Het conflict tussen Rusland en de deelrepubliek Tsjetsjenië drukt zijn stempel op de hele regio: de Noord-Kaukasus. Rusland, dat bij monde van president Poetin laat weten 'ambities voor onafhankelijkheid' niet te tolereren, hoopt met een 'hard ' beleid duidelijkheid te scheppen en onrust de kop in te drukken. Niets is minder waar. Het Tsjetsjeense conflict breidt zich juist over de regio uit. In andere deelstaten, zoals Karbardino-Balkarië, Ignoestjetië en Noord-Ossetië, zijn terroristische aanslagen, gevechten en ontvoeringen aan de orde van de dag.

Hoe het Tsjetsjeense conflict de regio besmet

In de hoofdstad van Karbardino-Balkarië, Naltsjik, werden in oktober van 2005 overheidsgebouwen aangevallen door terroristen. In juni 2004 werden politiegebouwen in Nazran, de hoofdstad van Ignoestjetië, onder vuur genomen. En in september van datzelfde jaar vond het gijzelingsdrama op een school in Beslan (Noord-Ossetië) plaats.

De oorzaak van de onvrede in de Noord-Kaukasische deelrepublieken is onder meer ingegeven door de volkssamenstelling. Tientallen volkeren leven in deze staten, de grenzen die Stalin ooit trok lopen dwars door hun leefgebieden heen. Het besluit van Stalin om verschillende volkeren in de Tweede Wereldoorlog naar Centraal-Azië te deporteren, wegens samenwerking met de Duitsers, betekende dat zij vijftien jaar na dato hun woonplek kwijt waren.

De artificiële grenzen en de effecten van de deportaties hebben tot grote onvrede geleid en doen dat nu nog steeds. Dit blijkt onder meer uit de rekrutering van rebellen. Terwijl Poetin wil doen geloven dat het kwaad zich centraliseert in en om Sjamil Basajev, de leider van Tsjetsjeense moslimextremisten, blijkt dat rebellen te pas en te onpas te motiveren zijn om aanslagen te plegen, ook buiten Tsjetsjenië. Zodoende wordt er gesproken van een 'Kaukasus Front', bestaande uit extremistische cellen die over de Kaukasus zijn verspreid.

Omdat extreem islamisme (wahabisme) als het grootste gevaar wordt bestempeld, sluit de Russische regering moskeeën. Dit treft ook gematigde moslims, die door het Russische optreden juist in de richting van extremisten worden gedreven. De toename van moslimextremisme wordt niet alleen veroorzaakt door de Russische maatregelen of door onafhankelijkheidsstreven, maar juist ook door de armoede en werkloosheid waarmee de meeste Kaukasiërs te maken hebben. Hoewel Rusland de afgelopen jaren heeft geprobeerd geld in de Kaukasische economieën te pompen, komt het geld in de meeste gevallen door corruptie bij lokale zakenlui en niet bij de arme burgers terecht.

Ook heeft Poetin in de afgelopen jaren getracht terrorisme te bestrijden door regionale gouverneurs te benoemen in plaats van democratisch te verkiezen. Het overgrote deel van de benoemde gouverneurs komt uit Poetin's eigen partij. Deze afbreuk aan het democratische gehalte van Rusland in combinatie met de mislukte financiële maatregelen, lijkt een slechte basis voor een terrorismevrij Rusland.