Wim: ‘Hèhè, blij dat we even rustig zitten. Mooi parkje trouwens. Lekker dichtbij huis ook.’
Kees: ‘Daarom. Prima bankje dit. Ook handig met dat urinoir er vlak naast.’
‘Nou, waar gaan wij het vandaag over hebben?’
‘Zeg het maar. Ik ben benieuwd.’
‘Wacht even hoor. Eh, jij zou toch iets te praten meenemen?’
‘Ik?’
‘Dat was de afspraak. Ik zou voor iets te eten zorgen en jij voor iets te praten. Ben je dat nou alwéér vergeten?’
‘Dat moet haast wel dan, ja.’
‘Dus je hebt helemaal niks te babbelen bij je?’
‘Nee, sorry. Wel te knabbelen. En te drinken, appelsap. En een zak boerderijdrop.’
‘Maar dus niks om over te praten?’
‘Nee, niet aan gedacht.’
‘Nou, mooi is dat. Hebben we belegde broodjes, vier flesjes bier...’
‘...maar niks om het over te hebben, nee. Stom van mij.’
‘Denk nou eens goed na ! Heb je nou echt niks te kibbelen bij je?’
‘Totaal vergeten. Het spijt me.’
30 september 2016, Kees van Kooten en Wim de Bie over de dvd-box Toen blijkt nu.
‘Al had je maar een kleinigheidje om op te sputteren, weet je wel.’
’Nee. Ik zou niet weten wat.’
Nou, ’t is fraai hoor. Twee bejaarden, samen zwijgend op een bankje. In 2016. Met al zijn rampen, schandalen en problemen. Bergen gespreksonderwerpen. Maar nee hoor, wij hebben niks om over te praten. Of we zo’n uitgeblust nichtenkoppel zijn.’
‘Zou het opvallen?’
‘Ja, wat dacht je! Nu al. Kijk ze maar eens kijken, de voorbijgangers. En zie je wel dat ze allemaal praten ? Er zijn er geen twee die hun mond houden.’
‘Wat moeten we nou doen?’
‘Jij moet thuis als de donder wat te praten gaan halen’.
‘Wat dan bijvoorbeeld?’
‘Doet er niet toe. Als het maar iets is waar wij het samen oneens over kunnen zijn.’
‘Akkoord. Ik ben zo gauw mogelijk terug’.
‘Misschien heb je nog wat te praten van gisteren liggen! Zoek maar wat. Ouwe koek is nog altijd beter dan niks!’
‘Maar wat doe jij dan in de tussentijd?!’
‘Ik praat zolang wel in mezelf!’
Een kwartier later
‘Hebbes!’
‘Wat hebbes?’
‘Hij zat bij de post’.
‘Wie zat bij de post ?
‘Onze nieuwe dvd-box. Heb ik besteld bij vpro.nl/winkel’
‘Juist! Now we’re talking!
‘Toen blijkt nu. Weer een schitterend ontwerp van Piet Schreuders. Kijk: “Tien films die hun schaduwen tientallen jaren vooruit wierpen”; dat is de ondertitel.’
‘Negen uur materiaal dat niet eerder op dvd is verschenen en ook niet op YouTube staat. Story’s van een uur. Uit de jaren 1986, 1987 en 1988, lees ik hier. Dat is potdomme zowat dertig jaar geleden!’
‘Het Concept zit er toch wel bij?’
‘Ja, daar begint het mee. Omdat we daar gek van werden, weet je nog wel? Ieder plannetje heette toen een concept. Als je geen concept had, dan kon je het wel schudden.’
‘Het concept van toen is de framing van nu.’
‘Maar als je het niet zelf wist te concipiëren, dan kon je desgewenst evenzogoed nog wel een baby’tje scoren. Ik noem nu maar iets typisch tachtigerjarenachtigs. Niet alleen als homo- of lesbokoppel, maar ook als twee heteroseksuele vrienden. Als je d’r maar een eigentijds concept van had. Van Kooten en De Bie willen een kindje heette die documentaire.’
‘Arend Jan Heerma van Voss speelde die gynaecoloog toch?’
‘Ja, fantastisch. En Hedy Meyling was onze draagmoeder en Guy Mortier de malafide spermadealer. Arend Jan zit trouwens ook in film 6, de achtiger jaren, in film 7, cultuur en de zorgzame samenleving met Joekie Broedelet, en in film 8, de Nationale Privacytest.’
‘Er komen weinig van onze bekende types in voor, zie ik hier.’
Van Kooten en De Bie willen een kindje, 1986
‘Ja. Een paar maar. Vind ik wel verfrissend. In alle films zijn wij onszelf, maar dan steeds in een geflipte versie. Over de top en hysterisch, jaren voor Gordon en Joling. Over verslaving in de tachtiger jaren bijvoorbeeld. Als jij zogenaamd aan de tomatenpuree bent. Maar daarvoor ben je al door de bocht gegaan en commercieel geworden. Dan duik je ineens op bij Joop van den Ende, Jos Brink en Ron Brandsteder. Die dat heel goed en sympathiek meespeelden. Net als Willem van Kooten trouwens, in de documentaire Van Kooten en Van Kooten.’
‘“Het satirische werk van het Simplisties Verbond in de late tachtiger jaren blijkt van een voorspellende betekenis,” lees ik hier. Heb jij dat nou ook zo ervaren, toen? Dat wij, hoe zeg je dat tegenwoordig, influencers met een branded content waren?’
‘Welnee. Het was een totaal andere, in een heleboel opzichten revolutionaire, maar uiteindelijk toch weer brave tijd. Het waren de jaren van de arro’s. Dat is de tweede film. Komt meteen na Het Concept.’
‘En bingewatching bestond nog niet. Daarom. We zagen zo ongeveer wat voor opwinding er op welk gebied ontstond en die waan van de dag overdreven we dan een beetje.’
‘Hebben wij in die uitzending van “floppy deus het holisme” bijvoorbeeld over het reli-gen gesproken? Of was dat in Keek op de Week?’
‘Ja, dat was later. In de jaren tachtig waren alleen het crimino-gen en het homo-gen nog maar gelocaliseerd, in onze hersenen. En toen kwam de ontdekking van het reli-gen. Dat had je of dat had je niet.
Daar hebben wij toen nog een speciale documentaire over gemaakt.’
‘Met die MRI-scantunnel was dat toch? Dan konden de hersenspecialisten bij een proefpersoon zijn of haar zogenaamde reliklontje al dan niet localiseren, röntgenologisch’.
‘Of ze dat gen bezaten of niet. Zodat de kijker zou kunnen zien of godsdienstige mediatypes echt religieus waren of alleen maar schijn-heilig.’
De Tegenpartij, 1981
‘Wie deden er ook alweer aan mee, toen bij ons?’
‘Ja! Dat was heel sympathiek van ze. Thijs van den Brink, Antoine Bodar, Andries Knevel, Arie Boomsma en de Meiden van Halal en dan ben ik er nog een paar vergeten. Ik zie ze nog achter elkaar die tunnel in schuiven.’
‘Jammer dat ze die uitzending achteraf hebben verboden. Die had ik er op deze drie dvd’s graag bij willen hebben.’
‘De deelnemers beriepen zich op hun privacy. In feite heel begrijpelijk. En wij hadden de te verwachten opschudding ook behoorlijk onderschat. Alle discussies die er daarna losbarstten. Of je het operationeel kon laten verwijderen, dat reliklontje, als je er geestelijk last van had. Dat je wel eens wat dingen wilde doen die God verboden had, enzo.’
‘En of het in het strafrecht kon worden opgenomen, zodat criminele recidivisten konden worden veroordeeld tot het ondergaan van een hersenoperatie waarbij de misdadiger, om zijn kwaadaardige aanleg kalt te stellen, werd uitgerust met een gedoneerd reliklontje van iemand die er juist vanaf wou.’
‘En of zo’n reliklontjesoperatie in de ziektekostenverzekering moest worden opgenomen...’
‘Schei uit! Goed dat die uitzending niet is doorgegaan. Maar onze Nationale Privacytest, die staat er dan weer wel op.’
‘Als wij nu nog een programma moesten maken, waar zou dat dan over gaan?’
‘Nog steeds over het genenonderzoek, denk ik. Want dat gaat maar door. En natuurlijk over die kinderachtige, hebberige prognose dat wij allemaal 130 jaar oud gaan worden. Je moet er toch niet aan denken?’
‘Dan hebben wij zonen van 102 en 105. Nou, daar trap je geen balletje meer mee.’
‘De Nederlander wil als 130 jaar oude man in het hele land 130 kilometer per uur kunnen rijden, daar komt het op neer.’
Keek op de week, 1991
‘Of als we wat dichter bij huis blijven: dan zouden we nu een pseudo-documentaire over een nationale actie van vaderlandse oma’s kunnen maken, die gratis en ’s nachts, in het geheim, al die modieuze en opzettelijk op de knieën gescheurde jeans van hun kleinkinderen herstellen.’
‘Ik zag vanmorgen de eerste CEO in een kennelijk met opzet hier en daar opengereten krijtstreeppak.’
‘Of we zouden Cor, Cock en Ab van der Laak kunnen laten meedoen aan een aflevering van Bed and Breakfast.’
‘Nog even terug naar dat almaar voortschrijdende genenonderzoek. Dick Swaab blijft natuurlijk de hardnekkigste influencer, maar ook professor Goudsmit, hoogleraar pathogenese, zei een maand geleden hele zinnige breindingen. Over ons ontkennings-gen bij voorbeeld. Wanneer dat gen zogenaamd “aanstaat”, zodat wij onze onafwendbare dood als het ware ontkennen, dan blijven wij energiek en nemen wij volop aan de samenleving deel, genieten wij intens van de kunst en de natuur en zijn wij blij met elke nieuwe dag die voor ons ligt.’
‘Het ontkennings-gen is dus een soort verheu-gen.’
‘Precies. En zo hebben alle bankiers, zie De verleiders van George van Houts, een sterk ontwikkeld leu-gen’.
‘Filosofen bezitten een hyperactief vra-gen en mensen met moordlust zijn dragers van het ja-gen.’
‘Hyperserviele types lijden aan hun bui-gen, extreem hebzuchtigen hebben een agressief krij-gen, maar tolerante en empathische mensen kunnen bo-gen op een gedo-gen.’
‘En wedden dat ze, behalve deze genetische stimulatoren, nog minstens zoveel karakterbepalende genen zullen localiseren als er nieuwe planeten ontdekt en benoemd zullen worden?’
‘Eigenlijk ben ik, voor wat betreft de komende dertig jaar, nog het meest bang voor het verdwijnen van de VPRO. Door welke externe ontwikkelingen dan ook.’
‘Niet ondenkbaar. Maar die angst wordt dan veroorzaakt door jouw fatalistische dui-gen.’
‘Nou nee, ik heb waarschijnlijk een te sterk ontwikkeld versla-gen.’
‘Laten wij daarom God op onze blote knieën danken dat wij dit niet meer zullen beleven, omdat wij glashard weigeren 130 te worden.’