hoernalistenliefje

NPO 2, 21.15-22.00 uur

‘Weet je wel wie ik ben?’ vroeg de in 1991 geliquideerde ‘topcrimineel’ Klaas Bruinsma aan een winkelmeisje in de Amsterdamse Beethovenstraat. Dat wist ze niet. Bruinsma liet een van zijn lijfwachten een viezig exemplaar van Nieuwe Revu uit de auto halen. Daar stond een artikel over hem in en dat moest ze maar eens lezen, maar wel snel, want tegen sluitingstijd zou hij weer langskomen om het blad op te halen.

Er zijn altijd criminelen geweest, van Al Capone via Jacques Mesrine en Pablo Escobar tot John Gotti, die via de media een door hen gewenst imago naar buiten probeerden te brengen. Heineken-ontvoerder en veroordeeld afperser Willem Holleeder was al jaren een bekende ‘topcrimineel’ die met liquidaties in verband werd gebracht. Hij was een dankbaar onderwerp voor talrijke publicaties, maar werkte daar nooit aan mee. Dit veranderde toen hij in 2012 vrijkwam na het uitzitten van twee derde van zijn negenjarige straf voor het afpersen van vastgoedhandelaren. Hij gaf interviews en ging met bekende en onbekende Nederlanders op de foto. Tot veler verbazing kreeg Holleeder een column in Nieuwe Revu en was hij te gast in het NTR-programma College tour, dat eerder persoonlijkheden als bisschop Tutu en de Dalai Lama ontving.

De door Dirk Bayens en Maud van de Reijt gemaakte aflevering ‘Holleeder: De val van een knuffelcrimineel’ van Argos TV Medialogica (Human-vpro) laat zien hoe de media, en in het bijzonder Nieuwe Revu en College tour, met Holleeder hebben gehoereerd. Niemand zegt het duidelijker dan Raoul Serrée, organisator van de inmiddels opgeheven Holleeder Tour door de Jordaan: ‘Het is crime, dat verkoopt altijd.’ Erik Noomen, toenmalig hoofdredacteur van Nieuwe Revu, geeft eerlijk toe: ‘Voor een blad is een van de doelstellingen zoveel mogelijk blaadjes verkopen. En we dachten natuurlijk door Willem Holleeder aan te trekken als columnist – waar morele haken en ogen aan vastzitten – dat het de losse verkoop van Nieuwe Revu enorm zou versterken.’ College tour daarentegen had louter zuivere, journalistieke motieven om Holleeder uit te nodigen. ‘Wat wij hoopten is dat je iets meer gaat snappen van zijn denkwereld, van zijn achtergrond,’ zegt Carel Kuyl, ntr’s mediadirecteur. ‘Hoewel hij niks zegt, zie je ook wat er gebeurt.’ Volgens Jan Meeus, onderzoeksjournalist van NRC Handelsblad, maakte Holleeders optreden deel uit van een plan om sympathiek en ongevaarlijk over te komen. In maart bracht misdaadverslaggever Peter R. de Vries geluidsopnamen naar buiten waarop Holleeder zijn zuster Sonja (‘vuile kankerhoer!’) bedreigt, wat het einde van zijn status als knuffelcrimineel betekende. Eén uitspraak op die opnamen mag ironisch heten: ‘Ik ben een bekende Nederlander, ik laat me door niemand hier uitkafferen!’