In ‘De laatste reis van Kahsay Mekonen’ reconstrueert Argos de raadselachtige route die een vluchteling uit Eritrea aflegde voor hij onder verdachte omstandigheden dood werd aangetroffen.

Zaterdag, NPO Radio 1, 14.00-15.00 uur
 
In september 2013 arriveerde de 47-jarige Eritrese vluchteling Kahsay Mekonen in Nederland. Al snel kreeg hij een verblijfsvergunning en in afwachting van de overkomst van zijn vrouw en kinderen verbleef hij in het asielzoekerscentrum in Leersum. Op 21 december 2013, een paar dagen voor kerst, is hij daar voor het laatst gezien. Twee weken later, op 5 januari 2014, werd zijn levenloze lichaam gevonden, hangend aan een boom in een park in het Duitse Bremen. De Duits politie beschouwde zijn dood als een abc’tje. Vluchteling, boom en riem: zelfmoord. Hij werd losgeknipt en daarmee was de zaak afgedaan. De bovenste helft van de riem bleef zelfs in de boom achter. Maar er zijn een groot aantal signalen die erop kunnen wijzen dat er iets heel anders is gebeurd met Mekonen.
© sanne terlingen

De Eritrese ID-kaart van de dode man

Ruim anderhalf jaar geleden beten Huub Jaspers (Argos) en Sanne Terlingen (website en magazine OneWorld) zich vast in deze zaak, en ze hebben vooralsnog niet losgelaten. Daarbij gingen ze te werk als echte rechercheurs. Reisgegevens werden uitgeplozen, telecomverkeer gereconstrueerd, bankverkeer nagetrokken, autopsierapporten geraadpleegd en iedereen die op een of andere manier bekend was met Mekonen werd benaderd. Van zijn  broer in Israël tot ambtenaren bij justitie en medewerkers van het azc. De geslotenheid en angstcultuur binnen de Eritrese gemeenschap maakten het er niet makkelijker op. En hoe meer feitjes boven water kwamen, hoe groter de raadsels rond zijn dood werden. 
De Duitse autoriteiten hebben daar geen onderzoek naar verricht. Dit terwijl het bij de Nederlandse justitie bekend was dat Mekonen bedreigd werd. Die kennis is echter nooit gedeeld met justitie in Duitsland omdat ‘er niet naar gevraagd is.’ Met al hun nieuw verworven forensische kennis klinken Jaspers en Terlingen inmiddels als een recherche-duo.
Huub Jaspers: ‘Op de foto’s van het lichaam zijn de armen gebogen. Maar als je sterft terwijl je hangt, gaan de armen naar beneden.’
Sanne Terlingen: ‘En dan word je op die manier lijkstijf. De armen worden stijf in de houding die met de zwaartekracht samenhangt en die stijfheid houdt dan aan. Dit is niet de meest logische wijze om stijf te worden als alles in je lichaam ontspant.’
HJ: ‘Er is nog iets. Bij ophanging ga je strekkrampen krijgen.’
ST: ‘En dan ga je met je voeten bewegen.’
HJ: ‘Daarom is het heel raar dat zijn voeten de houding hebben alsof ze gewoon op de grond staan. Er zijn helemaal geen tekenen dat hij die bewogen heeft.’
ST: ‘Haast alsof hij liggend om het leven is gekomen.’
HJ: ‘Het is een misvatting dat mensen die zich verhangen eerst op een stoel gaan staan. Ze proberen het een beetje uit en als het pijn doet stoppen ze. Maar soms zijn ze dan al weg.’
ST: ‘Als het aan de deurklink is, gaat het vaak om wurgseks. Hebben we allemaal gehoord van de forensisch patholoog.’
HJ: ‘Hij is midden in de winter hangend aan een boom gevonden en had geen jas aan. En nergens in de buurt was een jas of tas te vinden.’  
ST: ‘Hij was al minstens een week onderweg en had geen andere kleren bij zich. Toch waren zijn kleren schoon.’
Voor Jaspers en Terlingen zijn er meerdere redenen waarom het belangrijk is dat de waarheid in deze zaak boven water komt. De belangrijkste is heel simpel. Terlingen: ‘Als jij of ik vermist worden en enkele weken later hangend aan een boom worden gevonden, komt er gegarandeerd een onderzoek. Nu gebeurde er niets. Alsof het ene mensenleven meer waard is dan het andere. Dat kan nooit de bedoeling zijn.’