De nieuwe VPRO-jeugdserie Taart draait om een jongetje en zijn vader, marsepein, slagroom en caramel. ‘De personages hebben allemaal een randje.’

Taart
Vanaf zondag 10 januari 2016, NPO 3, 9.00-9.25 uur
 
Een lerares kan best stotteren, een burgemeester kan een sociale fobie hebben, een negenjarig jongetje met gitzwarte ogen kan poolreiziger zijn. En een vader die zijn grote liefde is kwijtgeraakt, kan best de heerlijkste taarten bakken. Dat zien we in vpro’s nieuwe jeugdserie Taart. Die gaat over Kadir, die alleen met zijn vader Umut overblijft nadat zijn moeder overleden is. Hoewel ze haar allebei missen, doet Kadir zijn best om de zon weer een beetje te laten schijnen. ‘Ze komen voor veel problemen te staan, maar uiteindelijk is er altijd taart,’ vat scenarioschrijfster Lineke van den Boezem het samen. Tallulah Schwab is verantwoordelijk voor de regie. ‘Het leven is ook een soort taart. Dat moet je met grote happen eten,’ vindt zij.
Taart is een serie geworden om van te watertanden, in de traditie van films als Amélie en het werk van Wes Anderson. Fantasierijk, maar niet kinderachtig. Van den Boezem: ‘Ik wilde graag iets maken over een alleenstaande ouder en kind. Het wegvallen van een van de ouders verandert de balans in het gezin. Dat wilde ik vertellen, maar dan op een vrolijke manier.’

Taartliefhebber Schwab (regisseur van korte films en recentelijk Dorsvloer vol confetti) ging al overstag toen ze de titel hoorde, maar ook zij voelde zich bij het lezen van het script meteen aangetrokken tot de bijzondere vader-zoonrelatie.

Umut is banketbakker, Kadir toekomstig poolreiziger

Op een zonnig terras bespreken Schwab en Van den Boezem hun personages alsof het echte mensen zijn. ‘Het is heel leuk om de personages te verzinnen,’ zegt Van den Boezem. ‘Als je ze dan tegenover elkaar zet, gaan ze haast vanzelf op elkaar reageren en gebeurt er van alles. Vanaf dat moment wordt het schrijven heel makkelijk. En het is een feestje om te zien hoe Tallulah dat in beeld heeft gebracht.’
Schwab: ‘De serie gaat dan wel over taart, maar ik wilde het allemaal niet te zoetsappig laten zijn. De personages hebben allemaal een randje.’
 
Kadir droomt ervan om poolreiziger te worden; hij neemt een bad in ijsklontjes en draagt de hele dag een dikke jas en muts van zeehondenbont. Waar komt dat vandaan?
LvdB: ‘Elk personage in de serie verenigt tegenstrijdigheden in zich. Umut is verdrietig, maar bakt taarten voor iedereen die wel iets te vieren heeft; de vrouw van de bloemenstal heeft een stuifmeelallergie; de burgemeester gaat niet graag met mensen om en de broodbakker haat vroeg opstaan. Ik vond het mooi dat zo’n donker jongetje vlucht in een koude poolfantasie. Je wilt dat hij zonnig wordt, maar hij kan juist in de koude wereld troost vinden. Alle kinderen hebben zo’n soort wereld, op hun eigen manier.’
TS: ‘Zonder er zo veel nadruk op te leggen, verbeeldt het zijn onvermogen om het gemis aan te pakken.’ 

Martha Villada Marquez en Eric Corton

Het heerlijke banket speelt een sleutelrol. Waar komen al die taarten vandaan?
TS: ‘Welke taarten bij welke scène horen, dat luistert heel nauw. De taarten die Umut maakt, reflecteren ook een stemming en een persoonlijkheid. Ik ben tientallen banketbakkerijen af geweest om te zoeken naar de perfecte taart. Uiteindelijk zijn we in zee gegaan met Meike Schaling van banketbakkerij Petit Gateau in Amsterdam. Zij is een in Frankrijk geschoolde patissier en heeft voor een groot deel van de taarten gezorgd. Daarnaast was er binnen de crew een speciaal taartenteam. Er moesten altijd genoeg reservetaarten zijn. De acteurs moesten zich vaak inhouden. Omdat de taart zo lekker is, heb je natuurlijk de neiging er heel veel van te eten. Maar het moet na vijf takes ook nog smaken.’ 
LvdB: ‘In een van de afleveringen zit een taartengevecht. Banketbakster Meike moest er niet aan denken dat er met haar taarten gegooid zou worden, dus dat is op een andere manier opgelost. Op een ander moment worden haar creaties wel gevoerd aan de varkens. Het is maar goed dat die er zichtbaar van genoten.’

TS: ‘Taart en eten heeft iets heel emotioneels en passievols. Als je die taarten ziet, moet je er eigenlijk niet van af kunnen blijven. Dan voel je ook veel meer voor diegene die het maakt. Er zijn veel taartencrises geweest, bijvoorbeeld over welke taarten bij welk moment pasten. Er is op een gegeven moment in het verhaal een probleem waardoor Umut een tijdje geen taart kan maken. We hebben heel lang gebakkeleid over wat het eerste taartje moest zijn wat hij vervolgens weer zou maken. Er werden vergaderingen belegd, met verschillende taarten op tafel die we hebben geproefd en bekeken. Daar zijn felle discussies over gevoerd.’ Lachend: ‘En daarna moesten die taartjes natuurlijk weer opgegeten worden, heel erg.’ 

Op de verjaardag van Jos

Naast al die zoetigheid is er ook verdriet, en een jongetje dat meer voor zijn vader zorgt dan andersom.
LvdB: ‘Kadir trekt de zorg voor zijn vader heel erg naar zich toe, omdat hij denkt dat Umut dat nodig heeft.’
TS: ‘Het is niet meer echt een ouder-kindrelatie, het wordt gelijkwaardiger, bijna als vrienden. Ze runnen samen een mannenhuishouden. Het is geen klassieke situatie, maar het werkt wel.’

LvdB: ‘Uiteindelijk moeten ze er samen uitkomen en moet Kadir weer een kind worden. Ik kom ook niet uit een traditioneel gezin, mijn ouders zijn gescheiden toen ik drie was. En zo zijn er tegenwoordig natuurlijk veel verschillend samengestelde gezinnen. Dat heeft ook leuke kanten, de liefde tussen ouder en kind kan verschillende vormen aannemen. Ik wilde dat vertellen zonder er een oordeel aan te hangen.’

Het boek Taart, door Lineke van den Boezem & Meike Schaling met recepten en verhalen uit de serie, verschijnt bij uitgeverij Fontaine.