Arnold Schoenberg

Von heute auf morgen

Duitsland​/​​Frankrijk 1997. Muziek van Jean-Marie Straub, Danièle Huillet en Daniele Huillet. Met o.a. Christine Whittlesey, Richard Salter, Claudia Barainsky, Ryszard Karczykewski en Christine Whittlesey.

My War Years: Arnold Schoenberg

Duitsland​/​​Canada 1992. Documentaire van Larry Weinstein. Met o.a. Rudolf Wessely, Hagnot Elischka, Thomas Sigwald, Erhard Pauer en Hannes Gastinger.

Een portret van Arnold Schoenberg (1874-1951), een van de meest markante figuren uit het kunst- en muziekwereldje van Wenen in het begin van de twintigste eeuw. Schoenberg was autodidact die begon met de muziek die hij in de straten hoorde neer te schrijven. Alexander von Zemlinsky werd zijn leraar en levenslange vriend. Ondanks het verbod van zijn ouders stortte de jonge Arnold zich in het muziekleven. Hij ontwikkelde een zeer persoonlijke stijl die zowel voorstanders had als fervente tegenstanders. Zijn atonale tonen gaven een nieuwe dimensie aan de muziek. Wie niet in zijn zgn. 'Zwölftonmusik' kon inkomen had er uiteraard geen oren naar. Hij vermeed de harmonieuse symfonische klanken uit het verleden. Zijn invloed op de filmmuziek was monumentaal. De film is opgevat als een documentaire gemaakt in de eerste helft van de twintigste eeuw, met acteurs die tot de camera spreken in interviews. Zelfs de 'home movies' van Schoenberg zijn gefantaseerd, maar opgenomen in zwart-wit met de primitieve beelden van die tijd. Een interessant experiment dat vooral muziekliefhebbers zal aanspreken. Muziek wordt uitgevoerd door Pierre Boulez, het Schoenberg Quartet, het Ensemble Intercontemporain, de sopranen Arleen Auger en Janice Watson, 'Sprechstimme' Marianne Pousseur, pianist Stefan Vladar en het Londen Symphony Orchestra, o.l.v. Michael Tilston Thomas. Weinstein en Thomas Wallner baseerden hun scenario op actuele geschriften en interviews. Achter de camera nam Horst Zeidler plaats. Stereo.

Pierrot Lunaire

België 1990. Muziek van Paul Paquay. Met o.a. Marianne Pousseur, Luc Brumagne, Amid Chakir en Françoise Walot.

De regisseur heeft geprobeerd een nieuwe versie te maken van een zeer merkwaardig werk van de genoemde componist, dat zowel muziek en dans als gesproken dialogen bevat, aangezien we er het zonderlinge personage van een voordrachtskunstenares in aantreffen. In feite is de legendarische Pierrot een mythe uit de wereld van de verbeelding geworden en zijn aanwezigheid is dan ook het enige positieve element in deze film. Helaas brengt de zeer ingewikkelde en zelfs moeizame regie de dromerige, poëtische en plastische betovering van het origineel absoluut niet over, terwijl de personages vaag blijven. Deze ambitieuze flop is verteerbaar als we ons concentreren op de opmerkelijke muzikale prestatie van Philippe Herreweghe, maar daar hebben we eigenlijk geen film voor nodig!

Le Diable au coeur

Frankrijk 1976. Drama van Bernard Queysanne. Met o.a. Jane Birkin, Jacques Spiesser, Emmanuelle Riva en Philippe Lemaire.

Door vader vernederde, in zichzelf gekeerde student bemint in stilte Engels au pair-meisje, totdat hij haar bij zijn vader in bed aantreft. Hij doodt de vader en gijzelt het meisje in een een buitenhuis, waar ze zich eerst door seksueel overwicht op hem, probeert te redden, maar geleidelijk aan zelf ook opgaat in provocerende spelletjes voor de buitenwereld. Toonwisseling van burgelijk melodrama naar satirische slotscènes doet de film in verschillende delen uiteenvallen, waarvan een lang middendeel met psychologisch-erotisch duel in isolement tussen Birkin en Spiesser veruit het boeiendst is. Uitstekend acteren en werkzaam contrast tussen beiden, tillen scènes uit boven gangbare softporno.