Nu zijn thema’s van literaire festivals altijd een beetje heikel, maar de bezoeker wil misschien weten waarom uitgerekend deze groep schrijvers bij elkaar is gebracht om met elkaar over van alles en nog wat te praten, vandaar een thema. Je geeft mensen een houvast en zoals vaak is de houvast een illusie.
Van alle thema’s die gekozen hadden kunnen worden was angst misschien de beste keuze. Angst is houvast bij uitstek, juist ook als die angst een illusie is.
Ik was gevraagd een gesprek te modereren waaraan een Iraakse, een Amerikaanse en een Israëlische schrijver deelnamen. Om te voorkomen dat het gesprek uitsluitend over politiek zou gaan en de schrijvers zouden worden gereduceerd tot vertegenwoordigers van hun land – de Iraakse schrijver woonde al dertig jaar niet meer in Irak – besloot ik dat het eerste deel van het debat maar over liefde, seks en angst moest gaan, want als we praten over liefde hebben we het dan niet eigenlijk over angst? Angst om verlaten te worden? Angst om bedrogen te worden? Angst om niet genoeg geliefd te worden? Angst om niet genoeg lief te hebben? Angst om jezelf te verliezen?
En als we het over seks hebben, hebben we het dan niet eigenlijk over angst? Angst om onvolmaakt geschapen te zijn – dit geldt uiteraard zowel voor mannen als voor vrouwen. Angst om niet te kunnen presteren. Angst om niet goed te zijn in bed, waaruit blijkt dat voor veel mensen seks een sport is die je met meer of minder vaardigheid kunt bedrijven. Ik zou zeggen dat seks een emotionele aangelegenheid is, seks is geen ambacht. Het is geen pottenbakken dat je onder de knie kunt krijgen door het veelvuldig te doen.
Helaas bleken de schrijvers in kwestie niet of nauwelijks bereid om over angst, liefde en seks te praten, ze wilden veel liever over politiek praten. De Amerikaan zei nog wel dat je zonder angst de liefde niet kon bereiken, maar specifiek wilde hij niet worden.
Voor de meeste mensen is politiek stukken minder bedreigend dan liefde en seks.