keuken na. Een stukje geschiedenis, met beelden geschreven. De Hert deed de cameraregie, Thijssen de interviews: tachtig namen vormen de ruggegraat, vijftig films de mijlpalen. Voer voor ingewijden, maar ook outsiders kunnen glimlachen om aardige, pikante en soms onthullende ontboezemingen, of grimlachen om het gezeur, geklaag en gejammer van betrokkenen die zichzelf te kijk zetten als exponenten van een armoedig en bekrompen denkend industrietje.

Shining Through

1992 | Oorlogsfilm, Drama, Thriller

Verenigde Staten 1992. Oorlogsfilm van David Seltzer. Met o.a. Michael Douglas, Melanie Griffith, Liam Neeson, Joely Richardson en John Gielgud.

Een New Yorkse Iers-Joodse secretaresse (Griffith) die goed Duits spreekt, vindt in 1940 werk bij een advocaat (Douglas) die een spion blijkt te zijn. Via hem komt ze in Berlijn waar ze zelf infiltreert om haar Duitse familie te helpen. Haar bovenmatige kennis van romantische oorlogsfilms komt goed van pas. Rammelend oorlogsdrama, gebaseerd op de bestseller van Susan Isaacs, heeft een aardige rol van Griffith als kordate avonturierster, maar overtuigt nauwelijks. De film, met camerawerk van Jan de Bont, kreeg drie Razzies waaronder voor slechtste film.

Lethal Weapon 3

1992 | Komedie, Actiefilm, Thriller

Verenigde Staten 1992. Komedie van Richard Donner. Met o.a. Mel Gibson, Danny Glover, Joe Pesci, Rene Russo en Stuart Wilson.

Deel 3 uit de Lethal Weapon-serie, een kruising tussen actiefilm en komedie. De bedaagde familyman Roger Murtaugh (Glover), die een paar dagen van zijn pensioen verwijderd is maar toch weer present is in deel 4, en zijn roekeloze partner Martin Riggs (Gibson) krijgen het aan de stok met een ex-politieman (Wilson) die in beslag genomen wapens doorsluist naar buitengewoon ongure types. Altijd goed voor fraai vuurwerk en de nodige achtervolgingen, desnoods tegen het verkeer in. Pesci zorgt zoals gebruikelijk voor de komische noot, al krijgt hij deze keer betrekkelijk weinig te doen.

Basic Instinct

1992 | Thriller

Verenigde Staten/Frankrijk 1992. Thriller van Paul Verhoeven. Met o.a. Michael Douglas, Sharon Stone, George Dzundza, Jeanne Tripplehorn en Denis Arndt.

De film is vooral bekend vanwege enkele seksscènes waarin regisseur Verhoeven heel eigenwijs verder ging dan de gemiddelde Hollywood-regisseur zou durven, maar is ook gewoon een sterke, goed gemaakte thriller, met prima rollen van Douglas en Stone. Rechercheur Nick Curran (Douglas) onderzoekt de zaak van een rockster die tijdens het vrijen is vermoord. Hij kreeg een ijspriem in zijn voorhoofd. Alle sporen leiden naar de verleidelijke Catherine Tramell (Stone). Curran valt als een blok voor Tramell, maar heeft zij het nou gedaan of niet? In 2006 verscheen de volstrekt overbodige sequel Basic Instinct 2.

The Hunt for Red October

1990 | Thriller, Actiefilm

Verenigde Staten 1990. Thriller van John McTiernan. Met o.a. Sean Connery, Alec Baldwin, Scott Glenn, Sam Neill en James Earl Jones.

De Russische kapitein Ramius (Connery) vaart met een supergeavanceerde nucleaire duikboot richting de VS. De CIA en de Sovjet Unie roepen dat hij kierewiet is en tot de aanval overgaat. Veiligheidsagent Jack Ryan (Baldwin) denkt dat Ramius wil overlopen naar het Westen. The Hunt for Red October is een spannende technothriller over het spanningsveld tussen militaire en diplomatieke strategie, die goed geacteerd en gefilmd is (door Jan de Bont). De onderwatersequenties leenden zich uitstekend voor geluidseffecten, waarvoor de film dan ook een Oscar kreeg. Naar een verhaal van Tom Clancy.

Flatliners

1990 | Sciencefiction, Thriller, Horror

Verenigde Staten 1990. Sciencefiction van Joel Schumacher. Met o.a. Kiefer Sutherland, Julia Roberts, Kevin Bacon, William Baldwin en Oliver Platt.

Enkele studenten medicijnen vragen zich af of er leven na de dood is. En ze hebben een plan om dat te onderzoeken: ze laten hun hart en hersenactiviteit stoppen, blijven een korte tijd dood, en laten zich dan snel reanimeren. Waarna ze proberen zich het hiernamaals te herinneren. Gaandeweg lijken de risico's niet op te wegen tegen de resultaten. Aardige thriller met acteurs die destijds aan het begin van hun carrière stonden. De sets zijn mooi gotisch opgetuigd, en alles werd fraai in beeld gebracht door cameraman Jan de Bont. Oscargenomineerde geluidseffecten.

Black Rain

1989 | Actiefilm

Verenigde Staten 1989. Actiefilm van Ridley Scott. Met o.a. Michael Douglas, Andy Garcia, Ken Takakura, Kate Capshaw en Yusaku Matsuda.

Alhoewel Black Rain er schitterend uitziet - het Osaka uit de film doet wel wat denken aan het futuristische Los Angeles uit Scotts eerdere Bladerunner - heeft het verhaaltje weinig om het lijf en is het bovendien volstrekt ongeloofwaardig. Twee New Yorkse agenten (Douglas en Garcia) moeten een Japanse mafioso naar Osaka begeleiden, raken hem daar onmiddellijk kwijt en zijn de rest van de film bezig de man weer te pakken te krijgen. Politieman Douglas blinkt uit in een dubieuze moraal. Niet te verwarren met de gelijknamige film uit hetzelfde jaar van Shohei Imamura.

Bert Rigby, You're a Fool

1989 | Komedie, Musical

Verenigde Staten 1989. Komedie van Carl Reiner. Met o.a. Robert Lindsay, Anne Bancroft, Corbin Bernsen, Cathryn Bradshaw en Robbie Coltrane.

Schrijver/regisseur Reiner bedacht deze opzettelijk ouderwetse muzikale komedie puur en alleen als kapstok voor het veelzijdige talent van Lindsay (die zoveel succes op het toneel had met zijn rol in Me and My Girl) en dat is dan ook de enige waarde van deze film. Het is inderdaad verrukkelijk om Lindsay te zien zingen, dansen en de clown uithangen als olijke Britse mijnwerker met show-businessambities, maar de film komt, hoe goed hij ook is bedoeld, dom en gekunsteld over.

Die Hard

1988 | Actiefilm, Thriller

Verenigde Staten 1988. Actiefilm van John McTiernan. Met o.a. Bruce Willis, Bonnie Bedelia, Alan Rickman, Alexander Godunov en Reginald VelJohnson.

New Yorkse politieman John McClane (Willis) reist met Kerstmis af naar een feestje in de wolkenkrabber in Los Angeles waar zijn vrouw werkt. Helaas heeft een bende terroristen onder leiding van de Duitse Hans Gruber (sterke rol van Rickman) precies die avond een gijzelingsactie annex beroving gepland. McClane neemt het in z'n eentje op tegen de tot de tanden gewapende bende. Willis is op z'n best in deze klassieker onder de gewelddadige actiefilms, de cynische, eenzame held, de man die slaagt waar de gewone politie faalt. Natuurlijk kwam er een aantal vervolgfilms.

Who's That Girl

1987 | Romantische komedie

Verenigde Staten 1987. Romantische komedie van James Foley. Met o.a. Madonna, Griffin Dunne, Haviland Morris, John McMartin en Robert Swan.

Regisseur Foley en zijn scenarioschrijvers wilden van Who's That Girl een soort screwball comedy maken, een excentrieke klucht die voor deze gelegenheid volledig werd toegesneden op de persoon van Madonna met wie Foley al eerder een paar videoclips draaide. Een succes werd het niet. In een warrig verhaal speelt Madonna een vrijgevochten punk die zich tot een oppportunistisch yuppentiep ontwikkelt. Voor de gelegenheid mat ze zich een hoog stemmetje aan, maar ondanks haar inspanningen ontving ze een Raspberry voor Slechtste Actrice. Foley leek een slechte regisseur, maar sloeg later terug met het onvergelijkbare Glengarry Glen Ross.

Ruthless People

1986 | Komedie

Verenigde Staten 1986. Komedie van Jim Abrahams, David Zucker en Jerry Zucker. Met o.a. Danny DeVito, Bette Midler, Judge Reinhold, Helen Slater en Anita Morris.

Het driemanschap Jim Abrahams en David & Jerry Zucker leverde na Airplane! en Top Secret! voor de verandering eens een komedie zonder uitroepteken af. Het ging deze keer dan ook niet om een hilarische verzameling sketches, maar om een opgewekte zwarte komedie met een min of meer coherent verhaal. Wat de film vooral leuk maakt zijn de acteerprestaties van Bette Midler als de onuitstaanbare, maar steenrijke echtgenote van een parvenu (Danny DeVito). Ze is gekidnapt door twee niet erg gemene ontvoerders, maar hij hoeft haar niet zo nodig terug.

The Jewel of the Nile

1985 | Avonturenfilm, Komedie, Actiefilm

Verenigde Staten 1985. Avonturenfilm van Lewis Teague. Met o.a. Michael Douglas, Kathleen Turner, Danny DeVito, Spiros Focás en Avner Eisenberg.

In Romancing the Stone (Robert Zemeckis, 1984) kreeg keukenmeidenromanschrijfster Joan (Turner) iets moois met avonturier Jack (Douglas) en zeilt sindsdien met hem de wereld rond. Deze film begint zes maanden later, als de wittebroodsweken voorbij zijn. Joan krijgt een uitnodiging van een charmante, en mysterieuze Egyptische sjeik om zijn biografie te schrijven. Vlak nadat ze vertrokken is wordt Jacks boot aangevallen door geheimzinnige boeven. Aardige, wat ouderwetse avonturenfilm, met een minder strak script dan de voorganger, maar ook met een leuke, wat grotere rol voor DeVito als komische sidekick.

Heart of A Champion: The Ray Mancini Story

1985 | Sportfilm, Biografie

Verenigde Staten 1985. Sportfilm van Richard Michaels. Met o.a. Robert Blake, Dough McKeon, Mariclare Costello, Tony Burton en Ray Buktenica.

In zijn jonge jaren was Lenny Mancini (Blake) een veelbelovend bokser, die als een menselijke tornado zijn tegenstrever kon vellen. In de pers kreeg hij de bijnaam `Boem Boem`. WO II maakte echter een einde aan zijn carri[KA2]ere en vandaag is hij een menselijk wrak. Wat hem echter het meest dwarszit is dat hij nooit het Wereldkampioenschap heeft kunnen boksen. Zijn jongste zoon Ray (McKeon) wil zijn droom waarmaken. De zoveelste boksfilm, die bovendien meer dan toevallig op de oorspronkelijke ROCKY lijkt. Sylvester Stallone was trouwens niet enkel uitvoerend producent van deze film, maar hij regisseerde tevens de boksscènes. Enkel voor de fervente liefhebbers. Scenario werd geschreven door Dennis Nemec, die zich baseerde op de autobiografie van Ray Mancini. Jan de Bont fungeerde als cameraman.

Flesh+Blood

1985 | Avonturenfilm, Fantasy, Actiefilm

Verenigde Staten/Spanje/Nederland 1985. Avonturenfilm van Paul Verhoeven. Met o.a. Rutger Hauer, Jennifer Jason Leigh, Tom Burlinson, Kitty Courbois en Ronald Lacey.

Om wraak te nemen op de edelman die na gedane arbeid weigert te betalen kidnappen huurlingen onder leiding van de charismatische en flamboyante Martin (Hauer) de maagdelijke verloofde (Leigh) van zijn goedzakkerige zoon (Burlinson). Agnes wordt verkracht maar sluit zich niettemin aan bij de huurlingen terwijl de zoon naar haar op zoek gaat. In zijn eerste film buiten Nederland schroomt regisseur Verhoeven niet om seks en geweld uitgebreid in beeld te brengen. In Nederland kreeg de film Gouden Kalveren voor beste film en regie, maar het publiek in de VS moest nog wennen aan Verhoevens ruwe stijl.

De vierde man

1983 | Thriller, Mysterie, Drama

Nederland 1983. Thriller van Paul Verhoeven. Met o.a. Jeroen Krabbé, Renée Soutendijk, Thom Hoffman, Dolf de Vries en Geert de Jong.

Een afgesneden pik, bloeddruppende kadavers, een spin in een web: in visioenen krijgt het hoofdpersonage Gerard (Krabbé) voldoende lugubere aanwijzingen dat zijn nieuwe vriendin Christine (Soutendijk) niet te vertrouwen is. Nog een subtiele hint: Christine's drie vorige mannen stierven onder geheimzinnige omstandigheden. De vierde man, naar de roman van Gerard Reve, was een filmhuishit en Verhoevens ticket naar Hollywood, waar hij veel elementen uit deze occulte thriller gebruikte voor Basic instinct. De hoofdpersoon van De vierde man is een rotzak, maar Jeroen Krabbé's krachtige acteerwerk doet ons vaak denken aan Gerard Reve zelf en dat brengt enige (zeer noodzakelijke) vertedering.

All the Right Moves

1983 | Sportfilm, Drama, Romantiek

Verenigde Staten 1983. Sportfilm van Michael Chapman. Met o.a. Tom Cruise, Craig T. Nelson, Lea Thompson, Charles Cioffi en Paul Carafotes.

In dit coming of age drama speelt Tom Cruise een getalenteerde highschool footballspeler die vastbesloten is een studiebeurs te bemachtigen om zodoende het troosteloze fabrieksstadje te kunnen ontvluchten. Hierbij komt het tot een keiharde confrontatie met zijn even ambitieuze coach (Craig T. Nelson). In 1983 vermoedde nog niemand dat de toen 21-jarige Tom Cruise ooit een van de bestbetaalde acteurs van Hollywood zou worden. Mission: Impossible leverde hem bijvoorbeeld meer dan 70 miljoen dollar op. Om de fans uit de droom te helpen: de seksscène tussen Cruise en Thompson werd gespeeld door body-doubles. Camerawerk van een zekere Jan de Bont.

Going

1981 | Korte film, Drama

1981. Korte film van Anton Kothuys. Met o.a. Alan Myerson en Monique van de Ven.

In dit coming of age drama speelt Tom Cruise een getalenteerde highschool footballspeler die vastbesloten is een studiebeurs te bemachtigen om zodoende het troosteloze fabrieksstadje te kunnen ontvluchten. Hierbij komt het tot een keiharde confrontatie met zijn even ambitieuze coach (Craig T. Nelson). In 1983 vermoedde nog niemand dat de toen 21-jarige Tom Cruise ooit een van de bestbetaalde acteurs van Hollywood zou worden. Mission: Impossible leverde hem bijvoorbeeld meer dan 70 miljoen dollar op. Om de fans uit de droom te helpen: de seksscène tussen Cruise en Thompson werd gespeeld door body-doubles. Camerawerk van een zekere Jan de Bont.

Max Havelaar of de koffieveilingen der Nederlandse Handelsmaatschappij

1976 | Drama, Historische film

Nederland/Indonesië 1976. Drama van Fons Rademakers. Met o.a. Peter Faber, Sacha Bulthuis, Krijn ter Braak, Adendu Soesilaningrat en Rutger Hauer.

Klokkenluider Max Havelaar werkte in de negentiende eeuw als ambtenaar in wingewest Nederlands-Indië. Hij kon het niet verkroppen hoe de Nederlandse koffiehandelaren de lokale bevolking behandelden en tekende protest aan, wat hem niet in dank afgenomen werd. Gerard Soeteman verwerkte Multatuli's beroemde aanklacht tot een helder, spannend scenario. Krachtige, relevante, behoorlijk lange film, met sterk spel van Faber als titelheld. Jan de Bont schoot de fraaie beelden van Indonesië. Tien jaar later werkten Soeteman en Rademakers ook samen aan Oscarwinnaar De aanslag.

Keetje Tippel

1975 | Drama, Historische film, Biografie

Nederland 1975. Drama van Paul Verhoeven. Met o.a. Monique van de Ven, Rutger Hauer, Andrea Domburg, Hanna de Leeuwe en Jan Blaaser.

In 1881 vertrekt een straatarm gezin van Stavoren naar Amsterdam in de hoop 'brood en geld te vinden'. Het blijft armoe troef waarna de jonge Keetje (Monique van de Ven) door haar moeder en oudste zus wordt aangezet tot prostitutie. Paul Verhoeven maakte er een meeslepende film van die in fysiek en emotioneel detail de belabberde omstandigheden van vrouwen aan het einde van de negentiende eeuw belicht. De peperdure productie Keetje Tippel was na Turks fruit het tweede Nederlandse succes van Paul Verhoeven, Monique van de Ven en Rutger Hauer. Gebaseerd op het gelijknamige autobiografische boek van Neel Doff.

De Laatste Trein

1975 | Drama

Nederland 1975. Drama van Erik van Zuylen. Met o.a. Han Bentz van de Berg, Monique van de Ven, Herman Naber, Helmert Woudenberg en Kitty Courbois.

Sommigen zullen op deze film afknappen, anderen raken onder de indruk van Van Zuylens talent, maar van de Bergs laatste rol als godvruchtige spoorwegwachter in oorlogstijd met een hoerig dochtertje als Van de Ven, ruikt teveel naar spruitjes.

Dakota

1974 | Avonturenfilm, Drama

Nederland 1974. Avonturenfilm van Wim Verstappen. Met o.a. Kees Brusse, Monique van de Ven, Willeke van Ammelrooy, Dora van der Groen en Diana Dobbelman.

Het is een wonder dat na het weglopen van cameraman Jan de Bont, met hoofdrolspeelster Van de Ven halverwege de opnamen op Curaçao, Dakota nog zo'n aardige, sfeervolle film is geworden met de oude DC-3 als fraaiste filmster. Brusse neemt om te kunnen blijven vliegen allerlei vrachtjes aan en vliegt zelfs van Curaçao naar Ameland.

Turks fruit

1973 | Drama, Romantiek

Nederland 1973. Drama van Paul Verhoeven. Met o.a. Monique van de Ven, Rutger Hauer, Tonny Huurdeman, Hans Boskamp en Wim van den Brink.

Kunstenaar Erik (Hauer) krijgt een stormachtige liefdesrelatie met de mooie Olga (Van de Ven), maar op een dag verdwijnt ze plots uit Eriks leven. Erik zoekt uit waarom. Turks fruit werd, mede dankzij het uitstekende spel van de hoofdrolspelers - de destijds nog niet zo bekende Hauer en de debuterende Van de Ven - een prachtige en ontroerende bewerking van het boek van Jan Wolkers. In 1999 door het publiek van het Nederlands Filmfestival verkozen tot de beste Nederlandse film van de eeuw. Turks fruit lokte meer dan drie miljoen bezoekers naar de bioscoop.

De blinde fotograaf

1973 | Korte film, Drama

Nederland 1973. Korte film van Adriaan Ditvoorst. Met o.a. Gees Linnebank, Roelant Radier, Elizabeth Hoytink, Frans Vorstman en Pamela Koevoets.

Dit is Ditvoorsts tweede verfilming van een W.F. Hermans-verhaal (na Paranoia). Een journalist moet een blinde fotograaf interviewen. 'Het is de schuld van mijn man,' zegt de moeder, en de buurtwinkel verkoopt slechts zaklantarens met 'zwart' licht. Met Jan de Bont aan de camera toont Ditvoorst dat de sarcastische literatuur van Hermans uitstekend te verfilmen is. Linnebank heeft een prima rol als journalist in dit meesterlijke spel van wit en zwart, licht en donker.

Joao en het Mes

1972 | Drama, Experimenteel

Brazilië/Nederland 1972. Drama van George Sluizer. Met o.a. Joffre Soarez, Ana Maria Miranda, Joao-Augusto Azevedo en Jaoa-Augusto Azevedo.

De door Sluizer in Brazilië verfilmde novelle van Odylo Costa-Filhos over een oude rubbertapper en zijn jonge vrouw, is een schoolvoorbeeld van het geduldig observeren van menselijke emoties. Jan de Bont voerde de camera. De film is in alle opzichten perfect, maar kreeg in Nederland bij pers en publiek een lauwe ontvangst. Sluizer schreef zelf het scenario.

Wat zien ik

1971 | Komedie

Nederland 1971. Komedie van Paul Verhoeven. Met o.a. Ronnie Bierman, Sylvia de Leur, Piet Römer, Jules Hamel en Bernard Droog.

Na de populaire serie Floris en voor zijn hit Turks Fruit maakte Paul Verhoeven deze komedie over de Amsterdamse rosse buurt. Blonde Greet (Bierman) en Haar van Boven (De Leur) zijn prostituees - hoewel Greet zich liever als 'sociaal werkster' omschrijft. De curieuze situaties rond hun klanten met al hun maffe wensen en de persoonlijke besognes van het tweetal werden ontleend aan het boek van Albert Mol, zelf ook even te zien. Begin jaren zeventig vond men dit misschien pikant en humoristisch, nu is het vooral de flauwe platheid die opvalt.

Stamping Ground

1971 | Muziek, Documentaire

Duitsland 1971. Muziek van Hans Jürgen Pohland en George Sluizer. Met o.a. Santana, Jefferson Airplane, Pink Floyd, The Birds en Soft Machine.

In 1970 vond in het Kralingse Bos het Nederlandse antwoord op Woodstock plaats: het legendarische Holland Pop Festival, met een indrukwekkende line-up bestaande uit o.a. The Byrds, Jefferson Airplane, Pink Floyd en Santana. De toen nog onbekende regisseur George Sluizer (Spoorloos) legde het allemaal vast, samen met cameramensen als Jan de Bont (Twister) en Theo van de Sande (De aanslag). Vanaf het podium gefilmde optredens worden in de documentaire afgewisseld met beelden van uitzinnige dansende, blowende en naakt zwemmende bezoekers. Stamping Ground werd een flop in de Nederlandse bioscopen – het festival zelf ging ook direct failliet, omdat een fors deel van de toeschouwers geen kaartje had gekocht – en is zeker niet zo goed als de Oscarwinnende documentaire over Woodstock, maar een prachtig tijdsdocument is het absoluut. In 2020 verscheen een digitaal gerestaureerde director’s cut. In de originele versie waren onder meer onverklaarbare montages van molens en bloembollenvelden te zien, die de Duitse coregisseur en editor Hansjürgen Pohland uit een andere film had gehaald.

Blue Movie

1971 | Drama, Komedie, Erotiek

Nederland/Duitsland 1971. Drama van Wim Verstappen. Met o.a. Hugo Metsers, Helmert Woudenberg, Kees Brusse, Ursula Blauth en Carry Tefsen.

Metsers, als zojuist uit de gevangenis ontslagen dekhengst, haalt gretig in wat hij in seksueel opzicht te kort was gekomen. Maar als hij werkelijk verliefd wordt, blijkt hij eensklaps impotent. Een morele les, zou je kunnen menen, indien de (voor 1971) brutale vorm niet anders leerde. Dit is de film die het duo Verstappen-De la Parra kortstondig rijk maakte.

De worstelaar

1970 |

Nederland 1970. Paul Verhoeven. Met o.a. Jon Bluming, Wim Zomer, Bernard Droog en Marielle Fiolet.

Metsers, als zojuist uit de gevangenis ontslagen dekhengst, haalt gretig in wat hij in seksueel opzicht te kort was gekomen. Maar als hij werkelijk verliefd wordt, blijkt hij eensklaps impotent. Een morele les, zou je kunnen menen, indien de (voor 1971) brutale vorm niet anders leerde. Dit is de film die het duo Verstappen-De la Parra kortstondig rijk maakte.

Floris

1969 | Fantasy, Familiefilm, Actiefilm

Nederland 1969. Fantasy van Paul Verhoeven. Met o.a. Diana Marlet, Ida Bons, Jos Bergman en Rutger Hauer.

Metsers, als zojuist uit de gevangenis ontslagen dekhengst, haalt gretig in wat hij in seksueel opzicht te kort was gekomen. Maar als hij werkelijk verliefd wordt, blijkt hij eensklaps impotent. Een morele les, zou je kunnen menen, indien de (voor 1971) brutale vorm niet anders leerde. Dit is de film die het duo Verstappen-De la Parra kortstondig rijk maakte.

De blanke slavin

1969 | Drama, Misdaad

Nederland 1969. Drama van René Daalder. Met o.a. Henny Alma, Günther Ungeheuer, Marlene Rahn, Andrea Domburg en Loudi Nijhoff.

Een als verhaal niet serieus te nemen melodrama over een Duitser die in Nederland poogt argeloze meisjes in exotisch ongeluk te storten. Als vorm-grap is deze film aanvankelijk zwaar ondergewaardeerd en vijf jaar later ineens fors overschat. Daalder had zich kunnen ontwikkelen tot een Nederlandse Fassbinder, indien Fassbinder meer gevoel voor humor had gehad.

De baby in de boom

1969 | Korte film

Nederland 1969. Korte film van Nouchka van Brakel. Met o.a. Anna Knaup, Mark de Blok, Hans Rettich en Albert de Wit.

Een als verhaal niet serieus te nemen melodrama over een Duitser die in Nederland poogt argeloze meisjes in exotisch ongeluk te storten. Als vorm-grap is deze film aanvankelijk zwaar ondergewaardeerd en vijf jaar later ineens fors overschat. Daalder had zich kunnen ontwikkelen tot een Nederlandse Fassbinder, indien Fassbinder meer gevoel voor humor had gehad.

Carna

1969 | Documentaire, Korte film

Nederland 1969. Documentaire van Adriaan Ditvoorst.

Een als verhaal niet serieus te nemen melodrama over een Duitser die in Nederland poogt argeloze meisjes in exotisch ongeluk te storten. Als vorm-grap is deze film aanvankelijk zwaar ondergewaardeerd en vijf jaar later ineens fors overschat. Daalder had zich kunnen ontwikkelen tot een Nederlandse Fassbinder, indien Fassbinder meer gevoel voor humor had gehad.

Antenna

1969 | Korte film, Drama

Nederland 1969. Korte film van Adriaan Ditvoorst. Met o.a. Pierre Clémenti, Ton Vos, Victor Billings en Dicky van Dorsten.

Een als verhaal niet serieus te nemen melodrama over een Duitser die in Nederland poogt argeloze meisjes in exotisch ongeluk te storten. Als vorm-grap is deze film aanvankelijk zwaar ondergewaardeerd en vijf jaar later ineens fors overschat. Daalder had zich kunnen ontwikkelen tot een Nederlandse Fassbinder, indien Fassbinder meer gevoel voor humor had gehad.

Sabotage

1967 |

Nederland 1967. Nouchka van Brakel.

Een als verhaal niet serieus te nemen melodrama over een Duitser die in Nederland poogt argeloze meisjes in exotisch ongeluk te storten. Als vorm-grap is deze film aanvankelijk zwaar ondergewaardeerd en vijf jaar later ineens fors overschat. Daalder had zich kunnen ontwikkelen tot een Nederlandse Fassbinder, indien Fassbinder meer gevoel voor humor had gehad.

Paranoia

1967 | Horror, Thriller, Drama

Nederland 1967. Horror van Adriaan Ditvoorst. Met o.a. Kees van Eyck, Pamela Koevoets, Pamela Koevoets (Rose), Rudolf Lucieer en Joseph Guilty.

Willem Frederik Hermans' novelle over een man die zich inbeeldt een gezochte oorlogsmisdadiger te zijn en die na twee moorden zelfmoord pleegt, werd door Ditvoorst uiterst indringend verfilmd. Er is een fraaie rol van Koevoets als het schuchtere meisje Anna en er is een soms angstaanjagende sfeer, waardoor de regisseur toont over veel talent en ambitie te beschikken. Jan de Bont deed het camerawerk.

Body and Soul 2

1967 | Korte film

Nederland 1967. Korte film van René Daalder.

Willem Frederik Hermans' novelle over een man die zich inbeeldt een gezochte oorlogsmisdadiger te zijn en die na twee moorden zelfmoord pleegt, werd door Ditvoorst uiterst indringend verfilmd. Er is een fraaie rol van Koevoets als het schuchtere meisje Anna en er is een soms angstaanjagende sfeer, waardoor de regisseur toont over veel talent en ambitie te beschikken. Jan de Bont deed het camerawerk.

Ice Cream Soda

1966 | Korte film

Nederland 1966. Korte film van Kees Meyering. Met o.a. Johan Martens, Eefje de Boer, Helen List en Hans Kappetein.

Willem Frederik Hermans' novelle over een man die zich inbeeldt een gezochte oorlogsmisdadiger te zijn en die na twee moorden zelfmoord pleegt, werd door Ditvoorst uiterst indringend verfilmd. Er is een fraaie rol van Koevoets als het schuchtere meisje Anna en er is een soms angstaanjagende sfeer, waardoor de regisseur toont over veel talent en ambitie te beschikken. Jan de Bont deed het camerawerk.

De minder gelukkige terugkeer van Joszef Katús naar het land van Rembrandt

1966 | Drama

Nederland 1966. Drama van Wim Verstappen. Met o.a. Rudolf Lucieer, Shireen Strooker, Etha Coster, Nouchka van Brakel en Roelof Kiers.

Het boeiende debuut van Pim & Wim. Een man keert na een lange reis terug naar Amsterdam, maakt er Provo, Koninginnedag, een kermis en de Dodenherdenking mee en wordt vervolgens dood aangetroffen. Het enthousiasme straalt eraf. Vlot camerawerk van Wim van der Linden. Geproduceerd door Pim de la Parra.

Ik kom wat later naar Madra

1965 | Drama, Korte film

Nederland 1965. Drama van Adriaan Ditvoorst. Met o.a. Rudi Falkenhagen, Maxim Hamel, Chris Baay, Yvonne Grosfeld en Hans Oosterhuis.

Het boeiende debuut van Pim & Wim. Een man keert na een lange reis terug naar Amsterdam, maakt er Provo, Koninginnedag, een kermis en de Dodenherdenking mee en wordt vervolgens dood aangetroffen. Het enthousiasme straalt eraf. Vlot camerawerk van Wim van der Linden. Geproduceerd door Pim de la Parra.

De 1, 2, 3, rhapsodie

1965 |

1965. Kees Meyering, Rem Koolhaas, Frans Bromet, Jan de Bont en René Daalder.

Het boeiende debuut van Pim & Wim. Een man keert na een lange reis terug naar Amsterdam, maakt er Provo, Koninginnedag, een kermis en de Dodenherdenking mee en wordt vervolgens dood aangetroffen. Het enthousiasme straalt eraf. Vlot camerawerk van Wim van der Linden. Geproduceerd door Pim de la Parra.

nog geen vpro account?

media

Regisseur		VPRO Cinema	Bezoekers	Ik
2003	Lara Croft Tomb Raider: The Cradle of Life
1999	The Haunting
1997	Speed 2: Cruise Control
1996	Twister
1994	Speed
1965	De 1, 2, 3, rhapsodie

Producer		VPRO Cinema	Bezoekers	Ik
2002	Minority Report
2002	Equilibrium
1999	SLC Punk
1997	Speed 2: Cruise Control

Cameraman		VPRO Cinema	Bezoekers	Ik
1992	Shining Through
1992	Lethal Weapon 3
1992	Basic Instinct
1990	The Hunt for Red October
1990	Flatliners
1989	Black Rain
1989	Bert Rigby, You're a Fool
1988	Die Hard
1987	Who's That Girl
1986	Ruthless People
1985	The Jewel of the Nile
1985	Heart of A Champion: The Ray Mancini Story
1985	Flesh+Blood
1983	De vierde man
1983	All the Right Moves
1981	Going
1976	Max Havelaar of de koffieveilingen der Nederlandse Handelsmaatschappij
1975	Keetje Tippel
1975	De Laatste Trein
1974	Dakota
1973	Turks fruit
1973	De blinde fotograaf
1972	Joao en het Mes
1971	Wat zien ik
1971	Stamping Ground
1971	Blue Movie
1970	De worstelaar
1969	Floris
1969	De blanke slavin
1969	De baby in de boom
1969	Carna
1969	Antenna
1967	Sabotage
1967	Paranoia
1967	Body and Soul 2
1966	Ice Cream Soda
1966	De minder gelukkige terugkeer van Joszef Katús naar het land van Rembrandt
1965	Ik kom wat later naar Madra

name

email

mijn instellingen

Jan de Bont

Lara Croft Tomb Raider: The Cradle of Life

Minority Report

Equilibrium

The Haunting

SLC Punk

Speed 2: Cruise Control

Twister

Speed

Op de fiets naar Hollywood

Shining Through

Lethal Weapon 3

Basic Instinct

The Hunt for Red October

Flatliners

Black Rain

Bert Rigby, You're a Fool

Die Hard

Who's That Girl

Ruthless People

The Jewel of the Nile

Heart of A Champion: The Ray Mancini Story

Flesh+Blood

De vierde man

All the Right Moves

Going

Max Havelaar of de koffieveilingen der Nederlandse Handelsmaatschappij

Keetje Tippel

De Laatste Trein

Dakota

Turks fruit

De blinde fotograaf

Joao en het Mes

Wat zien ik

Stamping Ground

Blue Movie

De worstelaar

Floris

De blanke slavin

De baby in de boom

Carna

Antenna

Sabotage

Paranoia

Body and Soul 2

Ice Cream Soda

De minder gelukkige terugkeer van Joszef Katús naar het land van Rembrandt

Ik kom wat later naar Madra

De 1, 2, 3, rhapsodie

media

artikelen

Jan de Bont maakt ‘live action’ Mulan

Nieuwe Jan de Bont-film toch afgelast

Weer groen licht voor Jan de Bont film

Nieuwe Jan de Bont-film afgelast

Jan de Bont regisseert vervolg Tomb Raider