Over verleden en toekomstverwachtingen in een verdeeld Israël dat zich opmaakt voor de viering van haar 60-jarig bestaan. 

Yaniv is een religieuze kolonist, maar woont met vrouw en vier kinderen in een kibboets op enkele kilometers van de grens met Gaza. Drie jaar geleden nog was hij leider van de joodse nederzetting Elay Sinai, net aan de andere kant van de grens met Gaza. Na de ontmanteling van de nederzettingen in 2005 vestigde hij zich met veertig andere kolonistengezinnen noodgedwongen in kibboets Karmya, die zeventig gezinnen telt. De tegenstellingen hadden niet groter kunnen zijn: kibboets Karmya is van oorsprong uitgesproken anti-religieus.

Sinds Menachim Begin in 1977 Likoed aan de macht bracht, zijn de kibboetsbewoners niet langer de kinderen Israëls die voor het volk uit lopen. Die rol werd vanaf begin jaren tachtig toebedeeld aan een heel ander slag pioniers: de kolonisten die Israëls vooruitgeschoven posten werden in de bezette gebieden. Totdat de Gaza-nederzettingen in de zomer van 2005 werden ontruimd door het Israëlische leger.

De verdreven kolonisten werden opnieuw gehuisvest; een deel kwam terecht in een zestal kibboetzim, waaronder Karmya. Daar leven ze samen; de pioniers die aanvankelijk de belichaming vormden van de seculiere, idealistische en egalitaire joodse staat, en de pioniers ter bevrijding van het Bijbelse land Israel. De twee oervormen van joods nationalisme, tot elkaar veroordeeld om binnen de zwaarbeveiligde kibboets een modus vivendi te vinden.

Hun gemeenschappelijke status als afgedankte helden van het zionisme, leidde aanvankelijk tot allerlei praktische coalities. De kibboetzim in kwestie hadden vooral oog voor de economische input, want de kolonisten brachten compensatiegelden mee. Ook hoopten zij de leegloop te stoppen met de komst van de kinderrijke evacués. In sommige gevallen stelde de kibboets als voorwaarde dat de kolonisten echt zouden deelnemen aan het gemeenschapsleven. Dat mislukte volledig.

Zo ook in Karmya. Bij binnenkomst reageerden de verdreven kolonisten al hun woede en frustraties af op de kibboetsbevolking. Die kreeg dan ook snel genoeg van de fanatieke nieuwkomers, die ook nog eens eigen crèche en synagoge eisten. Zelfs het gemeenschappelijke gevaar, de Quassamraketten die de Palestijnen vanuit Gaza afvuren, lijkt niet bij machte de beide gemeenschappen nader tot elkaar te brengen. Feestdagen worden nog altijd volledig gescheiden gevierd.

Met aan beide kanten één uitzondering: Yaniv, gemeenschapsleider van de kolonisten, heeft vriendschap gesloten met Gill, die dezelfde rol vervult in de kibboets. Ze lijken in alles elkaars tegenpolen –religie, politiek, afkomst, toekomstverwachting, uiterlijk en karakter- maar zij zoeken elkaar op en begrijpen elkaars problemen. Yaniv is zich door de ontruiming gaan afvragen of de Bijbelse ambities van de religieuze zionisten wel realistisch zijn, terwijl Gill al lang geleden de ideologische veren van de kibboets heeft afgeschud. Verschoven posities; maar wat betekenen die in het Israël van vandaag?

Regie: Rudi Boon
Interview: Eitan Wetzler
Research: Eitan Wetzler en Henneke Hagen
Montage: Christine Houbiers
Eindredactie: Jos de Putter en Doke Romeijn