Over patiënten instrueren voor de WAO
- Dan stuurt u op de WAO aan, hoe doet u dat dan?
"Je instrueert die patiënt wel hoe die met zijn verzekeringsarts om moet gaan."
- Hoe gaat dat dan in het geval van lage rugklachten bijvoorbeeld?
"Met lage rugklachten, dan vertel je dat ze moeten zeggen dat de pijn uitstraalt in de benen, want dan ben je een stuk verder want dan zitten ze klem."
- Dan is het een hernia?
"Ja dan is het een hernia, of dan lijkt het erop, of is het een pseudohernia, of hoe je het noemen wilt maar dan heeft het in ieder geval een medische naam. Dan kan iedereen ermee aan het werk. "
- Komt dit nou vaak voor, of gebeurt dit heel af en toe dat u mensen op deze manier in de WAO helpt?
"Nou het is niet dagelijkse kost. Maar als mensen dit overkomt komen ze steeds weer terug. Het verhaal blijft dan steeds repeteren. Het is niet zo dat ik elke dag 6 mensen vertel: zo en zo moet je met je verzekeringsarts omgaan. Maar eens in de maand komt dat toch wel voor. "
- Maar dat betekent dus dat de WAO voor een deel bevolkt is met mensen die niet in de WAO thuishoren?
"Maar dat is algemeen bekend. Daarmee vertel ik je niets nieuws. Het zit vol met mensen die in de maatschappij volgens mij best loonvormende arbeid hadden kunnen verrichten, maar die zijn onder de tanden van de maatschappij, onder een enorme druk ten onder gegaan. Daar waarschuw je mensen ook van tevoren voor, dat die WAO een vangnet is, maar absoluut geen leuk vangnet. Dus ik kom nu meer mensen tegen die de WAO proberen te omzeilen, dan dat ze erin verzeild willen raken. Maar het is ook een tijd heel populair geweest, dat in de WAO verzeild raken. Dat gaat langzamerhand over. "
- Maar u weet ook dat er een gedragskant in de ziekte zit waar best aan te werken valt?
"Dat is absoluut zo, alleen die gedragskant wordt op dit moment toch te weinig aangepakt."
- Waarom is dat?
"Omdat de andere kant de partij van de werkgever is. Die niet zozeer het belang van de patiënt achterna loopt, als wel het belang van de werkgever naloopt. Met maar één doel: Hij moet weer aan het werk. Hoe hij zich erbij voelt, is een tweede. Dat is voor mij als huisarts, die toch het streven heeft om het welzijn van een patiënt na te gaan, toch net een stap te ver. Er zijn twee conflicterende belangen, die van de werkgever en van de werknemer. Ik sta heel duidelijk aan de kant van de werknemer, van de persoon die in zijn leven toch een klein beetje geluk wil hebben. Daar gaat het tenslotte toch om. Als die in een baan wordt gedrongen waar hij absoluut tegen zijn zin inzit, dan zie ik daar het nut niet van. Dan hou ik hem liever in de WAO met alle nadelen van dien want niemand wordt gelukkig van de WAO, maar het is minder ongelukkig dan op die plek te zitten en te moeten functioneren."
Over doorverwijzen.
- Dan blijft het gedrag over?
"Ja, dat blijft dan over. Die kan je dan naar specialisten verwijzen, maar die kunnen er ook niets mee dus ze komen automatisch bij mij terug. Altijd weer."
- Maar dat betekent dus dat er een groot aantal behandelingen wordt uitgevoerd, eigenlijk omdat men er op een andere manier niet uitkomt?
"Ja. Dat is een hele grote groep mensen die in een heel circuit ronddraaien. Op een goed moment raakt het circuit moe en dan kom je in het alternatieve circuit, waarin ze nog een rondje gaan, dan zijn we toch vele jaren verder. "
- Een geldverslindende machine?
"Nou, het is een uitermate dankbare machine, om veel geld aan te verdienen ja. Wat dat betreft zijn er vele instituten die zich met name op dit soort kwalen (medisch niet objectiveerbare/red) hebben gestort."
- Maar iedereen werkt er ook aan mee, want u begint al met doorverwijzen als u weet dat het niet gaat helpen?
"Ja. Ik werk daaraan mee. Waarom doet u dat dan? Ik wil tijd winnen, ik wil de patiënt de mogelijkheid gunnen om alle mogelijkheden die er voor hem zijn uit te proberen. Als hij dat niet geprobeerd heeft, zal er ook niks gebeuren. Ik ga ze inderdaad doorverwijzen omdat in het gedrag van patiënten wordt verwacht dat ze naar een genezing streven. Je kan roepen dat je ziek bent maar er niets aan wilt doen, dat is niet acceptabel voor deze maatschappij. "
- Die luxe kunnen we ons in Nederland veroorloven, dat we dat niet hoeven zeggen?
"Ja, zeker. Op dit moment nog wel."
- Maar als er nou op een gegeven moment bezuinigd moet worden en dat gebeurt in delen van de zorg waar dat eigenlijk niet zou moeten, dan blijft deze machine gewoon doorlopen?
" Dat gebeurt, ja."
- Dat is toch tamelijk onterecht?
"Dat is zo, maar toon maar eens aan dat het onterecht is."
- Ja, totdat het geld op is, dat er dus ergens gesneden moet worden in die behandelingsmachine?
"Ja, dat ben ik helemaal met je eens, maar dat snijden gebeurt op een andere plaats en het is dus niet mijn verantwoording. "
- Waar minder hard geschreeuwd wordt, daar wordt gesneden?
"Absoluut. Als ik mocht vertellen waar ik zou snijden, dan zou ik het wel weten. Dan is het inderdaad in het medisch industrieel complex. Waar ongelofelijk veel zuigkracht vanuit gaat. Alle pillenfabrikanten die iedereen aanpraten hoeveel pillen je wel moet slikken om gezond en vrolijk te kunnen zijn."
- U vindt dus eigenlijk dat aan die kant gesneden moet worden, maar aan die zinloze pirouettes van huisarts, doorverwijzen, terug naar de huisarts en eigenlijk lichamelijk niets aan de hand, daar hoeft niks aan te gebeuren?
"Ik zeg niet dat ik het één zonder het ander zou kunnen doen, ik denk alleen dat de winst die je maakt door mensen het recht van een behandeling te ontzeggen, aanzienlijk minder is dan wanneer je die dolle spiraal naar beneden haalt met alle pillen en alle mogelijkheden die daaruit voortvloeien. Het gebeurt nu dágelijks dat mensen aan mijn bureau komen en zeggen: dokter, ik heb zoveel rugpijn, het wordt nu tijd dat ik een MRI krijg. Daar kan ik twee keer nee op zeggen, maar bij de derde keer zeg ik dat het me niet kan schelen, ga jij maar naar de neuroloog. Die neuroloog doet niet anders. Die draait mee in deze dolle malle molen. Daar kan ik niet omheen."
- Hoe lang denkt u dat deze luxe-machine nog kan doordraaien, de luxe-machine van: Laten we maar een behandeling voorschrijven?
"Deze machine kan heel lang doordraaien. Er zijn zoveel mensen die daar belang bij hebben. Die daar aan verdienen. Ik denk dat dat voorlopig nog niet te stoppen is."
- Maar vanuit de politiek wordt wel eens gesteld dat het echt niet zo verder kan?
"Nee, maar van de andere kant zie ik ontzettend veel druk op de politiek worden uitgeoefend, met name in de lobbygangen van de pharmaceutische industrie. Tot het medisch industrieel complex, door beroepsgroepen. Die zijn dermate invloedrijk, dat zie ik absoluut niet stoppen. "
- En daar helpt u aan mee?
"En daar draag ik mijn steentje aan bij. Dat klinkt bot, maar zo is deze maatschappij ingericht."
-Dunning zei op een gegeven moment: De gezondheidszorg kan pas veranderen als we de helft van de artsen over de grens zetten?
"Daar heeft u groot gelijk in! Hoe meer artsen, hoe meer ziekte. Ze creëren hun eigen markt."
- Dus dokters maken mensen ziek?
"In mijn eerste leerboek huisartsengeneeskunde dat ik ooit te lezen kreeg, in de jaren '70, stond: De patiënt die niets mankeert, is niet goed onderzocht. En ik ben er vanuit gegaan dat dat in de medische wereld nog steeds opgaat, ja. En je vindt natuurlijk ooit en ergens wel iets aan iemand. Als je maar genoeg bloedonderzoek doet en genoeg foto's maakt dan vind je wel een afwijking, en die ga je perfect behandelen. "
- Ik vind het toch wel vrij onthutsend, iedereen weet het?
" Iedereen probeert ook er wat aan te doen. De overheid probeert er wat aan te doen, er worden allerlei maatregelen genomen, claim en no-claim. Het is op dit moment een waterval waar je met een emmertje onder gaat staan."
- Terwijl ik zou zeggen dat de grote winst die te halen is, dus dat u de boodschap zal moeten brengen: Sorry hoor, maar híer kan ik toch echt niets aan doen?
"Absoluut! Maar vervolgens gaat men mij aan alle kanten voorbij, want dan gaan ze dus rechtstreeks naar de specialist, of de spoedeisende hulp."
- Die zegt gelijk nee?
"Als je eenmaal nee zegt, blijven ze terugkomen omdat men eist dat ze verder behandeld worden. Als je het dan over het hoofdstuk lage rugklachten hebt, er komt geen patiënt meer voorbij die géén MRI gaat krijgen. Á la €300 de foto. Er komt geen patiënt meer die niet naar de specialist gaat. Op den duur gaan ze er allemaal naar toe. Ik ontkom er niet meer aan. Men eist het recht behandeld te worden, het recht van hun klacht afgeholpen te worden. Terwijl ik en zij allebei donders goed weten dat die klachten nérgens op een lichamelijke oorzaak gestoeld zijn. "
- Dat is patiënten niet uit te leggen?
"Nee, of je nou 6 of 2 standaarden maakt, het is patiënten niet uit te leggen. Want wie in het schip zit, zegt: Ik wil varen, ik wil van mijn klachten af, ik wil geen pijn in mijn rug hebben. Dat er mensen zijn met pijn in de rug zoals er 50 jaar geleden waren, dat is niet meer acceptabel. Voor de familie niet, voor de werkgever niet meer, en niet meer voor de mensen zelf."
Oorzaak ziektegedrag
- Maar waar komt dat dan door, is dat de gezondheidscultuur in Nederland, bladen, televisie?
"Dat is de gezondheidscultuur in Nederland. Niet alleen in Nederland, in heel West-Europa. Want als je in het buitenland komt is het niet veel anders. Nog veel doller dan hier zelfs. Dat is het geloof. Dat geloof hebben we zelf gecreëerd. Dat hebben we met zijn allen gemaakt, dat niemand klachten hoort te hebben. Heb je dus klachten, dan moet dat behandeld worden. Heb je klachten, dan moet je doorverwezen worden. En als je huisdokter het niet kan, is er vast wel iemand in het ziekenhuis die dat wel kan. Dan is diegene dus diep teleurgesteld als na jaren blijkt dat sommige klachten niet overgaan. Dat moet nou eenmaal. Iedereen moet vrolijk, gelukkig en pijnvrij zijn. Helaas. Daar heb ik geen recept voor."