De Wouter Tapes (deel 1)

De Wouter Tapes, deel 1

"Hoe zeg je in godsnaam dat je premier wil worden?" Aldus voormalig PvdA-leider Wouter Bos in november 2005 in zijn dagboek, het eerste van een lange reeks gesproken dagboeken, die hij bijhoudt voor Tegenlicht.

Daarin doet hij nauwgezet verslag van zijn persoonlijke ervaringen met het scherpen van zijn intuïtie en het ontwikkelen van zijn leiderschapskwaliteiten. In de peilingen staat hij hoger dan ooit, hij is gedoemd tot regeren. In zijn dagboeken registreert hij openhartig zijn momenten van euforie en van twijfel.

Vanaf het moment van deze beslissing tot en met de bordesscène van het nieuwe kabinet, volgen programmamakers Rudi Boon en Kees Brouwer zijn zoektocht naar een overwinningsstrategie, het onderwerp van de tweedelige documentaire De Wouter Tapes.

bijlagen

Met behulp van zijn partij en haar politieke gedachtengoed, bouwt Wouter Bos aan het persoonlijke en publieke profiel van zijn leiderschap. In een brainstormgroep van een tiental vrienden en partijgenoten, Mercurius geheten, discussieerde hij de afgelopen jaren elke twee maanden over vragen als: wat is mijn diepste motivatie, mijn missie, mijn visie? Wat is de essentie van mijn leiderschap? Hoe wil Wouter Bos herinnerd worden als minister-president? Maar ook heel praktisch: met welk verhaal gaat hij dat worden?

De camera is erbij als de strategie van de campagne wordt voorbereid. Maar ook in de kleedkamers van de lijsttrekkersdebatten, als deze niet blijkt te werken.

"Ik ben natuurlijk de laatste die van twijfels blijk mag geven, ik moet iedereen motiveren, zorgen dat iedereen er wél in blijft geloven", vertelt hij in zijn dagboek. Maar na elk debat weet hij beter dan wie ook: het gaat niet goed genoeg en Balkenende doet het niet slecht genoeg. Toch ligt het dieptepunt voor hem niet op de 22ste november wanneer hij bijna een kwart van zijn zetels verliest. Ruim een week eerder benoemt hij als één van de mogelijke oorzaken in zijn dagboek: "ik merk dat mijn intuïtie mij in de steek laat".

Dat kompas van zijn intuïtie vindt hij pas weer terug in de formatie, als hij beseft dat zijn leiderschap zich langs een omweg zal ontwikkelen, vanuit de nederlaag die hij zowel op links als in het politieke midden heeft geleden.

De documentaire geeft een indringend beeld van de politieke cultuur in Nederland. "Ik wil het leven gewoon een beetje beter maken voor mensen", zegt Bos in vertrouwde kring. "Maar dat is in het politieke discours niet groot genoeg, dat is geen visie". Openlijk zoeken naar de juiste strategie en hardop denken over de grote vragen van deze tijd, lijken voor een politicus onmogelijk geworden. Elke aarzeling, elke nuancering van een eenmaal ingenomen standpunt, wordt door media en spindokters van andere partijen tot inzet gemaakt van een moordende karakterstrijd.

Nooit eerder verschafte een Nederlandse politieke partij zoveel inzicht in wat zich daadwerkelijk achter de schermen afspeelt. Nooit eerder legde een politiek leider zo openhartig rekenschap af over zijn voorbereiding op de strijd om het leiderschap van Nederland: een tot nu toe vrijwel onontsloten gedeelte van het politieke proces. De Wouter Tapes is de ultieme poging tot transparantie in de politiek.

Regie: Rudi Boon, Kees Brouwer