Spencer Heijnen is Well-Being Consultant bij The Energy Strategy. Dit bedrijf verschilt op één punt wezenlijk van andere adviesbureaus: ze werken vanuit de Science of Happiness. ‘Genieten is één van de vele wegen naar geluk.’
Hoe denk je dat het komt dat de druk om te genieten veel mensen juist ongelukkig maakt?
Naar mijn idee hebben veel mensen een verkeerde opvatting van wat geluk is. Zij verwarren gelukkig zijn met je goed voelen en genieten. Genieten van de dingen die je doet is belangrijk, maar het is één van de vele wegen naar geluk. Geluk bevat meer dan alleen genieten: het houdt ook in dat je negatieve emoties toelaat. In mijn ogen ben je gelukkig wanneer je op een realistische manier bekijkt wat je hebt, dat kunt accepteren en er vervolgens het beste van maakt. Geluk is iets dat je doet. Heel cliché misschien, maar het is net als de liefde: geluk is een werkwoord.
Hoe kwam je zelf in aanraking met The Science of Happiness?
Ik was altijd een highflyer, behaalde goede cijfers en was altijd bezig met achievements. Maar dat is niet duurzaam. Ik merkte dat ik vast begon te lopen, en vroeg me steeds vaker af: waar doen mensen het eigenlijk voor? Successen zijn leuk voor het moment, je kunt er echt even van genieten, maar je went eraan. Toen ik op bezoek was bij familie in Harvard kwam ik voor het eerst in aanraking met positieve psychologie. Ik bezocht de universiteitsboekhandel en zag daar een poster waarop stond: ‘Happier: the most popular course in Harvard.’ Dit vak over positieve psychologie wordt gegeven door Dr. Tal Ben-Shahar. Ik kocht zijn boek, en dat heeft veel voor me betekend. De belangrijkste regel uit dat boek is: allow yourself to be human. Het is geen rocket science!
Kan jij mensen gelukkig maken?
Ja en nee. Ik probeer er niet voor te zorgen dat mensen geen negatieve emoties meer hebben, maar ik help ze een beter immuunsysteem op te bouwen. Geluk is heel abstract, maar het is zeker te beïnvloeden. Er zijn als het ware verschillende knoppen waar je aan kunt draaien. The Science of Happiness verdeelt geluk in drie van die knoppen: relations, meaning en strenghts. Met relations doelen we op relaties met anderen. Voor iemand anders zorgen geeft vaak een snelle boost! Meaning houdt in dat je leeft voor iets dat groter is dan jezelf. Dat kan iets megalomaans zijn, zoals de wereld gelukkiger maken...
Is dat waarvoor jij leeft?
Ik probeer er in ieder geval een steentje aan bij te dragen, maar een relatie met iemand anders is ook al iets dat groter is dan jezelf.
En strenghts?
Dat gaat over je krachten. Het goed kennen van je eigen krachten en die
vaker inzetten kan je geluk enorm beïnvloeden. Uit het onderzoek dat ik eerder noemde blijkt ook dat het aantal mensen dat gelukkig is bijna overeenkomt met het aantal mensen dat zich uitgedaagd voelt op hun werk. Ik denk dat die dingen een reflectie van elkaar zijn.
Wat raad je jongeren aan die een enorme druk voelen om te genieten?
Genieten kan op verschillende manieren: je kunt genieten van een kop koffie of goede seks, maar je kunt ook genieten van het feit dat je een kind op de wereld hebt gezet. In mijn ogen zit daartussen een wezenlijk verschil.
Ik zou zeggen dat de eerste vorm van genieten die je noemt wel is wat de meeste mensen bedoelen wanneer ze het hebben over genieten. En dat is ook de druk die gevoeld wordt: de druk om zoveel mogelijk korte geluksmomentjes te beleven.
Precies, terwijl dat tweede type van genieten op de lange termijn veel meer bijdraagt aan je geluk. Hetzelfde zie je in bedrijven. Op dit moment streven veel jongeren vooral economisch succes na, en ook bedrijven richten zich op economische groei. Natuurlijk maakt geld gelukkig, maar tot op zekere hoogte. Mensen op de Zuidas die dag en nacht doorwerken en hun emoties onderdrukken kunnen snel successen behalen, maar op de lange termijn zal dit altijd zijn tol eisen. Andersom werken gelukkige mensen vaak effectiever. Wanneer je als bedrijf economische groei nastreeft zijn je werknemers niet per se gelukkig, maar als je als bedrijf in de eerste plaats geluk nastreeft ben je productiever.
Zie geluk als je gezondheid: gezonde mensen worden ook weleens ziek, ze genezen alleen sneller. En wanneer je ziek bent heeft het geen zin om door te werken: eens in de zoveel tijd moet je flink uitzieken. Zo is het ook met geluk. Soms heeft het al je energie nodig. Negatieve emoties zullen nooit verdwijnen, maar mensen die investeren in relaties, weten waar hun krachten liggen en leven voor iets dat groter is dan zijzelf zullen er beter mee om kunnen gaan. Vraag aan vrienden waar je sterke punten liggen, en koppel dat aan concrete voorbeelden. Waar ben jij nou écht goed in? Gebruik datgene vaker. Zie je wel, de Science of Happiness gaat veel verder dan: als je aan iets negatiefs denkt, moet je aan iets positiefs denken.