De wereld verandert steeds sneller, maar de Fransen lijken er niet in mee te willen gaan. Ze staken om de haverklap tegen hervormingen, houden met passie van hun eigen taal en koesteren hun eeuwenoude tradities. Bewonderenswaardig, die liefde voor de Franse manier van doen, maar vormt die misschien ook een ballast voor een voortvarend Frankrijk in de 21ste eeuw?

Wilfred maakt een rondgang door Parijs om de kracht én logheid van de Franse cultuur en mentaliteit te onderzoeken. Vakbondslui houden hem voor dat ze heus niet alleen om geld staken, maar om de Franse manier van leven te bewaken waarin niet efficiency maar kwaliteit van leven centraal staat. Behoudzucht als deugd.

Bij het Opéra de Ballet ontdekt Wilfred dat er nog altijd dezelfde pasjes worden gebruikt waarmee Lodewijk de 14e in de 17e eeuw als Zonnekoning furore maakte op het toneel. Dansen in het besef van traditie en geschiedenis helpt volgens de dansers om de zinnen te verzetten en te verbinden. Juist nu, in tijden van angst en onzekerheid, drukt men hem op het hart.

Ondertussen stroomt het land vol vluchtelingen. Een deel van hen krijgt in hartje Parijs een uitgebreide stoomcursus ‘Hoe word ik een Fransman?’. De Syrische Izzat leert de Franse taal en geschiedenis, maar ook de typisch Franse wijze van converseren bij een diner en de Westerse omgang met vrouwen tijdens dansles. Fransen weten al eeuwen ‘comme il faut’. Izzats begeleidster meent dat de nieuwkomers pas gelukkig worden als zij ook weten hoe het hoort. Izzat zelf laat het zich aanleunen, in zijn hart blijft hij een Syriër. In dit extra fragment zie je dat goed.

Wilfreds zoektocht brengt hem ook bij het prestigieuze Académie Française, waar al eeuwenlang de Franse taal wordt bewaakt tegen invloeden van buitenaf. Bij gebrek aan Franse uitvindingen voelen de Eeuwigen, zoals de leden van de Academie heten, zich wel verplicht Franse equivalenten voor woorden als computer te vinden. Om het Frans puur te houden, ook al is het niet meer de wereldtaal die het ooit was.

© vpro / communicatie

De Franse behoudzucht heeft iets moois maar remt tegelijkertijd positieve ontwikkelingen af. Frankrijk is zijn positie kwijt als gidsland in wetenschap, cultuur en technologie. De supersonische Concorde uit 1969 en de videotexdienst Minitel uit 1982 zijn zo ongeveer de laatste technologische huzarenstukjes.

Sommige Fransen hebben meer dan genoeg van de pauzestand waarin het land zich bevindt. Zoals selfmade miljardair Xavier Niel, afkomstig uit een van de armste banlieues van Parijs. Hij wil dit op zijn eigen manier doorbreken. Hij is begonnen met onderwijsvernieuwing waarmee de overheid zich niet mag bemoeien. Op zijn École 42 krijgen dropouts, werklozen en kansarme jongeren uit de buitenwijken een gratis opleiding tot softwareprogrammeur. En met succes. Volgens Niel ligt de toekomst van Frankrijk bij deze generatie, die wél wil bewegen en veranderen. 

kijk nu op NPO Start