De Old Order Amish leiden een leven alsof de tijd eeuwen heeft stilgestaan. En zo gek is dat nog niet.

2Doc: Amish - A Secret Life
zondag, Nederland 2, 19.05-20.00 uur

Je hebt er de teletijdmachine van professor Barabas niet voor nodig om in Lancaster County, Pennsylvania een gezin in negentiende-eeuwse klederdracht voorbij te zien komen in hun rijtuig met paard, vermoedelijk op weg naar de kerk, alwaar zij er niet om hoeven te denken hun smartphone in vliegtuigmodus te zetten – want die hebben ze niet. De Old Order Amish leiden een eenvoudig leven zonder moderne technologieën en volgen de leer van de zeventiende-eeuwse Zwitserse Anabaptist Jakob Ammann. Ze hebben geen auto, beperkte elektriciteit, geen zorgverzekering. De Amish houden van het plattelandsleven, handarbeid en nederigheid. Kinderen gaan niet naar middelbare school of universiteit, want de Amish vinden lagere school voldoende als voorbereiding op de Amish manier van leven. De volgelingen van Ammann, die zich in 1693 afscheidde van de Mennonieten (vernoemd naar de Fries Menno Simons), vinden de gemeenschap belangrijker dan het individu – en dat is ook een van de redenen waarom ze moderne technologie verwerpen, want die maakt het individu onafhankelijk van de gemeenschap.
De makers van de bbc-documentaire uit 2012 The Amish, A Secret Life – vandaag te zien bij de eo – kregen toestemming om te filmen bij een Old Order Amish gezin, dat in het geheim zijn medewerking aan de documentaire verleende en daarmee excommunicatie riskeert, want foto en film zijn taboe. Ze wilden echter graag laten zien hoe gelukkig ze zijn en bovendien: ‘Als we het gevoel hadden dat God het niet goed vond deden we het niet.’

We leven mee met Miriam en David en hun kinderen, die zich bijvoorbeeld afvragen hoe het zit met het nieuws: moeten ze daar helemaal geen kennis van nemen? Er sijpelt wel wat informatie binnen, maar die is niet altijd even actueel: zo denkt Miriam dat Tony Blair nog steeds premier van Groot-Brittannië is. Ze heeft nu vier kinderen, maar: ‘Mijn ideaal is een gezin met tien kinderen!’ Met strooien hoeden lopen ze door de supermarkt (dat mag dan weer wel) en het gebed bij de McDonalds duurt zo lang dat de hamburger bijna koud is.

Miriam en David, allebei knap en uiterst zachtaardig, zijn nu achterin de twintig en inmiddels elf jaar getrouwd. Toen David achttien was begon hij Miriam te ‘versieren’ maar het ging daarbij om een ‘hands-off courtship’: ze zaten naast elkaar op de bank, maar gezoend werd er niet. Soms een kneepje in de hand, dat wel. En na anderhalf jaar hands-off courtship heb je dan wel zin om te trouwen, natuurlijk.
Miriam heeft nooit getwijfeld aan de relatie, want: ‘Ik geloof dat God ons samengebracht heeft’. Het is eigenlijk jaloersmakend… Miriam draagt expres suffe jurken want, zegt ze, ‘God heeft de man nu eenmaal met een sterk lustgevoel opgezadeld, maar wij vrouwen moeten dat niet nog eens extra aanwakkeren.’ Zelfs een blote nek kan volgens haar al als een rode lap op een stier werken. Maar dat weet ze pas sinds David haar erover vertelde. ‘Ik had geen idee dat een man zo’n strijd moet leveren!’
Het intrigerende van The Amish, A Secret Life is dat je je telkens verbaast en tegelijk denkt: ‘ja, daar zit wel wat in!’ – want inderdaad, hoeveel mannen in de ‘normale’ wereld (de onze) worden niet dagelijks geconfronteerd met almaar sexyer gekleed gaande jongedames – en worden we daar beter van? En hoe veel beter smaakt die havermoutpap als je hem rustig kunt proeven zonder dat de buitenwereld via televisieschermen al vanaf het ontbijt je leven binnendringt? We zien hier kortom een achterhaalde manier van leven, maar op een verrassend positieve manier.