Ter ere van Ramses Shaffy’s geboortedag staat NPO Cultura deze week in het teken van de Amsterdamse kunstenaar. Het Ramses Shaffy Fonds houdt hem in leven.

Ramses Shaffy
NPO Cultura, maandag t/m donderdag
‘Ramses leeft!’ riep Jacques Klöters afgelopen december tijdens De Nacht van Ramses in het DeLaMar Theater. ‘Ramses had zelf altijd het idee dat hij nog terug zou komen in zijn huis op de Herengracht toen hij naar het bejaardentehuis verhuisde,’ vertelt Klöters, voorzitter van het Ramses Shaffy Fonds voor Jonge Kunstenaars en bijzonder conservator aan de UvA. ‘Zijn huis stond vol spullen die niet zomaar bij het vuilnis mochten belanden: cassettebandjes, kostuums, boeken, theaterstukken en natuurlijk zijn vleugel. Er moest een bestemming gevonden worden voor zijn materiële nalatenschap en dat werd de afdeling Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam. Ook zijn financiën en contracten moesten bekeken worden. We zijn in totaal zo’n twee en een half jaar bezig geweest om alles uit te zoeken en in orde te brengen.’

Op een tentoonstelling op de UvA kon het publiek Ramses’ eigendommen uiteindelijk zelf bewonderen. En er waren de afgelopen vijf jaar meer projecten die Shaffy in leven hielden: een musical en een dramaserie. ‘De toestemmingen hiervoor lopen ook via het fonds,’ vertelt Klöters. ‘Alleen bij het gebruik van Ramses’ werk voor politieke of reclamedoelen gaan we niet overal op in, maar in principe juichen we dit soort producties alleen maar toe. De serie won terecht een Zilveren Nipkowschijf: prachtig geschreven en subliem gespeeld, acteur Maarten Heijmans was verbijsterend goed in de rol van Ramses.’ 

Het Ramses Shaffy Fonds organiseerde tevens de benefietavond De Nacht van Ramses, waar onder anderen Spinvis, Lucky Fonz iii, Michiel Borstlap en Trijntje Oosterhuis een Shaffy-nummer zongen. De Nacht maakt ook onderdeel uit van NPO Cultura’s programmering. Klöters kan geen favoriete vertolking aanwijzen. ‘Iedereen die ik achteraf sprak had een ander hoogtepunt, dus het was een avond voor alle smaken.’
De opbrengst van de Nacht ging naar het fonds. ‘Ramses had geen kinderen of erfgenamen, dus heeft hij bij zijn leven de stichting opgezet. Het geld dat Shaffy na zijn dood verdient komt terecht bij jonge kunstenaars, die Ramses als zijn erfgenamen ziet. We willen geen beurzen geven, maar geld steken in optreedmogelijkheden en jonge kunstenaars hulp bieden bij het opzetten van een netwerk, waar ze grote behoefte aan hebben.’

De storm rond Shaffy is voorlopig weer even gaan liggen, maar volgens Klöters raakt het publiek waarschijnlijk niet snel op hem uitgekeken. ‘Hij was een uniek figuur: liedjes schrijven, zingen, schilderen én acteren. In de jaren zestig was er de verwachting dat de nieuwe mens zou opstaan, vrij van vooroordelen, remmingen, seksuele geaardheid, familiebanden. Voor mij was dit Ramses.’