De coulissen van de Wetstraat
Canvas, woensdag, 21.35-22.30 uur
Elke zondagochtend is ruim een uur voordat in Nederland het politieke praatprogramma Buitenhof begint op de Belgische televisie de Vlaamse tegenhanger te zien: De zevende dag. Een van de twee presentatoren is de prominente ‘Wetstraatjournalist’ Ivan De Vadder. Begin december 2010 had hij toenmalig premier Yves Leterme te gast om te praten over de problemen op dat moment met de opvang van asielzoekers. Naar verluidt zouden mensen in de vrieskou buiten moeten overnachten. Het ongenoegen van Leterme over de kritiek zat de premier zo hoog dat hij weigerde te antwoorden op vragen van De Vadder en demonstratief doorsprak over de stappen die zijn regering volgens hem al genomen had.
Opmerkelijk was hoe ingetogen Ivan de Vadder reageerde op de schoffering van Leterme. Na enkele mislukte pogingen ertussen te komen, terwijl hij Leterme steeds keurig met ‘premier’ aansprak, ging hij naast zijn stoel staan en vroeg hij al even demonstratief, maar in bedeesd Vlaams: ‘Zal ik gewoon verdwijnen? Dan kunt u rustig doorgaan. Ja, daar is de camera.’ Leterme deed of zijn neus bloedde, terwijl hij ononderbroken verder ging over ‘opvangcapaciteit’, ‘toestroom’ en ‘afhandelen van dossiers’. De Vadder nam weer plaats en sloot bij de eerstvolgende adempauze van Leterme het gesprek af met een kolderiek beleefd ‘dank u wel’.
De Vlaamse politiek journalist is klaarblijkelijk nooit in de leer geweest bij zijn Britse collega Jeremy Paxman, die met een mengeling van ironie en brutaliteit de regie over het gesprek zou hebben teruggenomen. Maar ook in Nederland is het ondenkbaar dat een politiek interviewer zich zo gedwee opzij laat zetten door een politicus. Wat in Nederland evenmin denkbaar is, is dat een politicus zijn verontschuldigingen aanbiedt, ‘bij u en uw collega’s’, zoals Leterme een jaar later deed tegenover De Vadder in opnieuw De zevende dag. Dat soort boetedoening is in Den Haag een zeldzaamheid.
Ivan de Vadder heeft nu een driedelige documentaireserie gemaakt, De coulissen van de Wetstraat, waarin met behulp van archiefbeelden wordt teruggekeken op politieke incidenten, samen met de hoofdrolspelers van toen. Dat archief is overigens wel wat pover. De politiek van voor 1999 blijft buiten beschouwing, omdat de vrt van die tijd alleen korte journaalbeelden heeft. Pas in dat jaar werd met actualiteitenprogramma Terzake begonnen, de enige serieuze bron van materiaal. De openingsaflevering reconstrueert de partijruzie binnen de liberale VLD die het einde inluidde van partijvoorzitter Karel De Gucht, nu lid van de Europese Commissie.