zorgenkinderen

Zondag, NPO 3, 9.20-9.45 uur

 

Bikkels is een serie over kinderen die thuis een familielid hebben dat extra zorg nodig heeft. Een vader of moeder met een lichamelijke of psychische ziekte bijvoorbeeld, of een broertje of zusje met een handicap. De kinderen tussen de negen en dertien helpen met bijvoorbeeld het huishouden, boodschappen of zorg voor jongere broertjes en zusjes. Soms komen ze door tijdgebrek in de knel op school of liggen ze ’s nachts wakker omdat ze zich zorgen maken. Toch staat het positieve centraal in de portretten van de ‘minimantelzorgers’. Met hun doorzettingsvermogen en veerkracht weten ze er iets van te maken. Dankzij homevideo’s en speelse animaties zijn de soms zware verhalen ook nog eens leuk om naar te kijken. Geen wonder dat Bikkels (met de internationale titel Tough cookies) in de prijzen viel op Cinekid en het Canadese BANFF-festival.

Nu zijn er tien nieuwe afleveringen. Het is heel moeilijk om geschikte kandidaten te vinden: twee researchers zijn er maandenlang fulltime mee bezig. Een van hen is Wouter Scheepstra. ‘Ons doel is zichtbaar maken wat er achter veel voordeuren gebeurt. We spreken met allerlei instanties die ons weer met gezinnen in contact brengen. Ik vind het heel dapper als ze mee willen werken.’

De gezinnen worden streng geselecteerd. ‘Er moet wel echt iets serieus aan de hand zijn in een gezin. Aan de andere kant moet de situatie ook niet te extreem zijn. We willen altijd dat een kind beter wordt van de uitzending.’

Soms wensten ze natuurlijk dat ze opgroeiden in een gewoon gezin, maar de bikkels zijn voornamelijk zelfstandig en vrolijk. ‘We zoeken altijd naar de kracht van het kind,’ zegt Scheepstra. ‘Dat kan iemand zijn waar ze veel steun aan hebben, zoals een opa of oma die altijd voor ze klaarstaat, of een hobby of sport waar ze veel in kwijt kunnen. Vaak blijkt ook dat het gezin ondanks alle problemen heel liefdevol is.’

Hoewel ouders soms liever niet met hun problemen op televisie verschijnen, werken ze toch mee voor hun zoon of dochter, zegt de researcher. ‘Als iemand ziek is in het gezin, gaat er veel aandacht naar die persoon. Daarom komen die kinderen vaak aandacht tekort. Het is mooi als ze dankzij de uitzending ook een keer in de spotlights komen te staan.’ 

De uitzendingen worden geregisseerd door verschillende jonge makers. Eef Hilgers (26) is een van hen. Zij nam in de twee voorgaande seizoenen al een aflevering voor haar rekening en ging voor de tweede uitzending van dit seizoen op bezoek bij de elfjarige Meintje. Haar vader is blind en haar moeder is zeer slechtziend. ‘Meintje is vaak de ogen van haar ouders. Zo moet ze op de markt beschrijven wat ze ziet en gaat ze met haar vader met de trein naar Ajax. Ze rennen dan met zijn tweeën door het station en zitten op de blindentribune. Ook fietsen ze samen op een tandem. Meintje heeft heel veel verantwoordelijkheid. Op vakantie in Parijs liepen ze uren rondjes omdat ze het hotel niet kon vinden. Gelukkig gaan haar ouders er goed en met humor mee om.’

De belevenissen van de bikkels hebben Hilgers een nieuwe kijk op het leven gegeven. ‘Ze gaan op een bijzondere manier om met hun situatie. Allemaal hebben ze op een bepaalde manier mijn ogen geopend. Zo heb ik van Meintje geleerd dat je niet hoeft te kunnen zien om dingen te beleven. En dat blinden niet de hele dag thuis zitten, maar juist heel veel ondernemen.’