65 jaar hommeles

Er is geen staat ter wereld die zich juridisch en militair heeft gelegitimeerd op de manier dat Israël dat doet, tot op de dag van vandaag. Wie zijn de mensen die de staat verdedigen, die de regels en de wetten maken en de orde handhaven?

De VPRO laat dit in drie documentaires van vooraanstaande Israëlisch makers zien en sluit af met een blik in de toekomst. De Israëlisch filmmaker Dan Setton volgt in ‘State 194’ de pogingen om VN-erkenning voor de Palestijnse staat.

Hoofd documentaire aankoop Nathalie Windhorst heeft gekozen voor ongemakkelijke films en ‘gevaarlijk denken’. Good en bad guys lopen door elkaar heen en de kijker krijgt inzicht in het denken en handelen van machthebbers en onderdrukkers die terugblikken op beslissingen met grote gevolgen. Windhorst: ‘Slim, intelligent, prikkelend en belangrijk om ethiek aan de kaak te stellen.’
 

Voor het eerst in de geschiedenis van de Israëlische binnenlandse veiligheidsdienst Shin Bet, delen voormalige hoofden van deze dienst hun ideeën en reflecteren ze in het openbaar op hun acties en beslissingen. Wanneer de zes voormalige hoofden zich hebben bloot gegeven, reflecteren zij in het openbaar over de morele aspecten van foltering en terrorisme, arrestaties en moorden. De burgers die zij hebben beloofd te beschermen zijn misschien een moment veiliger geweest door hun acties, maar het is de vraag of de Shin Bet het land een stap dichter bij vrede heeft gebracht. 

nl2, 13 mei 20.30u

Sinds Israël in 1967 de Westelijke oever van de Jordaan en de Gazastrook veroverde, heeft het leger duizenden bepalingen en wetten opgelegd, militaire rechtbanken gevestigd en honderdduizenden Palestijnse inwoners veroordeeld. Verder heeft het leger een systeem ontwikkeld van rechtsmacht door een bezettingsleger dat uniek is in de wereld. De makers van dit rechtssysteem moeten voortdurend reageren op een veranderende werkelijkheid en hebben te maken met juridisch complexe en morele dilemma's om een systeem van militaire wetgeving voor een bezette bevolking te ontwikkelen en te handhaven.

Voor het eerst in hun leven vertellen Israëlische rechters, aanklagers en juridisch adviseurs, die het systeem hielpen ontwikkelen,voor de camera over het militaire rechtssysteem in de bezette gebieden. 

nl2, 16 mei 23.50u

De Israëlische filmmaker Dan Setton kreeg twee jaar lang unieke toegang tot de hoogste kringen in de Palestijnse macht. Hij was aanwezig bij de onderhandelingen die werden gevoerd voor het verkrijgen van een lidmaatschap bij de VN. Palestina zou daarmee het 194e land worden dat door de Verenigde Naties als een onafhankelijke staat wordt erkend. Maar een strategie van jaren van bloedige conflicten is niet zomaar omgezet in een andere koers. 

nl2, 23 mei 23.50u

Regisseur Yoav Shamir, is geboren en getogen in Israël. In zijn maatschappij wordt constant geschermd met het begrip antisemitisme en met de Holocaust, maar zelf is hij er nooit mee in aanraking geweest. Hij wil weten wat antisemitisme in deze tijd betekent, twee generaties na de Holocaust, en reist op zoek naar antwoorden de wereld rond. 

nl2, 8 mei 23.50u

Meer over 65 jaar Israël op Holland Doc 24, met portretten van betrokkenen.