vergeet reality, dit is de werkelijkheid

Merel van Ommen ,

In Duivelse dilemma’s wordt écht ingezoomd op de rafelrandjes van het leven.

Duivelse dilemma’s
Nederland 2, 23.15-0.00 uur

Eigenlijk heeft scripted reality bar weinig met de realiteit te maken. In het televisiegenre worden waargebeurde feiten nagespeeld en is het niet meteen duidelijk dat het om acteurs gaat. Die (amateur)acteurs zijn gerecycleerd uit reclamefilmpjes of realityprogramma’s (‘Hé, is dat niet Rutger uit De bachelor?’). Het decor is vaak niets meer dan een grijze hoekbank in een keurig opgeruimde modelwoning. De dialogen zijn expliciet en vooral: de moraal is kraakhelder. Ieder leugentje komt immers uit en iedere vreemdganger wordt betrapt.

Duivelse dilemma’s
is ook (vaak) gebaseerd op waargebeurde feiten, maar is van heel ander allooi. In de nieuwe, vierdelige reeks zetten prominente filmmakers in korte films hun personages voor een keuze tussen twee kwaden. Daarbij worden de rafelrandjes van het leven niet weggepolijst. De premières vinden plaats in De Balie in Amsterdam. Aansluitend is er een debat rondom de centrale vraag: hoe kan je een goed mens blijven onder extreme omstandigheden? De komende weken worden de films Mi kulpa (Shariff Korver), De vluchtkerk (Kees Vlaanderen) en Tweede kans (Sander Burger) uitgezonden.

De film van vanavond heet Symbiose, een film gemaakt door regisseuse Mijke de Jong en scenariste Jolein Laarman. Symbiose is gebaseerd op een waar gebeurde geschiedenis in Amsterdam. Koen (Fabian Jansen), de zoon van Sophie (Elsie de Brauw), is verstandelijk gehandicapt. Hij is volledig afhankelijk van zijn moeder. Sophie beloofde haar zoon hem nooit alleen te zullen laten. Maar zal zij haar belofte kunnen blijven waarmaken nu zij aan dementie blijkt te lijden?
Om dit verhaal te vertellen durft De Jong de tijd te laten ademen. Minutenlang is de kijker getuige van Koen en Sophie’s dagelijkse rituelen. Naarmate de tijd verstrijkt, infiltreert een stille ontreddering Sophie’s gelaatsuitdrukkingen en handelingen. Symbiose bevat subtiele details – Sophie en Koen hebben dezelfde staalblauwe ogen, stijlvolle Sophie draagt plots steeds dezelfde outfit. De dialogen zijn natuurlijk en er is een poëtisch eind­shot. Eentje dat, als de televisiewerkelijkheid allang is gestopt, blijft nazingen.