lekker griezelen

Yael Meijer is kinderpsycholoog en -psychotherapeut en betrokken bij de Jeugdgezondheidszorgrichtlijn over angst.

Waarom vinden kinderen – en volwassenen – griezelen leuk?
‘Omdat je er een kick van krijgt en omdat het beheersbaar is. Griezelfilms raken aan angsten die iedereen kent. Maar als het enge op een scherm gebeurt, kun je ermee spelen. Je kunt de angst ondergaan, maar tegelijk buiten jezelf plaatsen. Daar krijg je een adrenalinestoot van.’

Heeft het kijken naar een enge film of serie ook een functie?
‘Ja, je leert je angsten kennen. Het is voor jonge kijkers nuttig om die emotie te leren kennen, te ervaren dat dat gevoel ook weer zakt en dat dat leuk en spannend kan zijn. Het grootste nadeel van enge films is dat je de enge gebeurtenissen direct voor je ziet. Die beelden kunnen soms lang blijven hangen. Een spannend boek kun je met je fantasie zo eng maken als je wilt. Televisie wordt als je als het ware aangedaan. Het is per kind verschillend welke beelden en onderwerpen een nare reactie geven. Dat ligt er maar net aan waar je op dat moment gevoelig voor bent.’

Wanneer is iets te eng?
‘Dingen eng vinden hoort bij kindzijn. Iedereen ziet op jonge leeftijd iets wat enorme indruk maakt, wat hem niet meer loslaat. Dat hoort ook bij opgroeien. Uiteindelijk leer je die angsten ook weer beheersen. Ik krijg wel eens kinderen in mijn praktijk die niet kunnen omgaan met iets wat ze op televisie hebben gezien, al zijn dat vaker nieuwsbeelden dan fictie. Vaak raken die beelden aan een onderliggende, universele angst. Het kan problematisch worden, als je getuige bent van iets waar je niets aan kunt doen. Onmacht in combinatie met angst kan heel aangrijpend zijn. Dat neigt naar een trauma.’

Wat kunnen ouders doen als hun kind iets heel engs op televisie heeft gezien?
‘Het is voor een kind heel belangrijk en fijn om erover te praten. Als een kind naar iets zit te kijken en je merkt dat hij erin verzuipt, ga er dan doorheen praten. Geef er woorden aan, dan kunnen ze die emotie ook hanteren. Als je merkt dat je kind ermee blijft zitten, benoem dan wat hem bang maakt. Het is ook heel goed als een kind ziet dat de hoofdpersoon in de film of serie de situatie uiteindelijk de baas is. Daarmee geef je het de mogelijkheid zijn eigen demonen ook aan te gaan. Als kinderen komen vast te zitten in een angst, is dat ook een van de technieken die we gebruiken. Niet slachtoffer blijven, maar in actie komen om de angst aan te kunnen.’

(Interview met Iris Otten loopt door na afbeelding)