docupedia

Jonathan Maas

Televisierecensent en filmkenner Hans Beerekamp vertelt in Docupedia over de ontwikkeling van het Nederlandse documentaire genre. Van abstracte expressie tot de observerende documentaire.

hoe verder?

Maar hoe nu verder, in een tijd dat de techniek voortraast, iedereen filmmaker kan zijn maar geld om je film te financieren een schaars goed is geworden? 

De VPRO Gids sprak voor de serie ‘makers van morgen’ met jonge en startende filmmakers. Hoe pakken zij het aan? Hoe maken zijn films en voor welke vormen kiezen zij? Vijf trends. 

camjo, geen crew & gewoon beginnen

Wachten op een fonds om met een stevige crew op pad te gaan, is geweest. Geholpen door steeds vernuftiger technische middelen trekken veel jonge makers er alleen of met z’n tweeën op uit, niet gehinderd door gebrek aan camera-ervaring – noem het jeugdig enthousiasme. Neem Chris Belloni, maker van de documentaire I am gay and muslim, een film over Marokkaanse moslimhomo’s. Hij reisde op eigen gelegenheid vier keer naar Marokko om vertrouwen te wekken. Soms filmde hij al wat met een simpele vakantiefotocamera; beelden die in de uiteindelijke film zijn beland.
Meike Plant trok voor haar film Tough naar Oeganda, waar ze vrouwelijke boksers portretteerde, samen met één collega. ‘Wanneer je met een hele crew aan komt zetten, werkt dat intimiderend’, weet ze. ‘De allereerste scene was totaal out of focus’, erkent ze. ‘Toch heeft het volgen van een training nooit prioriteit gehad. Het is vooral uitproberen en doen.’
 

online starten

Je filmplan pitchen bij een omroep en fiattering zien te krijgen van een netmanager is een lang en slopend traject. Daar ga je niet op wachten in een tijd dat je je materiaal online kwijt kan. Draaien met met die handel. Joris van den Berg (29) en Sanne Cousijn (29) startten twee jaar geleden de internetserie De Meisjes van Thijs. Nu is de serie op Comedy Central en bieden actrices van naam zich spontaan en kosteloos aan om mee te werken. ‘Het enige wat je nodig hebt is een verhaal en een camera’, stelt Van den Berg.
Het duo formuleerde productionele voorwaarden voor hun guerilla filmtechniek: de filmpjes moeten op één dag te draaien zijn, er mogen geen attributen in zitten die in een normaal huis niet aanwezig zijn en het moet altijd en overal gedraaid kunnen worden, dus ook recht voor de deur.
 

duurzaam draaien

Nu filmfondsen opdrogen is het zaak sponsoren voor je film te vinden. Mark Ram (40) heeft eigenlijk bij toeval een manier gevonden om die over de streep te trekken: go green! Ram won de Green Film Making Competition met zijn plan om zijn film duurzaam te produceren. Een plan waarin ook bedrijven als Eneco brood zagen. ‘Omdat we duurzaam draaiden, kregen we ontzettend veel in natura, zoals de auto, make-up en de klimspullen’, verhaalt Ram. 

crowdfunding

Nog een manier om films te financieren is crowdfunding. Er is al veel over geschreven, maar dat het echt werkt weet Karin Jessica Jansen (29). Haar filmplan De Anderen pitchte ze met een zelf gedraaide trailer op het online platform EU1. In no time haalde ze dik drieduizend euro op. 

houwtje touwtje

In Gay-K doen Tim den Besten en Nicolaas Veul verslag van de eerste gay pride in het voormalige Oostblokland. De opdracht: een lowbudgetfilm over hoe het is om homo te zijn in Oekraïne. Dat is het ook geworden: houtje touwtje-tv met groezelige en schokkerige shots die doen denken aan de vakantiebeelden van je tante Jopie, die in de jaren tachtig voor het eerst met een videocamera naar Griekenland toog en af en toe vergat dat het ding nog draaide. Toch werkt het. Je zit de jongens dicht op de huid en volgt hun persoonlijke verbazing over de homohaat die ze aantreffen en hoe ze die vervolgens ’s avonds laat in de hotelkamer ironiseren.
‘Minder geld levert mooie dingen op’, weet Tim den Besten (25). “Als ze ons hadden gezegd ‘hier heb je een ton, ga maar maken’, hadden we een crew om ons heen gehad en hadden we staan presenteren a la Floortje Dessing. Doordat er slecht is gefilmd komt het verhaal veel beter aan.’ Wat je ziet is wat je krijgt: twee jongens die van niets weten, gaan ergens naar toe en proberen ergens achter te komen. De kijker is getuige.

Meer Docupedia bij Holland Doc 24.

Foto's: Karoly Effenberger