De Amerikaanse seksuoloog Dan Savage meent dat de hang naar monogamie (heteroseksuele) relaties instabiel maakt.
Overigens is de aanname dat mensen streven naar stabiele relaties niet per definitie juist. Stabiliteit kan saai zijn. Veel mensen hebben daarom de neiging de stabiliteit te verstoren.
Een goede vriend schreef mij een e-mail over zijn vrouw: ‘Ze is een mooi boek, maar ik heb haar uit.’ Ik geloof dat hij Carmiggelt parafraseerde. Ik schreef hem terug dat je een mooi boek ook kunt herlezen. Hij antwoordde: ‘Dat is waar,’ maar enthousiast klonk hij niet.
We mogen van mensen geen objecten maken, maar een boek is niet zomaar een object. Laten we de metafoor van het boek handhaven.
Feitelijk is het absurd dat in de regel op een gegeven moment van ons wordt gevraagd steeds maar weer hetzelfde boek te lezen. En deze herhalingsoefening zou ook nog eens romantisch moeten worden gevonden. Hier is veeleer sprake van marteling.
Maar kun je tegen een mens zeggen: ‘Je bent een prachtig boek, maar ik heb je uit’? Wordt van ons niet veeleer verwacht dat wij veinzen te herlezen tot we erbij neervallen? De monogame relatie is als de Bijbel – monogamie is een geloof.
De gelovige zegt: alleen wat in de Bijbel staat is waar. Het gevaar bestaat echter dat de gelovige, al bladerend in een ander boek, laten we zeggen Het rood en het zwart, dat boek zo mooi vindt dat hij het verkiest boven de Bijbel.
De verlatingsangst, die grote menselijke angst, wordt waarheid. Als de gelovige van zijn geloof is gevallen, zal hij immers niet zo snel weer terugkomen. Monogamie is de bezwering van de verlatingsangst.
Maar niet alleen is monogamie een irrationele bezwering, zij kan wellicht ook beschouwd worden als rationeel risicomanagement. Velen denken het risico verlaten te worden te minimaliseren door van monogamie de norm maken.
Dan Savage zegt, ik parafraseer: nee, u verlaagt het risico verlaten te worden door de eis van monogamie op te geven.
Wie heeft gelijk: Savage of de gelovigen?
Zeker is, dat wat wij een romantische relatie noemen vroeg of laat in een oefening in risicobeheersing uitmondt.