Bas Haring opent de derde reeks van Durf te denken met een tv-college over collega-filosoof Bertrand Russell (1872-1970).

Durf te denken
Nederland 2, 16.35-17.00 uur

Mocht je zelf een denker kiezen?
Bas Haring: ‘Er is in de voorgaande series natuurlijk al een hele zwik voorbijgekomen, daarom kreeg ik een paar suggesties, maar daar had ik niks mee. Toen heb ik zelf Bertrand Russell voorgesteld, omdat ik dat een grappige vent vind. Hij is een logicus, heel rationeel en zakelijk, zo iemand kent het grote publiek vaak niet. Tegelijkertijd heeft hij op een dag de Nobelprijs voor nota bene literatuur gewonnen, een heel interessante combinatie.’
Wanneer kwam je voor het eerst met hem in aanraking?
‘Tijdens mijn studie filosofie gingen we in op een aantal paradoxen van hem. Je zou dat kunnen vergelijken met sommetjes maken, logica leren. Dat Russell behalve een mathematische filosoof ook politiek geëngageerd was, wist ik toen nog niet. De voorbereiding op dit tv-college was een hernieuwde kennismaking.’

Je zegt in Durf te denken dat je filosofen als Russell mist in de huidige tijd.
‘In de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw waren er verschillende denkers die zich op een intellectuele, academische manier met de maatschappij bemoeiden. Hier in Nederland vroeg iemand als L.E.J. Brouwer zich, samen met onder anderen Frederik van Eeden, af hoe de wereld mooier en beter kon worden, dat was de tijdgeest. Maar nu zie ik dat niet gebeuren.’
En iemand als Peter Sloterdijk dan, van wie je een citaat aanhaalt?
‘Ja, hij manifesteert zich inderdaad wel in brede publieke en maatschappelijk betrokken zin. Alleen noem ik hem in de uitzending om zijn taalgebruik. Bertrand Russell formuleert bijzonder helder, terwijl Sloterdijk moeilijk te doorgronden teksten schrijft. Vaak associëren mensen alleen dat met filosofie, een soort vaagheid in zichzelf, en ik wil aan de hand van Russell laten zien dat er ook heel toegankelijk geschreven, zeer precieze en diep doordachte filosofieën bestaan.’
Over wie zou je het binnen zo’n kader nog meer willen hebben?
‘Eigenlijk vind ik het raar om het vakgebied op te hangen aan personen. Die zijn voor zo’n serie ook op een dag op, in elk geval de grote. Het lijkt mij interessant en relevanter om een groot onderwerp te kiezen, het milieu bijvoorbeeld, of de economie, en dat vanuit de filosofie te benaderen.’
Je noemt Russell dapper en inspirerend.
‘Hij deed wat hij zelf belangrijk vond, hoe moeilijk dat soms ook was. Die lijn volg ik ook: doen wat ik het goede vind.’