Een persoonlijkheid én een documentairetweeluik als geen ander. Muziekdocumentaire Sinatra, All or Nothing at All is een weergaloze Amerikareis.

Het uur van de wolf
NPO 2, 22.45-0.27 uur
 
‘One day you turn around and it’s summer
Next day you turn around and it’s fall
And all the springs and
winters of a lifetime
Whatever happened to
them all?’

Uit: ‘The September of My Years’ (1965)
 
Drie minuten en twaalf seconden duurt het nummer van componist Jimmy van Heusen en tekstschrijver Sammy Cahn. In die tijdsspanne zwerft De Stem door de jaren. Laat de seizoenen door de zinnen vloeien, verzinkt in zichzelf. Omlijnt een woord, accentueert een lettergreep. Houdt soms ook een subtiel ogenblik vast aan één letter, als was deze het laatste memento van een lang vervlogen zomeravond.
In ‘The September of My Years’ ligt heel de melancholie van een woelig, intens, tomeloos mannenleven besloten. Op Abrahams drempel stond Frank Sinatra (1915-1998) toen hij het nummer, in een fantastisch arrangement van dirigent Gordon Jenkins, opnam in studio A van de fameuze United Western Recorders in Hollywood. Titelsong van het album met op de hoes de wegwijzer …sings of days and loves ago. Want deze man zong, vrijwel zonder uitzondering, naar zijn leeftijd en leven. Frank zong Sinatra.
Drie minuten en twaalf seconden. Dat is docufilmer Alex Gibney (tevens maker van het hallucinante Scientology-exposé Going Clear) met Sinatra, All or Nothing at All nét niet gelukt. Maar er waren dan ook zeven levens en de dood om te chroniqueren. Om het fonkelnieuwe Gibney-dubbelopus, twee delen van twee uur elk, boud samen te vatten: dit is een van de brontechnisch zuiverste, mooiste muziekdocumentaires ooit gemaakt. Meticuleus gecomponeerd mozaïek van honderden, vaak zeldzame beeld- en geluidsfragmenten. Geen gekunstelde auteursconstructie, geen vaagduiding van druiloren met een fopstudiediploma van universiteit X of Y. Neen. Alleen Sinatra en mensen die ooit met hem hebben gewerkt, geleefd, gefeest, gebakkeleid. Rode draad: het ‘afscheidsconcert’ uit 1971, waarvan de setlist Sinatra’s levensverhaal vertelt. (Uiteraard zou The Voice, rusteloos als hij was, terugkomen; ‘New York, New York’ moest immers nog worden vereeuwigd.)
 
In filmdocumentair opzicht zal Sinatra, All or Nothing at All voor lange, lange tijd het laatste woord zijn over Ol’ Blue Eyes. Meer nog: dit audiovisuele alles of niets vertelt, parallel aan het verhaal van zijn hoofdpersoon, de geschiedenis van het Amerika van de vorige eeuw. En verwerft zo een fascinerende tweede dimensie.
Sinatra was een meester van het uitgerekte crescendo. Gibney smeedt op zijn beurt een artiestenachtbaan denderend en duikelend van de positieve en negatieve piekmomenten tot een ritmisch afgewogen, meeslepend geheel.
In de NPO-versies zijn de twee delen, te zien in Het uur van de wolf vandaag en op donderdag 30 juli, met circa tien minuten elk ingekort. Niettemin zullen iedere Sinatra-liefhebber zowel het weemoedswater als de plezierparels over de konen biggelen.
Kom, we mixen nog een very dry martini (twee olijven), en leunen mijmerend achterover. ‘One day you turn around and it’s summer...’